د اطلاعاتو او کلتور وزارت، یونسکو نړیوال سازمان، Ø§ÙØºØ§Ù† کلتوري ټولنو Ú«Ú‰Û Ø¬Ø±Ú«Û Ø§Ùˆ د ژبو ملي بنسټ پرÛÚ©Ú“Ù‡ ليک
Û±Û³Û¹ÛµÙ„ د کب درÛیمه
د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په ګډون د Ù†Ú“Û Ø¨ÛلابÛÙ„ هيوادونه هرکال د ÙØ¨Ø±ÙˆØ±ÙŠ Û²Û± مه د Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Û Ø¯ Ù†Ú“ÛŒÙˆØ§Ù„Û ÙˆØ±ÚÛ Ù¾Ù‡ توګه نمانÚÙŠ Ú†Û Ù‡Ù…Ø¯Ø§ Ù†Ù†Ù†Û ØºÙˆÙ†Ú‰Ù‡ په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©Û Ø¯ Ø¯ØºÛ Ù†Ù…Ø§Ù†ÚÙ†Û Ú…Ø±Ú«Ù†Ø¯Ù‡ بÛÙ„Ú«Ù‡ ده.
په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©Û Ø¯ جګړو، ناخوالو، د مسوولینو د Ø¨Û ØºÙˆØ±ÛŒÙˆ او ټولنیزو Ø¨Û Ø¹Ø¯Ø§Ù„ØªÛŒÙˆ له امله په Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د باکیÙیته زده Ú©Ú“Ùˆ په برخه Ú©Û Ø¯ÙˆÙ…Ø±Ù‡ Ú‰ÛØ±Û Ø³ØªÙˆÙ†Ø²Û Ù…ÙˆØ¬ÙˆØ¯Û Ø¯ÙŠ Ú†Û ÛŒÙˆØ§Ø²Û Ø¯ Ø¯ØºÛ ÙˆØ±ÚÛ Ù†Ù…Ø§Ù†Úنه په دغه برخه زموږ شته Ø³ØªÙˆÙ†Ø²Û Ù†Ø´ÙŠ ØÙ„ولی، نو له Ø¯ØºÛ ÙˆØ±ÚÛ Ú…Ø®Ù‡ د اعظمي Ú«Ù¼Û Ø§Ø®ÛŒØ³ØªÙ„Ùˆ په خاطر باید مدني بنسټونه، ولسونه، ملي او بانÙوذه شخصیتونه، Ú©ÙˆØ±Ù†ÛØŒ Ù…ÛŒÙ†Ø¯Û Ø§Ùˆ پلرونه خپلو اولادونو ته په Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د باکیÙیته زده Ú©Ú“Ùˆ د برابرولو غږ ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او هر کال په Ù‡Ù…Ø¯Û ÙˆØ±Ú Ù¾Ù‡ Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د زده Ú©Ú“Ùˆ په اړه خپله ژمنتیا بیا تازه، خپل غوښتنه تکرار او خپل غږ لوړ Ú©Ú“ÙŠ.
په Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د زده Ú©Ú“Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ زموږ ژمنتیا، په خپله غوښتنه ټینګار او د خپل برØÙ‚Ù‡ اواز او Ø¯Ø§Ø¹ÛŒÛ Ù„ÙˆÚ“ÙˆÙ„Ùˆ به بالاخره مسوولین Ø¯ÛØªÙ‡ وهڅوي او ØØªÛŒ مجبور به ÛŒÛ Ú©Ú“ÙŠ Ú†Û Ù¾Ù‡ Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ زده Ú©Ú“Û ØªÙ‡ Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– د ماشومانو اسلامي، انساني او قانوني ØÙ‚ دی نه ÛŒÙˆØ§Ø²Û Ø¯Ø±Ù†Ø§ÙˆÛŒ ولري، Ø¨Ù„Ú©Û Ø¯ دغه ØÙ‚ د تامین لپاره عملي Ù‡Ù„Û ÚÙ„Û ÙˆÚ©Ú“ÙŠ.
د Ù†Ù†Ù†Û ØºÙˆÙ†Ú‰Û Ú«Ú‰ÙˆÙ†ÙˆØ§Ù„ وړاندیز او پرÛÚ©Ú“Ù‡ کوي Ú†Û:
Û±- د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† جمهور رئیس دÛ:
- Ú†Û Ø¯ یو استاد، عالم او Ù…Ùکر په توګه په Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د زده Ú©Ú“Û Ø§Ú“ØªÛŒØ§ØŒ ارزښت او ÚšÛÚ«Ú¼Û ÚšÛ ÙˆØ±Ù…Ø¹Ù„ÙˆÙ…Û Ø¯ÙŠØŒ نو په ټول Ù‡Ûواد Ú©Û Ø§ÙØºØ§Ù† ماشومانو ته په Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د زده Ú©Ú“Ùˆ بهیر د پیاوړتیا په موخه مسوولینو او په ÚØ§Ù†Ú«Ú“ÙŠ ډول د Ù¾ÙˆÙ‡Ù†Û Ø§Ùˆ لوړو زده Ú©Ú“Ùˆ وزارتونو ته ÙˆØ§Ø¶Ø Ø¯Ø³ØªÙˆØ± ورکړي.
Û²-Ù¾ÙˆÙ‡Ù†Û ÙˆØ²Ø§Ø±Øª Ø¯Û :
Ù€ د اساسي قانون د Û±Û¶ او Û´Û³ Ù…Ø§Ø¯Û Ø¯ Ù„Ø§Ø±ÚšÙˆÙˆÙ†Û Ù¾Ù‡ اساس ماشومانو ته په خپلو مورنيو ژبو د زده ÙƒÚ“Û Ø§Ø³Ø§Ù†ØªÛŒØ§ÙˆÛ Ø¨Ø±Ø§Ø¨Ø±Û ÙƒÚ“ÙŠ . پلازمÛنه کابل Ú©Û Ù¾Ù‡ Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د زده Ú©Ú“Û Ù¾ÛŒÙ„ شوی بهیر Ø¯Û Ø¯ ښار نورو سیمو او د کابل اړندو ولسوالیو ته پراخه او لا پیاوړی Ú©Ú“ÙŠ. په Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د زده Ú©Ú“Ùˆ ریاست Ø¯Û Ø§ÛŒØ¬Ø§Ø¯ØŒ يو جامع پلان Ø¯Û Ø¬ÙˆÚ“ او عملي كار Ø¯Û Ù¾ÙŠÙ„ ÙƒÚ“ÙŠ.
- درسي كتابونه Ø¯Û Ù¾Ù‡ ټولو ژبو د تناسب، تعادل، عدالت، د Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø¹ÙŠÙ†ÙŠ واقعيتونو له Ù…Ø®Û Ú†Ø§Ù¾ او وويشي.
- د ښوونكيو په استخدام Ú©Û Ø¯Û Ú˜Ø¨Ù†ÛŒ انډول، رشته او تخصص په پام Ú©Û ÙˆÙ†ÛŒØ³ÙŠ او د هغو ښوونکو استخدام ته Ø¯Û Ù„ÙˆÙ…Ú“ÛŒØªÙˆØ¨ ورکړي Ú†Û Ø¯ Ù‡Ûواد په دواړو رسمي ژبو تدريس كولاى شي ØŒ همدا راز Ø¯Û Ø¯ Ø¯Û ØªØ±Ú…Ù†Ú« درÛيمو ژبو ښوونكي هم وروزي.
Û² - د لوړو زده ÙƒÚ“Ùˆ وزارت دÛ:
- د لوړو زده ÙƒÚ“Ùˆ په ټولو موسسو، پوهنتونونو او پوهنÚيو ÙƒÛ Ø¯Ø±Ø³Ù…ÙŠ او مورنيو ژبو زده ÙƒÚ“Û Ø§Ø³Ø§Ù†ØªÛŒØ§ÙˆÛ Ú‰ÛØ±Û Ú©Ú“ÙŠ.
- د Ù‡Ûواد په مرکزي پوهنتونو (كابل، پولیتخنیک، طب، ÚšÙˆÙˆÙ†Û Ø§Ùˆ Ø±ÙˆØ²Ù†ÛØŒ ØØ±Ø¨ÙŠ Ø§Ùˆ هوایي پوهنتونو) ÙƒÛ Ø¯Û Ø¯ Ù‡Ûواد په دواړو رسمي ژبو د تدریس زمينه برابره ÙƒÚ“ÙŠ.
Û³- اطلاعاتو او ÙØ±Ù‡Ù†Ú« وزارت Ø¯Û :
- دهÛواد د ژبو د Ø³Ø§ØªÙ†ÛØŒ ملاتړ او ÙˆØ¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ Ø¯Û Ø¬Ø§Ù…Ø¹ پلانونه جوړ ÙƒÚ“ÙŠ.
- دولتي او نادولتي رسنيو ÙƒÛ Ø¯Û Ø¯ ژبو متوازنه، متناسبه او عادلانه وده یقیني Ú©Ú“ÙŠ.
- دملي Ù¼Ø±Ù…ÙŠÙ†Ø§Ù„ÙˆÚ˜Û Ø¯ Ø³Ø§ØªÙ†Û Ø§Ùˆ ملاتړ لپاره Ø¯Û Ù¼ÙŠÙ†Ú« اقدامات وكړي.
- د ژبو د ÙˆØ¯Û Ø§Ùˆ Ø§ÙØºØ§Ù† ملي ÙØ±Ù‡Ù†Ú« د Ø³Ø§ØªÙ†ÛØŒ Ù¾Ø§Ù„Ù†Û Ø§Ùˆ Ø¨Ú‰Ø§ÛŒÙ†Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ Ø¯Û Ø¹Ù…Ù„ÙŠ پلانونه او پروګرامونه تطبیق Ú©Ú“ÙŠ.
Û´ - د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† ملي شورا Ø¯Û :
- د قانون جوړوونكي او دقانون پلي كولو د څارونكي په توګه Ø¯Û Ø¯ ټولو ژبو د Ø³Ø§Ù„Ù…ÛØŒ Ù…ØªÙ†Ø§Ø³Ø¨Û Ø§Ùˆ عادلانه Ø³Ø§ØªÙ†ÛØŒ ØªÙ‚ÙˆÙŠÛ Ø§Ùˆ ÙˆØ¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ ØÙƒÙˆÙ…ت سره په Ú«Ú‰Ù‡ كار وكړي او ØÙƒÙˆÙ…ت Ø¯Û Ù…Ø¬Ø¨ÙˆØ± ÙƒÚ“ÙŠ Ú†Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† بچيانو ته په Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د زده ÙƒÚ“Û ØÙ‚ وركړي.
Ûµ- دملګرو ملتونو Ø¯ÙØªØ±ÙˆÙ†Ù‡ او نادولتي Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø¯Û:
- د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له دولت او ØÙƒÙˆÙ…ت سره Ø¯Û Ù…Ø±Ø³ØªÙ‡ وكړي او ØØªÛŒ له Ù¾ÙˆÙ‡Ù†Û Ø§Ùˆ لوړو زده Ú©Ú“Ùˆ وزارتونو ته Ø¯Û Ù¾Ù‡ Ø¯Û Ø´Ø±Ø· ورکړي، Ú†Û Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د ژبو په ساتنه او وده او په مورنيو ژبو د زده ÙƒÚ“Ùˆ برابرولو ÙƒÛ Ø¹Ù…Ù„ÙŠ اقدامات وكړي.
- په خپلو خپرونو ÙƒÛ Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د دواړو رسمي ژبو توازن په پام ÙƒÛ ÙˆØ³Ø§ØªÙŠ.
Û¶- Ù¼ÙˆÙ„Û Ø¯ÙˆÙ„ØªÙŠ او نادولتي Ø±Ø³Ù†Û Ø¯Û:
- په Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د زده Ú©Ú“Û Ù¾Ù‡ برخه Ú©Û Ø¹Ø§Ù…Ù‡ پوهاوی ÙˆÚ©Ú“ÙŠØŒ Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø§Ùˆ ولسونه Ø¯Û Ø¯Ûټه وهڅوي Ú†Û Ø®Ù¾Ù„ اولادونه او ماشومان د Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Û Ù¼ÙˆÙ„Ú«ÛŒÙˆ او ښوونÚیو Ú©Û Ø´Ø§Ù…Ù„ Ú©Ú“ÙŠ.
د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† ټولو ژبو ته د درناوي د عامولو لپاره Ø®Ù¾Ø±ÙˆÙ†Û ÙˆÙƒÚ“ÙŠ.
Û·- مدني Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø¯Û:
- په ØÙƒÙˆÙ…ت او مسوولینو Ø¯Û ÙØ´Ø§Ø± راوړي Ú†Û Ø¯ ژبو متوازن پرمختګ او په Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د زده Ú©Ú“Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©Û Ø¯ اساسي قانون د ØÚ©Ù…ونو مطابق عملي كارونه وكړي او زده كوونكو ته په Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ د لومړنيو، منÚنيو او لوړو زده ÙƒÚ“Ùˆ په برابرولو ÙƒÛ Ø¹Ù…Ù„ÙŠØŒ چټك او Ø§ØºÛØ²Ù…Ù† ګامونه پورته ÙƒÚ“ÙŠ.
-