د غيرت بهير د خبري غونډي دوهمه ب خه
چمتو کونکی او را لیږونکی فضل غني حقمل
پوښتنه:بهیرصیب زه دوه پوښتنې لرم لومړی داچې تاسې څومره وخت
په پاکستان کې بندي وئ اوڅومره وخت موپه بګرام کې تېر کړ؟
دوهمه پوښتنه داده چې تاسې په راتلونکي کې څه کول غواړۍاوآیاتاسې به له دولت سره دحکمتیاردیوځای کیدوپه برخه کې کوشش وکړۍ اوکنه؟
بهیر: هه هه هه تات ټولوحساسه پوښتنه وکړه،په هرصورت زه یوه نیمه میاشت په پاکستان کې وم،شپږمیاشتې دکابل د نړیوال هوايي ډګرپه یوه محبس کې چې یو ګمنامه محبس ده اوتورمحبس ورته وايي هلته وم ،او هرڅوک ددغه زندان له موجودیت څخه انکارکوي ،اوه نیمې میاشتې مې په پنجشیرکې تېرې کړي،بیا مې شپږمیاشتې په ریاست تحقیق کې تېرې کړي،څلورکاله مې په بګرام کې تېرکړي،اوتقریبالس ورځې مې په څرخي پله زندان کې تېرې کړي.چې ټولې تقریبا اته لس میاشتې مې په کوټه قلفي کې تېرې کړي پداسې کوټه قلفي کې چې ما لمر نده لیدلی،تازه هوا مې نده اخیستې اودکوټې اندازه مې دوه متره په نوي سانتي کې وه.تاسې یې خپله محاسبه کړۍ صیب!
زما درول په ارتباط زماځواب داده چې مامخکې عرض وکړ چې زه لږ فرصت ته اړتیا لرم،په هرصورت ،هرهغه اقدام چې هغه پدې ملک کې دسولې،استقرار اوامنیت دټینګښت سبب ګرځي اودلته په افغانستان کې دېوه سیاسي جوړښت لپاره زمینه برابروي اوزه پدې برخه کې څه کولای شم نوزه خدمت ته اماده یم.
پوښتنه:تاسې ولې شپږمیاشتې دافغانستان دحکومت لخوانه پنجشیر ته دزندان لپاره لېږل شوي یاست،آیاتاسې پدې علت وپوهیدلی اوکنه ،بله داچې هلته څه پوښتنې له تاسې څخه کېدلی یاڅه برخورد کیده له تاسې سره ،پداسې حال کې چې په هغه وخت کې یعنی په 2002کال کې په افغانستان کې دولسمشرکرزي حکومت هم منځ ته راغلی وه؟
ځواب:لومړی به داخبره واضح کړم چې زه په خپل کور کې دامریکایانو لخوا ونیول شوم ،ښايي پاکستانیان به هم ورسره وه خو زیات تعدادیې امریکایان وه.اودشپې دوه بجې وې چې زه ونیول شوم.
وروسته زه یوه نیمه میاشت په اسلام آباد کې وساتل شوم اوبیاافغانستان ته راوړل شوم.
زما موجودیت په پنجشیراو ریاست تحقیق کې دامریکایانوپه خوښه وه ،زه ام یکایانو پنجشېر ته هم انتقال کړی یم اوریاست دتحقیق ته هم هغوی انتقال کړی یم افغانانوله ماڅخه تحقیق ندی کړی فکر کوم هغوی له ماڅخه دتحقیق فرصت نه درلود.
پوښتنه:من دوسوال دارم اول اینکه شما گفتید که حدودشش م اه درمیدان هوایی کابل بودیددراونجاکیها وجود داشتندآیا خارجیهابودندیاخود افغانها؟
دوم اینکه شما بعد ازرهایی زندان مستقیم باحامدکرزی ملاقات کردیدوفکرمیکنم که شما رادعوت کرده بود،آیاکرزی صاحب ازشم اخواهش میانجیگیری بین حکمتیارودولت را کردا است یاخیر؟
ځواب: به ارتباط سوال اول تان باید بگویم ،زندان که درمیدان هوایی کابل وجود داشت یک زندان غیر معروف ومجهول بود،کسانیکه باما تعامل داشت در نجاوضعیت طوری بودکه من درظرف شش ماه روی هیچ کسی رادیده نتوانستم ،هرکسی که به اتاق من داخل میشودماسک می پوشیدندونمیخواستندکه هویت شان برای من افشا شود،ودراین مدت شش ماه هراندازه تحقیق که از من صورت گرفته چشم ان من بسته بوده، ماسک می پوشیدم ودستان من بسته می بود.
این واقیعت دارد که من بعد ازرهایی بااقای کرزی ریس جمهور دولت اسلامی افغانستان ملاقات داشتم، واین خواهش جناب ایشان بودند، ازمن استقبال کردندودرظمن من هم ازفرصت استفاده کرده ازایشان تشکر وقدردانی کردم ،مجلس مختصر بوده وبه ارتبات نزدیکی دولت باحکمتیاروم سایل دیگرهرگزبحث نشده.
من عرض کردم که من چون تازه اززندان رها شدیم ،یک مدت برای من ضروت است تا درج یان مسایل قراربیگرم وبعد ازان اقدام مناسب رااتخاذ نمایم.
پوښتنه: درزندان میدا هوایی کابل به کدام سان ازشما تحقیق صورت میگرفت ودقیقاکدام وقت بود؟
ځواب:درنومبر 2002 بود،تحقیق به لسان انگلیسی بود،چون من به لسان انگلیسی مسلط هستم به ترجمان ضرورت نداشتم .
پوښتنه: شما گفتید که درپروسه صلح هرا دامیکه شمالازم بدارید انجام میدهیدمشخصا چه اقدام را شماروی دست داریدآیامیخواهید مثلایک پل میان دولت واقای حکمتیار شوید؟
ځواب: خواهش من این است که شما به جواب سوال اول من اکتفا کنیدمن دراین موقف نیستم که به این ارتباط مفصلاصحبت نمایم انشالله که دریک فرصت مناسب درخدمت تان خواهم بودو
روز سه نبه شاید درهوتل انتر کانتیننتل یک جلسه دیگر هم باشدواونجااگر فرصت بوده برمسایل تفصیلی صحبت میکنیم.
پوښتنه: داکترصاحب شما قبل ازاینکه زندانی شوید آیاگاهی با ملاعمر ویا اسامه ارتباط داشته اید ویاخی ؟
ځواب:این سوالهای است که امریکایی ها درتحقیق ازمن می پرسیدندومن ازاین سوالها خسته شدیم، انها هم ازمن می پرسیدند که آیابا اسامه رابطه داشتید؟شما داکتر بن لادن بودید؟شما وسیله بین ملاعمر واقای حکمتیار بودید؟فکرمیکنم شاید سوالها برای خود شما جالب باشد ولی متاسفانه برای من جذاب نیست.
پوښتنه: داکترصاحب دراین اواخر دیده میشود که بعضی تلاشها ازطرف دولت جریان داردتابا اقای حکمتیاربه تفاهم برسدآیا رهای شما هم درهمین موردبوده میتواند ویاخیر؟
ځواب: اصلارهایی من به این مسایل هیچ ارتباط ندارد.
پوښتنه: گفته میشود که دروقت گرفتاری شما یک موتروان شخصی شماراهم و دستیگرنموده اندو وی تاحال رها نشده میشود بگوید که جمعا چند نفر بودید وچرا موتروان شماهنوز رها نشده؟
ځواب: وقتیکه آنها درتاریک شب به منزل من هجوم او دندهرکسیکه دراونجابودندبدون اینکه درموردهویت انهاتوجه کنندتمام انهارا بامن یکجا زندانی نمودندآ پزهای من زندانی بودند ،دریوران من زندانی بودند،بادیگاردهای من زندانی بودند،وتقریباحدودشش ما انهاد زندان بودندوبعد ازشش ماه رها شدند امایک نفر بنام حاجی صاحب گل الرحمن واقیعت است که اومدت شش ماه درایورمن بودند ،متاسفانه که بعد ازیک هفته دراسلام ابادباهم جدا شدیم وتاحال سرنوشت وی مجهول ونامعلوم است.
پوښتنه: ایا شما درطول شش سال که درزندان بودیددرجریان تحقیق شکنجه شدیدیاخیر؟
ځواب: من درمقدمه سخنان خود گفتم که اگر به خاطرات وتفصیل بپردازیم شایدبرای شما حوصله نماندوتحمل شنیدنش رانیز نداشته با یدوبرای من نیز خیلی رنج اوراست فعلا من یک بار دیگر معذرت میخوام که دراین مورد چیزی گفته نمیتوانم وازشما خواهش میکنم که مرا ببخشید.
پوښتنه: ډاکترصیب تاسې ټول څو تنه له زندان څخه خوشی شوي یاست؟
ځواب:زه فقط یوازې خوشی شوی یم ښایی په څرخي پله اوبګرام کې زندانیان ډیر وي خو زه یوازی خوشی شوی یم.
بله برخه به
وروسته پرلیکه شي.