ايران د افغانستان پر خاوره خېټه اچولې ده

ځايي چارواکي پر دې کار ناخبري ښيي

کله چې سړی د اسلام کلا په بندري ښار کې دوړې او توند بادونه ويني، نو ګومان کوي چې طبيعت هم پر انسانانو غوسه کوي او په دې توګه خپل زړه تشوي، اسلام كلا زيات موسمي بادونه لري، ان ځينې کسان په کې ليدل کېږي، چې سترګې يې د بادونو له کبله شوړېدلې هم دي، ځکه هغه ځای زياتې سپېرې دښتې لري، چې د اوبو څرک په کې نه ښکاري، ځای- ځای وړې کروندې هم ښکاري، چې زياتره کروندګر زيره کري، دا وخت تر ترياکو وروسته زيره د هرات د زياتو سيمو اصلي کرنيزه سرچينه ده.

زه د هغو افغانانو کتو ته ور روان شوم، چې له ايران څخه په زوره شړل شوي دي، غرمه مهال په دوړو او ګردونو کې بندر ته ورسېدم، لومړی مې د هغه کس لټون پيل کړ، چې ما له خپل يوه دوست څخه د هغه پته ترلاسه کړې وه، کله چې مې خپل ملګری پيدا کړ، د ايران پولو ته وړاندې لاړو. دوست مې ويل:

زيات وخت دلته لارۍ راځي، چې دغه افغان کډوال يې له ايرانه رابار کړي وي او دلته يې په پوله کې خوشې کوي، له زياتو کډوالو څخه پيسې، جامې او قيمتي توکي اخلي بيا يې په پوله کې خوشې کوي.

خو په دې ورځ کې ګرمي وه، دوړې او بادونه هم لګېدل، اخر مو په يوه کونج کې درې تنکي ځوانان پيدا کړل، چې همدا ګړی د ايران له خاورې راشړل شوي وو، دا تنکي ځوانان د وردګو د شېخ اباد د سيمې اوسېدونکي وو، يو تن خو بېخي ماشوم وو، يوولس کلن به وو، دوی راته خپله دردوونکې کيسه وکړه، ما هم واورېده.

بيا صفري سيمې ته لاړو، دا سيمه د ايران او افغانستان د پولو وروستی ځای دی، خو زما لپاره د حيرانۍ ځای دا و، چې د افغانستان په خاوره کې مې د ايرانيانو د کار و بار مارکېټ وليده، ځکه د افغانستان او ايران ګډه پوله او د وېش ساحه له ورايه ښکاري. کله چې مې د دې وجه وپوښته نو خلکو راته ويل:

دا خو ډېر وخت کېږي چې ايران د افغانستان خاورې ته رااوښتی او دلته يې د (بازار مشترک) په نامه د سوداګرۍ يو مارکېټ جوړ کړی، چې ايراني محصولات پلوري.

ما هم غوښل چې دغه مشترک بازار ته واوړو، خو دوست مې په پيل کې ونه منل، بازار ته واوښتو، هلته ايراني موټرسکېلونه، خواړه، چپلکې، بوټونه، ماشينونه او نور توکي پلورل کېدل، چا د عکس اخيستو اجازه رانه کړه، کله چې له بازاره راوتو، افغاني سرتېرو هم د عکس اخيستو اجازه رانه کړه.

په دې وخت کې مې د بولدک په سيمه کې د پاکستان له خوا د وړاندې راتګ هغه صحنه هم په ذهن کې ژوندۍ شوه، ځکه هلته هم پاکستان څو سوه متره د افغانستان خاورې ته رااوښتی او اوس دغه قبضه کړې ساحه خپل ملکيت ګڼي، دغسې ايران هم څه کم 500- 600 متره خاوره قبضه کړې ده.

کله مې د اسلام کلا په بندري ښارګوټي کې د ګمرک له يوه لوړپوړي چارواکي سره مرکه وکړه او پوښتنه چې مې دغې برخې ته راکږه کړه، نو ويې ويل: