عبدالاحد پيغام _كابل د۱۳۸۴كال دغويي لسمه
خوشحال بابا دپښتوژبي دشعر داسمان هغه روڼ اوځلاند ستوري دي ،چي د يوه سترعالم اومفكرپه توګه يي دخپل لوړتخيل اوغښتلي قلم په زوردژوند دبيلابيلو اړخونوانځورونه په داسي استادانه مهارت اوپياوړتيا دشعرپه خوږه ژبه كښلي چي دتل لپاره به دپښتوژبي دشعرپررنګينه دښته باندي دستروشهكارونواونايابه ملغلروپه توګه پاتي شي .
موسيقي ديوه ښكلي اوزړه پارونكي هنر په توګه دانساني ژوندانه هغه سپيڅلي اوځليدونكي برخه ده چي هرژوندي موجوديي په اوريدوسره دځانګړي كيفيت احساس كوي ،په تيره بيا هغه موسيقي چي دموسيقي دهنراوفن په علمي اصولواولوړو اساساتو باندي ولاړه وي .
خوشحال بابا چي كله غوښتي دموسيقي دهنراو فن په هكله وږغيږي نوډيرپه مينه اواستادانه مهارت ږغيدلي ،داسي ږغيدلي لكه څنګه چي (ني )ږغيږي ،داسي ږغيدلي لكه سارنګ اودلرباچي ږغيږي ،لكه چي وايي :
مطرب راته له ورايه په تارونوليندۍ ايښي
په بم په زير جاروزي موږ يي محوه په نوا، يو
په دي شعركي دتارونو،ليندۍ ،زير اوبم لفظونه دموسيقي هغه رمزونه او ځانګړتياوي دي چي بايد يوموسيقي دان ورباندي پوه شي اويا هغه كسان چي ددي آلي ږغونكي وي .
په دي بيت كي دخوشحال بابا اشاره دموسيقي هغي آ لي ته ده چي سارنګي ورته وايي چي اوس هم شته ،سارنګ ،سارنګي ،دلربااوويلون دموسيقي هغه تارلرونكي الات دي چي دلينديواويا كمانچوپه وسيله ږغول كيږي .
سارنګ ،سارنګي اودلربادشرقي موسيقي ډيري په زړه پوري ږغونكي الي دي ،ويلون شرقي آله نه ده خواوس په شرقي موسيقي كي دهغه استعمال دومره عام شوي دي چي اصلآ څوك فكرنه كوي چي دادي دغربي موسيقي آله وي ،سارنګي ډيره پخواني آله ده چي دهنددموسيقي نه پښتو موسيقي ته نقل شوي ده اوپه پښتوموسيقي كي يي رواج موندلي دي ،داسي ښكاري چي دخوشال باباپه دوره كي هم دسارنګي ږغول رواج درلودچي خوشال بابا پخپلوغزلونواوشعرونوكي تري يادونه كړيده .
همدارازخوشحال بابا په خپل يوه بل پسرلني شعركي داسي وايي :
ګل ومل سازوسرود،ساقي سري سترګي
لابه ډيرعالم رسواكا چي داچارشته
په پورته بيت كي خوشحال بابا دسرود يادونه كړي ،سرودهم دسازمانالري اوهم دموسيقي ديوه آلي نوم دي چي له ستار نه وړوكي ،اورباب ته ورته دي چي په ږغ كي يي په زړه پوري احساس پارونكي آهنګ پروت دي ،په شرقي موسيقي كي سرود خپل ځانګړي ځاي اوخاص اوريدونكي لري ،په هندوستان كي ددي الي ډير پياوړي اووتلي استادان شته ،د سرود په اهنګ كي دستار اورباب څخه جلا يوبل ډول زړه پارونكي ،مست اوجادوګرږغ پروت دي ،چي ترډيره حده دنوي كال اوپسرلي دطراوت ، مستي ،جوش ،سركښي ،رندي ، ډير ښه تصوير انځورولي شي ځكه خوخوشحال بابا دخپل پسرلني شعر زمزمي دسرودله فيض اوبركت نه بي برخي نه دي پري ايښي
داسي ښكاري چي موسيقي د بابا په روح اواحساس كي ډيرژوراوناپايه ځاي درلود،بابا چي كله غوښتي كومه مسته اوله شوره ډك غزل وليكي نوپه هغه غزل كي يي موسيقي ته خپل ځانګړي ځاي ټاكلي اوپه ډير لوړ اواستادانه مهارت يي دموسيقي يادونه كړي
ده ،له دي نه څرګنديږي چي باباډيرزيات دموسيقي په هنر اوفن پوه شخصيت و، لكه چي پخپله يوه ډيره مشهوره اورندانه غزل كي وايي :
مي شته ،چنګ وني شته دخپل يارسره خوشحاله
خپل بياض په لاس كه ځه ګلزارلره كنه
چنګ اوني هم دموسيقي دوه ږغونكي الي دي چي له ډيري زماني نه راپديخوا يي دموسيقي په كوراوكهول كي خپل ځاي اومقام ساتلي دي اوله دي نه ښكاري چي خوشحال باباله دغودواړوسره نه يوازي داچي اشنايي لري بلكه ددي دواړوالودږغ سره مينه لري ځكه خويي پخپل شعركي ورته دشاعر له نوم سره يوځاي په وروستيو بيتونو
كي ځاي وركړي اوپه ډيره مينه يي دهغوي يادونه كړي ده .
خوشال بابا پخپل اثردستارنامه كي ددستارسړي په هكله وايي :
چي دستارتړي هزاردي
ددستارسړي په شماردي
بابا ددستارسړي هغه بولي چي دشلوهنرونواوشلوخصلتونوڅښتن وي ،په دغوشلوهنرونوكي يوهنرهم دموسيقي هنربولي چي ددستارسړي بايد دموسيقي په هنرپوه وي ،داهغه باارزښته هنر دي چي زموږ ستراوبافرهنګه بابايي دقوم ،قبيلي ، اوولسي مشرلپاره لازم ګڼي ،باباته دموسيقي دهنرجوهر اوقوت ډيرڅرګنددي ځكه خويي ديوه مشر لپاره لازم اوضروري ګڼي چي بايد ورباندي پوه وي .
دبابادڅواړخيزعلمي ،فرهنګي ،ادبي ،سياسي ،ټولنيز،اوهنري شخصيت په هكله چي څومره تحقيق اوڅيړني وشي كمي دي ،خو روښانه خبره داده چي بابانه يواځي خپله دموسيقي له هنرسره مينه لرله بلكه ده داهنردانساني ژونديوه نه بيليدونكي برخه ګڼلي ده ،اوحتئ دقوم اوقبيلي دمشرتابه لپاره يي دموسيقي په هنرپوهيدل يولازمي اوضروري شرط ګڼلي دي .
خوپه ډيره خواشيني سره بايدووايوچي پښتانه ،موسيقي اودموسيقي هنرمندته په درنه سترګه نه ګوري ،متاسفانه پښتانه هنرمنداوسندرغاړي ته ډم وايي اوډم بيا دټولني هغه حقيراوټيټ شخص ګڼي چي حتي سړي بايد ورسره په ورين تندي سلام هم ونه كړي په داسي حال كي چي يوعالم دموسيقي په هكله وايي : هغه كسان چي په موسيقي پوهيږي داسي وګڼي چي دژوندپه ټولورمزونواورازونوپوهيږي .
دشرق اكثروستروشاعرانوموسيقي اوريدل ،ديره اوحجره به يي تل دسندرغاړونه ډكه وه اوهروخت به يي دخپلوشعرونوداصلاح ،اوپه شعركي دموسيقيت په هكله دهغوي څخه مشوري غوښتي ،ځكه خوپه كلاسيك شعركي دنوروشعري صنعتونوترڅنګ دموسيقي برخه ډيره غښتلي اوپياوړي ښكاري اوهمدادموسيقي بركت دي چي كلاسيكوشعرونوته يي دومره ستره غنا وربخښلي ده، هغه شعرچي موسيقيت ونه لري هغه شعرداوريدلونه دي اونه يي څوك اوري ،دهنداوپاكستان اوسني شاعران ټول دموسيقي سره يونه شليدونكي تړاولري ،زموږداوسني پښتو شعريوه لويه ستونزه داده چي زموږ شاعرله موسيقي سره اشنايي نه لري ځكه خويي په شعرونو كي هغه لازمه موزيكاله مستي ،شور،دبدبه ،صلابت اوهڅونه نشته ( دايولوي اواوږدبحث دي كه فرصت پيداشوپه دي هكله به بياپه راتلونكي كي وږغيږو )
په اخيركي خپل دغه بحث دبابا په لاندنيوبيتونوپاي ته رسوم :
راشه اي مطربه دنوروزسرود آغازكړه
ښي نغمي زړه سوزي په رباب په ني وچنګ كړي
زه خوشرابي يم شيخه څه راسره جنګ كړي
برخي ازلي دي كاشكي مادځان په رنګ كړي