د فرهنګي ټولنو او قومي شوراګانو په ګډون په تيرو لسو كلونو كې په ټول هيواد كې د پام وړ مدني ټولنې جوړې شوې دي.
كه څه هم ددغو ټولنو يوشمير د سياسي هدفونو او ځينې يي ددې لپاره جوړې شوې دي چې چلوونكي يې له دې لارې پروژې لاسته راوړي، خو بياهم په ټوله كې مدني ټولنو دولت ته د خلكو د غږ په رسولو او همدارنګه د دولت په بيلابيلو چارو د څارنې په برخو كې ډير ښه رول لوبولى دى او په ځينو ولايتونو كې خو ډيرې ګټورې ثابتې شوې هم دي.
په لوګر كې هم ددې دولت په جوړيدو سره بيلابيلې مدني ټولنې جوړې شوې چې تر دې دمه يې ډير كارونه هم كړي، خو په دې وروستيو كې په دغه ولايت كې د مدني ټولنو فعاليت د نشت برابر دى، په داسې حال كې چې ځينې يې بيخي له كاره لويدلې دي.
د لوګر د اطلاعات او كلتور رياست مشر محمدشفيق پوپل وايي، پنځه كاله دمخه په دغه ولايت كې لومړى د لوګر د ځوانانو او محصلينو په نوم يوه ټولنه جوړه شوه، خو وروسته د لسو په شاوخوا كې نورې بيلابيلې ټولنې هم جوړې شوې.
له تيرو دوو كلونو راهيسې دغه ټولنې يوه په بلې پسې له پښو لويږي.
د مدني ټولنو د اوسني وضعيت يوشمير علتونه داسې په ګوته كوي: (( په دې ولايت كې مدني ټولنو ته ډونران او خپله دولت داسې پاملرنه نه كوي چې له اقتصادي پلوه په پښو ودريږي او په نتيجه كې يې پرمختيايي كارونه تر سره كړي.))
هغه زياته كړه، ددې ترڅنګ بله لويه ستونزه داده چې د نا امنى له امله هم مدني ټولنې نه شي كولاى خپل كارونه په ډاډه زړه وكړي.
ددې ولايت د مدني ټولنې يوفعال محمدموسى وايي، څوكاله وړاندې په لوګر كې مدني ټولنو د نورو ډيرو فعاليتونو ترڅنګ ملي ورځې لمانځلې، ذهني او سپورتي سيالۍ يې جوړولې، په ملي مسايلو كې يې خلكو ته خپل نظريات وړاندې كول او همدارنګه يې د ځوانانو لپاره ډول ډول كارونه كول: (( خو اوس دغه چارې په سلو كې نوي له منځه تللې دي، پرته له دې چې يوه نيمه ټولنه كوم دا ډول پروګرام جوړ كړي، خو هغه هم په ډيره ټيټه كچه وي.))
ددې ولايت د مدني ټولنو يو بل فعال، فرهنګي او قومي مشر څيړندوى شهزاده توحيدمل هم ورته نظرلري او وايي، په لوګر كې نن سبا ۱۷ بيلابيلې مدني ټولنې تشكيلات لري، خو داسې كوم فعاليت نه لري چې سړى يې يادونه وكړي.
دى زياتوي چې د مدنې ټولنو پر وړاندې تر ټولو ستر خنډ دادى چې له دوى سره هيڅ ډول مرسته نه كيږي، له همدې امله ددوى چارې اغيزمنې شوې دي.
ده زياته كړه: (( موږ په بيابيا د بيلابيلو ادارو له چارواكو، په خپله له مدني ټولنو او يوشمير مرستندويه ارګانونو سره د يادو ستونزو په هكله خبرې كړې دي، خو تر اوسه يې كومه نتيجه نه ده وركړې.))
د هغه په قول، كه چيرې په لوګر كې مدني ټولنې بيا فعالې شي او په پښو ودريږي، نو ددغه ولايت په بيارغاونه، تعليم او نورو برخو كې به مثبت اغيز وكړي او د خلكو لپاره به ګټورې تمامې شي.
د لوګر د والي وياند دين محمد درويش وايي، دوى د مدني ټولنو كار او فعاليت ته په درنه سترګه ګوري، ځكه چې په دغه ولايت كې يې تر دې دمه ډير كارونه كړي دي، خو تر اوسه پورې د مدني ټولنو مشرانو له دوى څخه هيڅ ډول مرسته نه ده غوښتې: (( كه چيرې مدني ټولنې د ولايت له مقام څخه مرسته وغواړي، نو موږ به ورسره هرومرو له خپل توان سره سمه مرسته وكړو.))
كه څه هم د هيواد په يوشمير نورو ولايتونو كې هم د مدني ټولنو برخليك د لوګر د هغو په څير نه دى، خو ددې اپوټه بيا په ځينو ولايتونو كې مدني ټولنې د پخوا په پرتله ډيرې فعالې شوې دي.