دخپریدو نیټه : 2014-10-18 مخپرونکئ : 128 - دبÛنواخبریال - کابل
د Ú†Ø§Ù¾ÛØ± یال د ککړتیا Ø³ØªÙˆÙ†Ø²Û Ø§Ùˆ لاملونه
لیکوال: همت اØÙ…دزی
سرچینه : ژباړن : ØÙ…یدالله ØÙ…یدی
د Ù‡Ø±Û ÙˆØ±ÚÛ Ù¾Ù‡ ØªÛØ±ÛŒØ¯Ùˆ سره په ښار Ú©Û Ø¯ Ø§ÙˆØ³ÛØ¯Ùˆ قانون د نه مرعاتولو او د مسوولو چار واکو د نه Ù¾Ø§Ù…Ù„Ø±Ù†Û Ù„Ù‡ امله د Ù‡Ûواد په بÛلا بÛلو برخو Ú©Û Ú‰ÛØ±ÛŒ خلک خپل ژوند له لاسه ورکوي. د Ù‡Ûواد ټول ÙˆÚ«Ú“ÙŠ غواړي Ú†ÛØŒ د امن په ÙØ¶Ø§ Ú©Û Ø§Ùˆ له هر ډول ناروغیو Ù„Ø±Û Ø®Ù¾Ù„ عادي ژوند ته ادامه ورکړي. د ډول ډول ناروغیو Ù„Ú©Ù‡ جلدي، ØªÙ†ÙØ³ÙŠØŒ رواني او نورو د پیدا Ú©ÛØ¯Ùˆ اصلي لامل د Ú†Ø§Ù¾ÛØ±ÛŒØ§Ù„ ککړتیا ده او د ښاریانو ژوند له ګواښ سره مخ کوي. Ù‡Ûواد ته د Ø¨Û Ú©ÛŒÙیته تÛلو واردول، د چرم، پلاستیک، موبلایلو، غوړو لرګیو، د ډبرو سکرو، او ټایرونو سوÚول هم په هوا Ú©Û Ø¯ کاربن دای اکساید د Ø²ÛŒØ§ØªÛØ¯Ùˆ لامل کرÚÙŠ. دغه راز د Ø¨Û Ú©ÛŒÙیته تÛلو، ډبرو سکرو او ټایرونو سوÚول سبب کیږي Ú†ÛØŒ په هوا Ú©Û Ø¯ بروز بنزوتایرین، دای اکیسن، اوران او پلی سلیک اروماتیک هایدور کاربن د Ø²ÛŒØ§ØªÛØ¯Ùˆ سره د Ø®Ø·Ø±Ù†Ø§Ú©Û Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ù„Ú©Ù‡ سرطان Ù…Ù†ÚØªÙ‡ راوړي. په یوه شپه او ÙˆØ±Ú Ú©Û Ø¯ ډبرو سکرو د سوÚولو له امله Û¸Û²Û° ټنه کاربن او د Ø³Ù„ÙØ± سوÚولو له امله ۲،۵ ټنه نایتروجن دای اکساید تولیدیږي Ú†Û Ù¾Ù‡ ټوله Ú©Û Ø¯ Ø¨Û Ú©ÛŒÙیته موادو د سوÚولو له امله په ÙˆØ±Ú Ú©Û Û³Û·ÛµÛ° ټنه کاربن دای اکساید تولیدیږي. Ú…Ûړنو ÚšÙˆØ¯Ù„ÛØŒ هغه خصوصي، ملي او بین المللی بنسټونه Ú†ÛØŒ له جنراتورونو څخه ګټه اخلي په ÙˆØ±Ú Ú©Û ÛµÛ²Û° ټنه کاربن دای اکساید تولیدوي Ú†ÛØŒ دا یوه ډیره د اندÛÚšÙ†Û ÙˆÚ“ خبره ده Ú…Ûړنو په ډاګه Ú©Ú“Û Ú†ÛØŒ هر کال Û³Û°Û°Û° Ù‡Ûواد وال د Ú†Ø§Ù¾ÛØ±ÛŒØ§Ù„ د ککړتیا له امله خپل ژوند له لاسه ورکوي. په هغه غونډه Ú©Û Ú†ÛØŒ په کابل ښار Ú©Û Ø¯ یوه تØÙ‚یقاتي مرکز له خوا جوړه Ø´ÙˆÛ ÙˆÙ‡ د ÛŒÙˆÛ Ù¾ÙˆÚšØªÙ†Û Úواب ته Ú†Û Ø§ÛŒØ§ نړیواله ټولنه، اروپایي ټولنه او دغه راز ناټو په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©Û Ø¯ چاپیریال Ø³ØªØ§Ù†Û Ù¾Ù‡ برخه Ú©Û Ú©ÙˆÙ…Ù‡ پانګونه Ú©Ú“Û Ø§Ùˆ Ú©Ù‡ نه؟ قناعت کوونکی Úواب ورنکړل شو ÚÚ©Ù‡ Ú†ÛØŒ په Ø¯Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©Û ØªØ± اوسه د پام ÙˆÚ“ کار نه دی شوی، په Ø¯Ø§Ø³Û ØØ§Ù„ Ú©Û Ú†ÛØŒ همدا Ø¯Ø±Û Ù†Ú“ÛŒÙˆØ§Ù„Û Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø¯ÙŠ Ú†ÛØŒ په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³Ø§Ù† Ú©Û ÛŒÛ Ù„ÙˆÛŒÙˆ لویو سوداګرو ته د Ø¨Û Ú©ÛŒÙیته تیلو د واردولو قراردادونه ورکړي Ú†ÛØŒ ناټو او Ø§ÙØºØ§Ù† Úواکونو ته تیل رسوي.
په ØÙ‚وقي ادیاتو Ú©Û Ø¬Ø±Ù… په دوه ډوله ښودل شوی Ú†ÛØŒ یو ÛŒÛ Ø³Ù¾ÛŒÙ† جرم او بل ÛŒÛ ØªÙˆØ± جرم دی. کله Ú†Û ÛŒÙˆ Ú…ÙˆÚ© د ÛŒÙˆÛ ÙØ²ÛŒÚ©ÙŠ ÙˆÚ˜ÙˆÙ†Ú©Û ÙˆØ³Ù„Û Ù¾Ø± مټ بل کس ووژني نو Ø¯Û ØªÙ‡ سپین جرم ویل کیږي، خو هغه Ú…ÙˆÚ© Ú†ÛØŒ Ú†Ø§Ù¾ÛØ±ÛŒØ§Ù„ ککړوي او د هغه موادو په سوÚولو لاس Ù¾ÙˆØ±Û Ú©ÙˆÙŠ Ú†ÛØŒ Ú†Ø§Ù¾ÛØ±ÛŒØ§Ù„ ته ضرر رسوي نو دا بیا په تور جرم Ú©Û ØØ³Ø§Ø¨ÛŒÚ–ÙŠ Ú†ÛØŒ له بده مرغه تر اوسه Ø¯Û Ø¨Ø±Ø®Û ØªÙ‡ کوم خاص پام نه دی شوی او له عاملینو سره ÛŒÛ Ù‡Ù… کوم قانوني چلند نه دی شوی. هغه ØªÙ„ÙØ§Øª Ú†ÛØŒ د Ú†Ø§Ù¾ÛØ±ÛŒØ§Ù„ د ککړتیا له امله خلکو ته اوړي تر Ù‡ØºÛ Ú‰ÛŒØ± خطرناک دي کوم Ú†ÛØŒ د نورو Ù¾ÛÚšÙˆ په وسیله وي، ÚÚ©Ù‡ دا یوه تتدریجي بڼه لري او Ø´Ù…ÛØ± ÛŒÛ Ù‡Ù… په کال Ú©Û ØªØ± Ù‡ØºÛ Ú‰ÛŒØ±ÛŒÚ–ÙŠ. د ØªÙ†ÙØ³ÙŠ Ø§Ùˆ جلدي ناروغیو له امله د خلکو مړینه ،معلولیت، د زÛږون پروخت د میندو او ماشومانو مړینه د هغو مرګ Ú˜ÙˆØ¨Ù„Û Ø³Ø±Ù‡ د Ù¾Ø±ØªÙ„Û ÙˆÚ“ ده کوم Ú†ÛØŒ د توروریستي Ù¾ÛÚšÙˆ له امله خلکوته اوړي. Ú…Ûړنو ÚšÙˆÙ„Û Ú†ÛØŒ د Ù…ÛŒØØ· ککړتیا په امیندوارو Ù…ÛØ±Ù…نو هم اثرکوي. هغه Ù…ÛØ±Ù…Ù†Û Ú†ÛØŒ د Ø§Ù…ÛŒÙ†Ø¯ÙˆØ§Ø±Û Ù¾Ø±Ù…Ù‡Ø§Ù„ له مصنوعي دردونو سره مخ کیږي او معلول ماشومان دونیا ته راوړي لامل ÛŒÛ Ù‡Ù…Ø¯Ø§ د Ù…ØÛŒØ· ککړتیا ښودل Ø´ÙˆÛ Ø¯Ù‡. په یوه پاک Ù…ØÛŒØ· Ú©Û Ú˜ÙˆÙ†Ø¯ کول د ټولو خلکو ØÙ‚ دی. مسوول چارواکي باید Ø¯Û Ù¼Ú©ÙŠ ته جدي پام ÙˆÚ©Ú“ÙŠØŒ له Ø¯Û Ø³Ø±Ù‡ په Ú…Ù†Ú« Ú©Û Ù¼ÙˆÙ„ ښاریان، په خاصه توګه مدني Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ù…Ø³ÙˆÙˆÙ„Û Ø¯ÙŠ Ú†Û Ù¾Ù‡ Ø¯Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©Û ÛŒÙˆ بل ته سره لاس ورکړي ترڅو له دولت سره یو ÚØ§ÛŒ Ø¯Ø§Ø³Û Ø¨Ø±Ù†Ø§Ù…Û Ø¬ÙˆÚ“Û Ú©Ú“Û Ú†ÛØŒ له Ù…Ø®Û ÛŒÛ Ù¼ÙˆÙ„ Ù‡Ûواد وال په یوه پاک Ù…ØØ· Ú©Û Ú˜ÙˆÙ†Ø¯ ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او له راز راز ناروغیو څخه په امن وي.
په Ù‡Ù…Ø¯Û Ù‡ÛŒÙ„Ù‡.