د احمد او محمد په نومو کښي کوم يو أفضل دئ ؟

فتوی نمبر ( ۶۱۸) . 

مفتي   :  ستر علمي او روحاني شخصيت عَلامه مُحَقِّقْ مُحَمّدْ مُعِينُ الدِّين أبوالفضل أفغاني ، کانَ اللهُ له ودَامَت برکاته  .

مستفتي  :  سيد نصيب الله  .

السلام عليکم ورحمة الله وبرکاته  . محترم مولانا صاحب ځما پوښتنه داده چي د حضرت محمد صلی الله عليه وسلم په نومونو کی چي أحمد او محمد دی کوم يو افضل  دی  ؟

الجواب و هو الملهم للصواب  :

محترمه ! پدې باره کښي د علمآؤ اختلاف دئ ، ځينو ويلي دي چي د «محمد» نوم د «أحمد» په نامه باندي أفضل دئ ، او ځينو بيا ويلي دي چي د «أحمد» نوم أفضليت باندي لري ، هر يو پر خپله مُدعی باندي دليلونه لري  .
د اول قول دليلونه پدې شرح دي :
حَموي په شرحُ الأشباه کښي ويلي دي چي د «محمد» نوم ډير مشهور او أفضل دئ پر ډير صحيح قول باندي (انتهی) .  دليلونه د أفضليت دادي  : 
(۱)  : اسم د محمد د الله پاک له نامه سره د توحيد په کلمه کښي راغلئ دئ  .
(۲)  : اسم د محمد پر عرش باندي ليکلئ دئ ، لکه چي بيهقي په «دلائلُ النبوة» کښي ددې روايت کړئ دئ .
(۳) : اسم د محمد د جنت پر دروازو باندي ليکلئ دئ  .
(۴)  : اسم د محمد پر پاڼو باندي د درختو د جنت ليکلئ دئ  .
 ــــــــــــــــــــ   او د دوهم قول دليلونه دادي  :
اول  : د أحمد نوم د وضع او ايښودلو په اعتبار پر ده مبارک (صلی الله عليه وسلم) باندي تر محمد ړومبئ دئ ، لکه چي حَموي وغيره له کافيجي څخه نقل کړئ دئ چي ده ويلي دي چي بېشکه الله پاک حضرت محمد (صلی الله عليه وسلم) د أحمد په نامه سره نامداره کړئ دئ تر دې له مخه چي په محمد سره يې مسمی کوئ  ، له وجي ددې قول د خدائ (جل جلاله) چي  : «وَمُبشرًا برسولٍ يأتيْ مِنْ بَعدِ اسمه أحمد»  .
دوهم  :  د أحمد نوم په دنيا او آخرت کښي (يعني د تحقق د معنی په اعتبار) تر محمد ړومبئ دئ ، په دنيا کښي هم دَئ مبارک يو وار أحمد ؤ بيا محمد سو ، او په آخرت کښي به هم يووار أحمد وي (يعني يووار به زيات حمد ويونکئ د الله [جل جلاله] وګرځي) بيا به محمد سي (يعني ټول کآئنات بې حمد ، ثنآء او ستاینه وکړي  [کذا في شرحِ الشفآء ]  .