دپکتيکا ولایت دمرکز ښرني دنري رنځ ياتوبرکلوز دڅانګي مسؤلين وايې چې که په ياده ناروغۍ اخته ناروغان په خپل وخت درملنه او تداوي تشخص او درملنه ونه شي دمرګ سبب کيږي
نری رنځ چې د سل او توبرکلوز په نومونو هم يادېږي، يوه مزمنه انتاني ناروغي ده چې د ميکوباکټېريام ټوبرکلوسېز په مېکروب تر اخته کېدو وروسته دا ناروغي پېښېږي.
د نري رنځ په ناروغۍ کې اکثراً سږي اغېزمن کېږي، خو دا يوه داسې ناروغي هم ده چې د بدن نور غړي هم په ناروغۍ اخته کولای شي. دا ناروغي د هوا له لارې هغه وخت چې ناروغ ټوخېږي، پرينجېږي او يا هم تولاړي غورځوي نو د ناروغ دغه عمل روغ وګړي په ناروغۍ اخته کوي
دپکتيکا ولايت دمرکز ښرني دروغتون دنري رنځ يا توبرکلوز دسانګي يوتن کار کوونکی حيران وايې چې اوس ددې ناروغۍ داخته کسانو درملنه او تداوي په اسانۍ سره تر سره کيږي او ددې ناروغۍ درملنه او تشخيص مهم او اړين بولي نوموړي زياته کړه چې هر هغه ټوخی چې له دوه هفتو څخه زيات شي بايد نيژدې روغتيايې کلينيک ته مراجع وشي او دناروغ بلغم دې معاينه شي تر څو دنري رنځ دناروغۍ تشخيص وشي که په نري رنځ اخته وي چې ديادې ناروغۍ دډاکترانو له لوري ورته درمل ورکړل شي اوناروغ بايد دهغه کورنۍ دوه مياشتي په داسي ځای کې داستراحت او ارام لپاره وساتي تر څو نور خلک له دې څارې ناروغۍ په امن کې ساتل شوي وي د دې ناروغۍ عامې نښې اوږدمهاله ټوخی چې اکثراً په وينو ککړ بلغم ورسره مل وي، تبه، د شپې خوله، او وزن بايلنه دي. د بدن د نورو غړو انتانيت بيا د ګڼ شمېر نښو نښانو سره راڅرګندېږي.
هغه ديوې پوښتني په ځواب کې وويل چې دنري رنځ دمشکوکوپيښو راجستر په ۱۳۹۲ کال کې ۲۰۰۰ وه چې په ۱۳۹۲ کال کې دحمل دمياشتي له لومړی نيټي تر دې دمه يې شمير ۱۲۸ تنو ته رسيږي چې لا هم ياده پروسه مخ په وړانډي روانه ده هغه له تولو خلکو وغو ښتل چې ددې ناروغۍ علايم په کوم کس کې وليدل شي نو بايد ژر تر ژره يې نيژدې روعتيايې مرکز ته ددرملني په موخه يوسي
ديادوني وړ ده چې دپکتيکا ولايت دعامي روغتيا درياست مسؤلينو ويلي وو چې دمرکز ښرني په ګډون په ډيری روغتيايې مراکزو کې ديادې ناروغۍ درملنه او تشخص شونی او کيدونکې دی