دویښتانودرږیدلوعلتونه اوددرملنی لاری چاری

د بینوا ویبپاڼې ټولو کارمندانو بالخصوص د صحي بخش کارکوونکوته سلامونه او نیکې هیلی وړاندې کوم. بعد : محترمو زه د ویښتانو تکلیف لرم او هغه دا چې: زما دسر ویښتان له بیخه اوځي. زه ډیرو ډاکترانو ته لاړم او قسما قسم دوایی مې واخیسته خو هیځ ښه نه شول. لکه څنګه چې تاسې صحي معلومات خپروۍ نو په دې خاطر مې وغوښتل چې د بینوا ویب پاڼې له لارې خپل مشکل د درنو ډاکترانو سره شریک کړم. مننه : نجیب الله همدرد د ننګرهار ولایت د جلال اباد د ښار څخه.

جواب :

دویښتانودرشدیانموطبیعی سایکل یادوران :
په هروخت کی ۱۰٪دسرویښتان داستراحت په مرحله کی وی .د۲یا۳ میاشتوپه تیریدوسره ویښتان داستراحت په حالت کی تویږی اونوی ویښتان دهغه په ځای راځی .داحالت ۲تر۶کالوپوری پای ته رسیږی .په دی مرحله کی دویښتانوهرتاردمیاشتی ۱سانتی متررشدکوی یاپه اصطلاح غټیږی .
 Ø¨Ù†Ø§Ù¾Ù‡ دی سیکل Ú©ÛŒ کیدای سی په طبیعی ډول دورځی څوتارونه دویښتانوتوی سی .آمایوتعدادخلک ترحدزیات دویښتانوتویدل لری اوشکایت Ú©ÙˆÛŒ Ú†Ù‡ دادویښتانوتویدل کیدای سی په ماشومانو،نارینه اوښځوکی ÙˆÛŒ .
 Ø¯ÙˆÛŒÚšØªØ§Ù†ÙˆØ¯ØªÙˆÛŒØ¯Ù„وعلت :
مختلیف علتونه کیدای سی چه دویښتانودتویدلوسبب سی .له هغی جملی څخه کولای سوچه لاندنی علتونوته یی اشاره وکړو:
 Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛŒ اویاغټ جراحی عملیات :
دویښتانودتویدویوبل عامل ناروغی اویایوغټ عملیاتی پروسیجرتکرارول دی .امکان لری چه ۳یا۴میاشتی وروسته له یوی ناروغی اویایوی جراحی عملیی څخه په ناڅاپه توګه په زیاته اندازه ویښتان ورږیږی چه دناروغی دپریښانی له امله وی اودویښتانوداتویدنه په موقتی ډول وی .
 Ù‡ÙˆØ±Ù…ونی اختلالات:
یوبل علت دویښتانودتویدوهورمونی اختلالات دی .کچیری دتایرویدمشکل ولری کیدای سی دویښتانودتویدوسبب وګرځی .چه ددی دتداوی لپاره بایددتیرویدمشکل حل سی .امکان لری چه زنانه هورمونونه (اسټروجن ) اویامردانه هورمونونه لکه (آنډروجن )په عدم تعادل باندی اخته سی چه بیاهم دغه عدم تعادل کیدای سی دویښتانودتویدوسبب وګرځی .
 Ù…ردانه هورمون:
مردانه هورمون(ټسټسټرون ) کیدای سی په ډی هایدروتسټسټرون (DHT) باندی تبدیل سی چه یودویښتانودتویدواصلی دلیل دی .
 Ø¯Ø³Ø±Ø¯Ù¾ÙˆØ³Øª غوړوالی :
بل علت چه دویښتانودتویدوباعث کیږی دسردپوست غوړوالی دی ،کچیری دسرپوست غوړوی ،دویښتانوتویدل به هم ورسره زیات وی .
 Ø¯ÙˆÛŒÚšØªØ§Ù†ÙˆØ¯ØªÙˆÛŒØ¯Ù„وارتباط له تغذیی سره :
دویښتانودرږیدومهمترین عامل نامتعادل غذایی رژیم کیدای سی .هغه وخت چه دویښتانودفولیکول تغذیه په کامل ډول وی ،ښه اوسالم ویښتان منځته راځی ولی هغه وخت چه غذایی ناقصه اونیمګړی وی ددی ناحی حجرات په سوتغذیه اخته کیږی اوپه تدریجی ډول سره داحجرات مری اویاهم وظیفه په نیمګړی ډول اجراکوی .
 Ø¯Ù…الګی Ú©Ù… مصرف ،دآسیدکم مصرف اویاهیڅ نه مصرف کول ،سری سوی غذاوی ،داوبوزیات مصرف ،سبزی اومیوه جات کیدای سی Ú†Ù‡ ویښتان درږیدواوسپینوالی څخه وساتی .دویښتانودښی تقویی په خاطربایدقوی غذایی موادواخیستل سی هغه غذاوی Ú†Ù‡ په کافی اندازه پروټین اواوسپنه ولری Ù„Ú©Ù‡ تازه میوی اوسبزی ،سلاداوداسی نور.
 
اسټرس یاخفګان :
دویښتانودتویدوبل مهم عامل خفګان ،اضطراب اوناببره شاک دی ،چه دخفګان دکمیدواوکنټرول په خاطرکولای سوچه دویښتانوتویدل تداوی کړو.
 Ø­Ø§Ù…Ù„Ú¯ÛŒ:
زیاتره میندی دکوچنی د۳میاشتی تیریدوڅخه چه په نس کی یی لری دویښتانوشدیدتویدوته متوجه کیږی .ددی علت دادی چه دحاملګی په دوران کی دزنانه هورمونونودمقدارزیاتوالی له آمله داچه ویښتان بایدتوی سی ساتی اوله حاملګی وروسته چه دهورمونونوسطح نورمال حالت ته راځی دویښتانوتویدل زیاتیږی .
 Ø¯Ø±Ù…Ù„ :
یوتعداددرمل یادواوی سته چه دویښتانودتویدوباعث ګرځی . درمل لکه وارفارین ،هیپارین ،داظطراب ضددرمل ،دنقرص ضددرمل ،بعضی سرطانی دواوی ،دویټامین ای له حده زیات استعمال اودحاملګی ضددرمل .
 Ø¯Ø¯ÛŒ درملوپه پریښودلوسره دویښتانوتویدل هم له منځه ځی اوویښتان بیانه تویږی .یعنی کوم وخت Ú†Ù‡ بعضی کسان پورته ذکرسوی درمل استعمالوی کچیری دوی ته دویښتانوتویدل پیداسی بایددادرمل پریږدی Ú†Ù‡ دهغه دپریښودلوسره دویښتانوتویدل هم دریږی .
 Ù…یکروبونه:
بعضی میکروبونه هم کیدای سی چه دویښتانودتویدلوباعث وګرځی ،چه نوموړی حالت کیدای سی چه دمیکروب ضددرملوپه استعمال سره له منځه ولاړسی .
 Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛŒ :
په بعضی ناروغیوکی لکه شکره اولوپوس کیدای سی ویښتان توی سی .دویښتانوتویدل کیدای سی دیوتعدادناروغیونښی اونښانی وی ،فلهذادویښتانودتویدلوتشخیص اوتداوی کیدای سی چه داناروغی هم په خپل وخت کشف کړی ،په بعضی وخیموناروغیولکه سیفلیس ،ټیفوس ،انفلونزا،کمخونی اوسرما خوردګی کی هم دویښتانوتویدل ولیدل سی .
 Ø¯ÙˆÛŒÚšØªØ§Ù†ÙˆÙ†Ø§Ù…ناسب مراقبت:
دویښتاتوله حده زیات کش کول هم دویښتانودتویدوباعث ګرځی چه بایدکوښښ وسی چه ویښتان یادلاس اویادماشینونوپذریعه کش نه سی خصوصآپه زنانه کی چه په ارایشګا ه کی داکارزیات صورت نیسی
 
دویښتانودتویدلودرملنه یاتداوی:
دویښتانودتویدلوتداوی په دی ډول ده چه اول بایدهرهغه علت چه دهغه له امله داحالت منځته راغلی دی لکه چه پورته ذکرسوه له منځه یوړل سی چه دایی آساسی درملنه ده .په دواؤکی کیدای سی چه دویټامین E ،ویټامین بی کمپلکس اوهغه ګولیویاټابلیټونو څخه استفاده وکوی چه اوسپنه ولری اودوینی تقویه کونکی وی .ولی پاته دی نه وی چه دوادی پخپل سرنه خوړ ل کیږی اوبیادی هم له ډاکترسره مشوره وسی .
 Ù¾Ù‡ نارینه ؤکی دویښتانودتویدلودرملنه :
په اوسنی وخت کی یوقسم محلول چه دماینوکسیډیل پنامه سره یادیږی استعمالیږی .په نارینه ؤکی کچیری دوی دورټکس په برخه کی کوچنی ساحه دویښتانوتویږی ډیره ښه نتیجه ورکوی .ددی تاثیرداسی دی چه دادویښتانودتویدوڅخه مخنیوی کوی اونوی ویښتان په وجودراوړی .دویښتانورشدیانمود۸څخه تر۱۲میاشتووروسته واضح کیږی .دنوموړی محلول څخه بایدپه دوامداره توګه استفاده وسی ترڅودویښتانورشدیانمووساتل سی .اوددی داوپه قطع کیدو سره نوی شنه هسوی ویښتان دوباره رږیږی .
 Ù„Ù‡ دی درملوڅخه یوسی سی (۱۵قطری ) له دوه فیصده محلول څخه په شکیدلی ناحیه ووهی اوتریوه ساعت پوری نوموړی ناحیه بایدپاکه نه سی اونه هم نوموړی ناحیی ته مساژورکول سی یعنی نوموړی دواچه موپه هغه ناحیه Ú†Ù‡ شکیږی استعمال Ú©Ú“Ù‡ هغه ساحه مه موږی .
 Ù¾Ù‡ زنانه ؤکی دویښتانودتویدلودرملنه :
کچیری تشخیصیه بررسی مکملی سی ،ددوی تداوی هم لکه دمردانه انډروجنیک په شان ده ،په دی تفاوت سره چه دلته کولای سوچه دانتی اندروجنیک سیسټمیک څخه استفاده وکوو.
 Ø¯ÙˆÛŒÚšØªØ§Ù†ÙˆÙ¾Ù‡ رږیدلی ساحه Ú©ÛŒ درملنه یعنی موضعی درملنه :
چه اوس هم داطریقه بعضی ځایوکی استعمالیږی هغه داچه کیدای سی په هغه ساحه کی چه ویښتان ی تویږی داسټرویدوزرق کول اویاهم دورید دلاری ،انټرالین ،فوتوکیموترافی ،موضعی الرژنونه اوماینوکسیډیل دی .
 Ø¯Ù¼Ø±Ø§ÛŒÚ©ÙˆØªÛŒÙ„وماینادرملنه :
دتریکوتیلومایناددرملنی لپاره دروانی اختلالاتودرملنه زیات کومک کوی اوددی لپاره دکلومیپرامین اوفلوکسیټین څخه استفاده کیږی .