مرسته     |     دپاڼي نقشه     |     ننوتل

ژبه اودملتوپه جوړښت کي دهغې رول


ديوه ملت دجوړېدواساسي عناصرګډه جغرافيايي سيمه ، ګډ تاريخ اوګډکلتور(دين ، ژبه ، .... ) دي خوددې عناصروداغېزې درجې يورازنه دي . زياتره پوهان په دې عقيده دي چي ژبه ديوه ملت د جوړېدوډېرمهم عنصردئ . دمانچسټرپه پوهنتون کي دانګرېزۍ ژبي استاد ټوني کراولي Tony Crowley (١) دژبي دهغي اغېزې په باب چي په نونسمه پېړۍ کي يې په اروپاکي دنوو منځ ته راغلو ملتوپه ژوندکي درلوده ، داسي ليکي :
په١٩ پېړۍ کي په اروپاکي يوشمېرمهمي سياسي پرمختياوي منځ ته راغلې اودهغوپه ترڅ کي ځيني نوي ملتونه راڅرګندسول چي خپل ځانونه يې دلومړي وارله پاره وپېژندل اوله نوروڅخه يې هم دپېژندني غوښتنه وکړه. په دغه کلتوري اوسياسي بدلون کي ژبي مهم رول ولوباوه . ځکه لکه څرنګه چي ژبه په يوه ملت کي دشاملېدلو اوله هغه څخه دوتلوله پاره يوه په زړه پوري اساسي وسيله وه ، دغه رازديوه ملت د منځ ته راتګ لومړنۍ وسيله هم وه .
Pedersen څرګنده کړې ده ، په نونسمه پېړۍ کي داروپاد ملي ويښتيا او دژبپوهني پيلتيا له يوه لاسه بل لاس ته کېدله اود زياترو نوو را پيدا سووملتوله پاره دګرامرکتاب ليکنه ياديوې ډيکشنرۍ ترتيبول د سياسي ارمان اعلاميې اوڅرګندوني وې .

لکه ميولرMuller چي ويلي دي ژبه دبشريت دټول تاريخ يوژوندی او ګويا شاهددئ . دی زياتوي چي په دې ډول به ژبه دبشريت ديوه يو موټي اوډله ييز ګروپ ياپه بل عبارت يوه ملت ژوندی اوګويا شاهد هم وي .کله چي ميولر وايي،په معاصروخت کي دځينو ډېرو سرسامونکو
ټولنيزواوسياسي لانجودحل له پاره ژبپوهني ته مراجعه سوې ده ، په حقيقت کي يې دژبي دمطالعې پرسياسي رول باندي تبصره کړې ده . دغه رول دواکمنوکورنيو اودهغوی دتړونونوپه ګټه لوبېدلی نه دئ بلکي دهغوی پرضديې دملتونواوژبوپه ګټه عمل کړی دئ . دنونسمي پېړۍ په دغه عصرکي دغي مفکورې ډېره وده وکړه چي ٌ ژبه ملي هويت اوتشخص منعکسوي ٌ. دمثال په توګه G.F.Graham د ژبي د رول اواهميت په باب داسي څرګندوني لري :
ژبه ديوه ملت دتمايلاتواوعادتونوڅرګنده څېره ده اوددوی دپوهي اواحساساتوډېرغوره محک دئ . که داتشريح ومنله سي نوطبيعي نتيجه يې داراوزي چي داولسواودهغودژبي ترمنځ اړيکی دومره سره نزدې دئ چي يويې بايددبل له مخي وپېژندل سي .ژبه داولس دخوی اوخصلت وروستی يادګاردئ . دی ور پسي زياتوي چي ژبه ديوه ملت له يووالي سره په غوڅه توګه تړلې ده .
G.P.Marshليکلي دي : څرګنده ده چي ديوه اولس ديووالي له پاره د ژبي يووالی اساسي توکی دئ . دملت په جوړښت کي دژبي اشتراک د دين اوحکومت تر اشتراک زيات غښتلی عنصردئ . ديوې ژبي همزمانه ملتونه که هرڅو دعقايدواو سياسي تشکيلاتو دتوپيرونوله امله دشکل له مخي سره بېل سوي وي ، خوپه اصل کي يوکلتور، يو ارمان اودحوادثوپه مقابل کي يو راز عکس العمل لري .

(١) ټوني کراولي په ليورپول کي زېږېدلی اولوی سوی دئ .داکسفورډ، سوت ټامپټن ، رتجرز، بارسيلونا او سانډياګوپه پوهنتونوکي درس لوستی دئ . اوس ( ٢٠٠٥م کال) دمانچسټرپوهنتون د انګليسي ژبي پروفيسردئ . دده په ليکلوآثاروکي ( Proper English?، Language in History and The Politics of Language in Northern Ireland ، اوStandard English and The Politics of Language ) ديادوني وړدي .
دهمدې عنوان مطالب دټوني کراولي د Standard English & the Politics of Language دکتاب له دوهم چاپ د٥٦ ـــ ٥٧ مخونوڅخه اخيستل سوي دي .

Answer Machine : + 1 (518) 5577770   --   USA Tel : +1 20 38 202020   --   AFG Tel : + 93 (786) 909000  --   Director Email : khalid_hadi@hotmail.com   --   Editor Email : rahila.jawad@gmail.com
Benawa.com    Copyright ©   2004-2018   All Rights Reserved     Powered by:Benawa Network     Design by: Khalid Hadi Hiadery