په ۲۰۰۴ كال كي په خلايي ساينس كي ډېر كارونه ترسره شول، د مريخ په اړه د ډېرو مالوماتو د ترلاسه كولو لپاره د امريكا د هوايي شركت ناسا او اروپايي ساينسپوهانو هڅي څرگندي وې چي په ځينو كي بريالي سول ،خو مريخ ته د سټلايټ لېږلو د موخي د ناكامۍ مايوسي يې هم په برخه سول . مريخ ته د ناسا لېږل سوى سټلايټ (بېګلا دو) په خپلي موخي كي ناكام سو.
په پنځه كروړه ډالره برابرسوى سټلايټ سره مريخ ته تر رسېدو وړاندي د ساينسپوهانو اړيكي پرې شول..
په هر حال مريخ ته تلونكى د (ناسا) بل سټلايټ ( مارس رووراپورچونيټي) خپل هدف ته ورسېدى اوله هغې سرې سيارې څخه ېې نوي نزي عكسونه رالېږل، له دې عكسونو څخه ساينسپوهانو د دې سيارې په اړه داسي مالومات تر لاسه كړي چي وړاندي يې په اړه هيچا هيڅ هم په ډاډ نه سواى ويلاى .
په همدې كال ساينسپوهانو خپله مصنوعي سيارگۍ ( گييسني) د زحل سيارې ته ولېږل چېري چي يې د لومړي ځل لپاره د زحل سپوږمۍ وموندل.
ساينسپوهان د زحل د سيارې د عكسونو تر ليدلو وروسته و ويل چي هغوى دې ثابتولو ته ډېر نژدې دي چي د زحل پر سپوږمۍ (ټايټان) باندي مايع هايدروكاربن سته.
ددې رادار له لارې د زحل د سپوږمۍ په اخيستل شوي عكسونوكي ژور غارونه ښكارېدل چي د ميتان او يا ايتان شتوالى ښيي
همدا كال برتانوي سوداګراو داو ورجن ګروپ اف انډسټريز خاوند چرډبرينسن اعلان كړى چي هغه به په نژدې كي مسافر خلا ته بوزي هغه د (پيس شپاون) نومي الوتكو جوړونكي كمپنۍ سره تړون كړى چي په راتلونكو دوو كلونو كي به خلا ته د مسافرو تگ امكان ولري. د دې لپاره به د يوه مسافر خرڅ يولك برتانوي پونډونه وي.
(پيس شپاون) الوتكي داكال دويم ځل په فضا كي تر سلو كلومترو لوړوالي پوري الوتنه بشپړه كړه او د لس ميليونه ډالرو انعام يې وگاټه.
هندوستان همداكال د خپل لومړى ښوونيز سټلايټ ( ايډو سيټ) خلا ته د لېږلو اعلان وكړ. داپه هيواد كي جوړه شوې د هندوستان لومړنۍ الوتكه ده چي د ۱۴ مسافرو د ناستي گنجايش لري.
هيله ده چي په ۲۰۰۴ كال كي به د امريكا خلايي پروسه بيا پيلېږي ، خلاته د امريكايي هوابازونو لېږنه په ۲۰۰۳ كال كي د كولمبياشټل تر ورانېدو وروسته بنده شوې وه.
د سروش ژباړه - كندهار