اوکراين د خپل ستراتيژيک موقعيت له امله په سيمه Ú©Û ÚØ§Ù†Ú«Ú“ÛŒ ÚØ§ÛŒ لري د انرژي Ø¨Û Ø´Ù…ÛØ±Ù‡ منابعو په درلودلو سره د اروپا او Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ د کليدي اهميت درلودونکی دی او د اروپا او Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ø¯ خارجي سياست په اوليتونو Ú©Û Ø±Ø§ÚÙŠ. په Ù‡Ù…Ø¯Û Ø§Ø³Ø§Ø³ دا Ú†Û Ø¯ اوکراین پخوانيو دولتونو تر پرون Ù¾ÙˆØ±Û Ø¯ دواړو قطبونو (Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ ØŒ ناټو او امريکا) تر Ù…Ù†Ú ØªØ¹Ø§Ø¯Ù„ تر يو Ú…Ù‡ ØØ¯Ù‡ ساتلی Ùˆ او د Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ø§Ùˆ غرب تر Ù…Ù†Ú Ø¯ مشکل او کشمکش ميدان نه و، ژوند او ګوزاره ÛŒÛ ÚšÙ‡ روانه وه خو په Ø¯Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙŠÙˆ Ú©Û Ø¯ امریکا لخوا د اوکراین یوقطبي کول او د غرب Ø¯Û ØªÙ‡ تمايل Ú‰ÛØ±Ûدل Ú†Û Ø¯ ناټو برخه ÛŒÛ ÙˆÚ«Ø±Úوي اوکراين په Ø¯Ø§Ø³Û Ú©Ú–Ù„ÛÚ† Ú©Û Ø¯Ø±ÙˆÙ„ÛŒ دی Ú†Û ØªØ±Ø¨Ù„ هروخت په بد سياسي ØØ§Ù„ت Ú©Û Ù‚Ø±Ø§Ø± لري. ÚÚ©Ù‡ امريکا او ناټو غواړي اوکراين د خپل Ù†Ùوذ څخه د ÙØ´Ø§Ø± اخيستلو په پايله Ú©Û Ù¾Ù‡ ÙŠÚ© قطبي توګه د ناټو په غÛÚ– Ú©Û ÙˆØ± وغورÚوي او د Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ø³Ø±Ù‡ د سیاسي Ù…Ù‚Ø§Ø¨Ù„Û Ù¾Ù‡ ميدان ÛŒÛ Ø¨Ø¯Ù„ کاندي،
امريکا او اروپا Ù‡Ú…Ù‡ کوي Ú†Û Ø§ÙˆÚ©Ø±Ø¢ÙŠÙ† د Ù„ÙˆÙŠØ¯ÙŠÚ Ù¾Ù‡ يوه نظامي اډه بدل Ú©Ú“ÙŠ او د Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ø¯ Ø§ØØªÙ…الي ګواښونو پر ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ù„Ù‡ Ù‡Ù…Ø¯Û Ù…Ø±Ú©Ø² (اوکراين) څخه کار واخلي او همدارنګه د Ø®ØªÙŠØ²Û Ø§Ø±ÙˆÙ¾Ø§ پر لوري د ناټو پراختيا او پرمختيا په تدريج سره Ø¯Ø¯Û Ø¯ Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ù¾Ø± لوري Ø¯Ø¯Û Ù„Ø§Ù…Ù„ Ú©ÛÚ–ÙŠ Ú†Û Ø±ÙˆØ³ÙŠÙ‡ د خپلو شاوخوا پخواني شوروي Ù‡Ûوادونو په اړه Ùکر ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او هغوی له خپله ÚØ§Ù†Ù‡ پردي نه Ú©Ú“ÙŠ. امریکا له Û²Û°Û°Û² څخه دا غوښتنه لرله Ú†Û Ø§ÙˆÚ©Ø±Ø§ÙŠÙ† Ø¯Û Ø¯ ناټو غړی Ù‡Ûواد شي او هرÚÙ„ ÛŒÛ Ø¯Ø¯Û Ø®Ø¨Ø±Û Ù¾Ù‡ بيا بيا راتازه کولو سره د Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ ØØ³Ø§Ø³ÙŠØª راپارولی دی او له Ù„ÙˆÙŠØ¯ÙŠÚ Ø³Ø±Ù‡ د اوکراین نظامي قراردادونو او پوÚÙŠ مانورونو د Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ ØºÙˆØ³Ù‡ لا Ù¾Ø³Û Ø±Ø§Ù¾Ø§Ø±ÙˆÙ„Û Ø§Ùˆ د سلګونو کلونو دا Ù†Ú–Ø¯Û Ø¯ÙˆØ³Øª او تقريبا پخوانی (يو Ù‡Ûواد) ÛŒÛ ØªØ± بل هر وخت له ÚØ§Ù†Ù‡ پردی Ú©Ú“ÛŒ دی.
روسيه Ú†Û Ù¾Ù‡ سيمه او اوراسيا Ú©Û ÙŠÙˆ ستر قدرت دی او په نظامي Ù„ØØ§Ø¸ د Ù†Ú“Û Ù¾Ù‡ دويم نمبر Ú©Û Ù‚Ø±Ø§Ø± لري په Ù‡Ù…Ø¯Û Ú‰ÙˆÙ„ وضعيت Ú©Û Ø·Ø¨ÙŠØ¹ÙŠ ده Ú†Û Ø¯ نورو سترو قدرتونو ØºÙˆÙ†Ø¯Û Ø¯ سيمه يیزو او نړيوالو Ù¾ÛÚšÙˆ او سياسي تØÙˆÙ„ونو په برخه Ú©Û Ø®Ù¾Ù„ عکس العمل ښکاره Ú©Ú“ÙŠ او خپل خارجي سياست ته په کتلو خپل Ø®Ø§ØµÛ Ù…Ù†Ø§ÙØ¹ ولري. هر Ù‡Ûواد Ú©Ù‡ هغه سيمه يیز وي او يا جهاني په امنيتي برخه او د خپل شاوخوا د سياسي او امنيتي قلمرو يوه ترسيم Ú©Ú“Û Ù†Ù‚Ø´Ù‡ لري او نه غواړي Ú†Û Ù†ÙˆØ± Ù‡Ûوادونه د دوی سیاسي قلمرو او يا د سياسي Ù†Ùوذ Ø³ÙŠÙ…Û ØªÙ‡ داخل شي ØŒ دا Ù†Ù‚Ø´Û Ø³ØªØ± قدرتونه معمولا له خپلو Ù‡Ûوادونو نه بهر ترسيم وي او نه غواړي Ú†Û Ù‡ØºÙˆ Ù‡Ûوادونو ته Ú†Û Ø¯ دوی Ù†Ú–Ø¯Û Ø§Ùˆ همګټي Ù‡Ûوادونه وي نور ور داخل شي، د Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ ØªØ§Ú©ÙŠØ¯ هم په Ù‡Ù…Ø¯Û Ù…Ø³Ù„Ù‡ Ú©Û Ø¯ اوکراين په اړه وه پوتين اعلان Ú©Ú“ÛŒ Ùˆ Ú†Û Ù…ÙˆÚ– د اوکراين د خلکو سره Ù†Ú–Ø¯Û Ø§Ùˆ د Ú«Ú‰ عاطÙÙŠ ØØ³ لرو ØŒ موږ یو ملت یوو.موږ په يوه ژبه Ø®Ø¨Ø±Û Ú©ÙˆÙˆØŒ په زرګونو کيلومتره Ú«Ú‰Ù‡ پوله او Ú«Ú‰ کلتور او ارزښتونه لرو.
خو ناټو او اروپا کرار نه Ú©Ûناستل او غوښتل ÛŒÛ Ú†Û Ù¾Ù‡ اوکراین Ú©Û Ø®Ù¾Ù„ Ù†Ùوذ پراخ Ú©Ú“ÙŠ او خلک د روسي ضد اÙکار راو پاروي، Ú©Ù‡ Ú…Ù‡ هم په Ø¯Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©Û Ø¯ÙˆÛŒ له هر ډول کارونو سرغړونه نه ده Ú©Ú“Û Ø§Ùˆ ان د امريکا د Ø³ÙØ§Ø±Øª کارمندان هم په روسي ضد مظاهرو Ú©Û Ú†Û Ù¾Ù‡ Û²Û°Û±Û´ Ú©Û Ø±ÙˆØ§Ù†Û ÙˆÛ Ø´Ø±Ú©Øª ÙˆÚ©Ú“ او خلک ÛŒÛ Ù¾Ù‡ يو ډول تشويق Ú©Ú“Ù„ او Ø®Ù¾Ù„Û Ú©ÙˆØ´Ø´ÙˆÙ†Ù‡ ÛŒÛ ØªØ± اوسه جاري ساتلي دي.
په اوسني وضعيت Ú©Û Ø§ÙˆÚ©Ø±Ø§ÙŠÙ† په څلورو دليلونو د Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ د اهميت ÙˆÚ“ دی.
1- له تاريخي Ù„ØØ§Ø¸Ù‡: له تاريخي Ù„ØØ§Ø¸Ù‡ اوکراينيان په منÚنيو Ù¾Ûړيو Ú©Û Ø¯ شرقي سلاويانو مرکزي هسته بلل Ú©ÛØ¯Ù„Ù‡ او Ù¼ÙˆÙ„Û Ú†Ø§Ø±Û Ø¯ Ù‡Ù…Ø¯Û Ø§ÙˆØ³Ù†ÙŠ اوکراین له جغراÙيا رهبري Ú©ÛØ¯Ù„Û Ø§Ùˆ له Ù†ÙˆØ±Û Ø®ØªÙŠØ²Û Ø§Ø±ÙˆÙ¾Ø§ Ù…Ø®Ú©Û Ø¯ شوروي او پخوانيو روسي دولتونو مهم مرکز Ùˆ.
ï¼’- له جغراÙياوي Ù„ØØ§Ø¸Ù‡: د اوکراین جغراÙیا Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯Ù‡ Ú†Û Ù„Ù‡ ÙŠÙˆÛ Ø®ÙˆØ§ د اروپا شمال د بالتيک سمندرګي په ساØÙ‡ Ú©Û Ø§Ùˆ د جنوب Ø®ØªÙŠØ²Û Ø§Ø±ÙˆÙ¾Ø§ سره په تور سمندرګي Ú©Û Ù†ÚšÙ„ÙˆÙŠ او همدارنګه ÛŒÛ Ù¾Ù‡ ØªÛØ±Ùˆ دوو Ù¾Ûړيو Ú©Û Ø¯ Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ø¯ امنيت د وروستي کمربند رول لوباوه. Ú©Ù‡ د ساړه جنګ پرمهال برلين د شرقي او Ù„ÙˆÙŠØ¯ÙŠØ®Û Ø§Ø±ÙˆÙ¾Ø§ رول لوباوه خو نن سبا اوکرين د شرق او غرب تر Ù…Ù†Ú Ø¯ اروپا لپاره همدا رول لوبوي.
3- اوکراين له Ø¨Ù„Û Ø®ÙˆØ§ Ù‡ÙˆØ§Ø±Û Ø§Ùˆ Ù¾Ø±Ø§Ø®Û ÚÙ…Ú©Û Ù„Ø±ÙŠ او خصوصا جنوبي Ø³ÙŠÙ…Û ÛŒÛ ÚšÛ ØØ§ØµÙ„Ø®ÛØ²Û دي Ú†Û Ø¯ اروپا لپاره د ØºÙ„Û ÙŠÙˆÙ‡ عمده برخه جوړولی شي.
ï¼”- د ØªÙˆØ±Û Ø¨ØÙŠØ±Û سره Û²Û±Û³Û² کیلومتره اوږد Ø³Ø±ØØ¯ په درلودلو سره Ø¯Ø¯Û Ø¬ÙˆÚ«Ù‡ دی Ú†Û Ø¯ ØÙ…Ù„ ونقل او د رÛÙ„ د Ù¾Ù¼Ù„Û Ø¯ Ù†ÙØª Ùˆ ګازو له جنوب څخه شمال او له شرق څخه غرب ته نښلونکی واوسي،
همدارنګه اوکراين د Ø±ÙˆØ³ÛŒÛ Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ د هويت يوه مسله ده Ú©Ù‡ اØÛŒØ§Ù†Ø§Ù‹ د Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ù„Ù‡ لاسه اوکراين ووÚÙŠ او دده تر سياسي Ù†Ùوذ خارج Ø´ÛŒ او غربي الګو او ارزښتونو قبول Ú©Ú“ÙŠ د Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ù‡ÙˆÙŠØª له ننګونو سره مخ Ú©ÛÚ–ÙŠ او Ø¯Ø¯Û Ù‡Ûواد يوه غټه Ùيصدي Ú†Û Ø§ØµÙ„ÙŠ روسان دي او په روسي ژبه Ø®Ø¨Ø±Û Ú©ÙˆÙŠ د دوی له لاسه ÙˆÚÙŠ او پردي Ú©ÛÚ–ÙŠ.
نو له Ù‡Ù…Ø¯Û Ø§Ù…Ù„Ù‡ روسيه په ټول توان Ù‡Ú…Ù‡ کوي Ú†Û Ø¯ ناټو او اروپا مخه ونيسي Ú†Û Ø¯ Ø±ÙˆØ³ÛŒÛ ØªØ± Ø³Ø±ØØ¯ÙˆÙ†Ùˆ ÛŒÛ Ø±Ø§ Ø±Ø³ÛØ¯Ù„ Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ Ú©Ú“ÙŠ او Ù‡Ú…Ù‡ کوي Ú†Û Ù…Ø´Ú©Ù„ Ù…Ø®Ú©Û Ù„Ù‡ Ø¯Û Ú†Û Ø¯ Ù¾ÙˆØ²Û Ù„Ø§Ù†Ø¯Û ÛŒÛ Ø±Ø§Ø´ÙŠ Ù…Ø®Ú©Û Ù„Ù‡ Ù…Ø®Ú©Û Ø¯ÙØ¹ Ú©Ú“ÙŠ په مقابل Ú©Û ÛŒÛ Ù†Ø§Ù¼Ùˆ او امریکا Ù‡Ú…Ù‡ کوي Ú†Û Ø¯ اوکراين اوسنی ØÚ«ÙˆÙ…ت او Ù¾ÙˆÚ Ù¾Ù‡ وسلو سنبال کړی، نظامي مرسته ÛŒÛ ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او نظامي تجهيزات او Ù¾ÛŒØ³Û ÙˆØ±ØªÙ‡ Ø¨Ø±Ø§Ø¨Ø±Û Ú©Ú“ÙŠ Ú†Û Ù¾Ù‡ يوه نيابتي جنګ Ú©Û ÛŒÛ Ù„Ù‡ Ø±ÙˆØ³ÙŠÛ Ø³Ø±Ù‡ ÚšÚ©ÛÙ„ Ú©Ú“ÙŠØŒ په يوه Ø¯Ø§Ø³Û Ø¬Ù†Ú« Ú©Û Ú†Û Ø¯ اوکراین لپاره له تباهي، بربادي او خرابي بل هيڅ ØØ§ØµÙ„ نه لري او بس.