دخپریدو نیټه : 2015-07-05 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
د خلکو خدمت
استاد نورالله خان اØÙ…دزی
امیر المؤمنین ØØ¶Ø±Øª عمر رضی الله عنه د خپل Ø®Ù„Ø§ÙØª په وخت Ú©Û Ù¾Ù‡ یو میدان Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ØªÛØ±ÛŒØ¯Ù‡... ÙˆÛŒÛ Ù„ÛŒØ¯Ù„ Ú†Û ÛŒÙˆÙ‡ Ø®Ûمه له ویښتانو څخه جوړه Ø´ÙˆÛ Ø§Ùˆ هغه Ù„Ú«ÛØ¯Ù„Û Ø¯Ù‡ Ú†Û Ù„Ø¯Û Ù…Ø®Ú©Û Ú†Ø§ نه وه لیدلÛ... دخÛÙ…Û Ø®ÙˆØ§ØªÙ‡ Ú†Û ÙˆØ±Ø³ÛŒØ¯ØŒ نو ګوري Ú†Û ÛŒÙˆÚ©Ø³ هلته ناست دی او له Ø®ÛÙ…Û Ú…Ø®Ù‡ زړه راښکونکي غږونه هم راÚÙŠ... له سلام کولو څخه وروسته له هغه کس سره Ú©ÚšÛناست او تپوس ÛŒÛ ÚÙ†Û ÙˆÚ©Ú“ Ú†Û ØªØ§Ø³Ùˆ Ú…ÙˆÚ© یي، هغه ورته وویل، Ú†Û ... یو Ù…Ø³Ø§ÙØ± یم او د ÚÙ†Ú«Ù„ اوسیدونکی یم ... ØØ¶Ø±Øª عمر رضی الله عنه خواته د Ø®Ù¾Ù„Û Ø§Ú“ØªÛŒØ§ او Ù…Ø±Ø³ØªÛ Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ راغلی یم ... هغه ور څخه وپوښتل Ú†Û Ù„Ù‡ Ø®ÛÙ…Û Ú…Ø®Ù‡ دڅه شي غږ راÚÙŠ ... هغه ورته وویل Ú†Û Ø¯ ÚšÚÛ Ø¯ لنګتون وخت Ø±Ø§Ù†Ú–Ø¯Û Ø¯Ù‡ ... دردونه ور Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø±Ø§ØºÙ„ÙŠ ... ØØ¶Ø±Øª عمر رضی الله عنه ورته وویل Ú†Û Ú©ÙˆÙ…Ù‡ بله ÚšÚÙ‡ هم ورسره شته ....ØŸ هغه ورته وویل Ú†Û Ù†Ù‡ ....
ØØ¶Ø±Øª عمر رضی الله عنه له هغه ÚØ§ÛŒÙ‡ پورته شو او خپل کور ته لاړه او خپله ÚšÚÙ‡ ØØ¶Ø±Øª ام کلثوم رضی الله عنها ته ÛŒÛ ÙˆÙˆÛŒÙ„ Ú†Û Ø¯ یو ستر ثوابي کار لپاره Ú†Û Ø³ØªØ§Ø³Ùˆ په مقدر Ú©Û Ø¯Ù‡ هغه ستاسو لپاره راغلی .. Ù‡ØºÛ ÙˆÙˆÛŒÙ„ Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ کوم کار ده ...ØŸ هغه وویل ... د یو کلي Ø§ÙˆØ³ÛŒØ¯ÙˆÙ†Ú©Û Ø¨Ûچاره ÛŒÙˆØ§Ø²Û Ø¯Ù‡ ... Ù‡ØºÛ ØªÙ‡ د لنګتون دردونه راغلي ... Ù‡ØºÛ ÙˆÙˆÛŒÙ„: سمه ده Ú©Ù‡ ستاسو ØµÙ„Ø§Ø Ø§Ùˆ مشوره وي نو زه چمتو یم او هغه به ÙˆÙ„Û Ù†Ù‡ چمتو Ú©ÛØ¯Ù‡ Ú†Û Ø¢Ø®Ø± هم هغه دبي بي ÙØ§Ø·Ù…Ù‡ رضی الله عنها خور وه .... ØØ¶Ø±Øª عمر رضی الله عنه ÙˆÙØ±Ù…ایل Ú†Û Ø¯ لنګتون لپاره Ú†Û Ø¯ کومو شیانو اړتیا وي هغه در سره واخله Ù„Ú©Ù‡ تیل .... Ù„Ú– غوړي او Ø¯Ø§Ù†Û Ø§Ùˆ د کوم شي Ú†Û Ù†ÙˆØ±Ù‡ اړتیا وي ... هغه واخله او روانÛÚ–Ù‡ ... ØØ¶Ø±Øª عمر رضی الله عنه خپله وروسته وروسته ÙˆØ±Ù¾Ø³Û ØªÚ« کاوه.... هلته Ú†Û ÙˆØ±Ø³ÛØ¯Ù„ ØØ¶Ø±Øª اÙمّ کلثوم رضی الله عنها Ø®ÛÙ…Û ØªÙ‡ د ننه شوه نو ØØ¶Ø±Øª عمر رضی الله عنه په نغري Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø¯Ø§Ù†Û Ù¾Ø®Û Ú©Ú“Û ... غوړي ÛŒÛ ÙˆØ± واچول ... Ú†Û Ø¯ØºÙ‡ وخت Ú©Û ÙˆÙ„Ø§Ø¯Øª وشو ... د ننه څخه ام کلثوم رضی الله عنها غږ ÙˆÚ©Ú“ ... امیر المؤمنین ... خپل ملګري ته د هلک د Ù¾ÛŒØ¯Ø§Ú©ÛØ¯Ùˆ Ø²ÛŒØ±Û ÙˆØ±Ú©Ú“ ... د امیر المؤمنین Ù¼Ú©Û Ú†Û Ú©Ù„Ù‡ دغه کس ÙˆØ§ÙˆØ±ÛØ¯Ù‡ نو هغه وډار شو ... هغه وویل ... د Ú‰Ø§Ø±ÛØ¯Ùˆ خبره نده ... هغه ورته خوراکي توکي د Ø®ÛÙ…Û Ø®ÙˆØ§ØªÙ‡ Ú©Ûښودل Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ ÚšÚÙ‡ ÛŒÛ ÙˆØ®ÙˆØ±ÙŠ ... ØØ¶Ø±Øª ام کلثوم دا خوراکي توکي Ù¾Ø±Û ÙˆØ®ÙˆÚ“Ù„ ... له هغه خوراک څخه Ù„Ú– Ú…Ù‡ Ù¾Ø§ØªÛ Ø´ÙˆÙ„ او هغه Ø¨ÛØ±ØªÙ‡ له Ø®ÛÙ…Û Ø¨Ù‡Ø± راغله او ØØ¶Ø±Øª عمر رضی الله عنه دغه کس ته هم وویل Ú†Û Ø¯Ø§ نور ته وخوره ... ټوله شپه تاسو په ویښه ØªÛØ±Ù‡ Ú©Ú“Ù‡ ... Ù„Ø¯Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ هغه خپله ÚšÚÙ‡ له ÚØ§Ù† سره کور ته بوتله او هغه ØµØ§ØØ¨ ته ÛŒÛ ÙˆÙˆÛŒÙ„ Ú†Û Ø³Ø¨Ø§ تاسو راشئ ستاسو لپاره به انتظام نیول شوی وي.
د الله تعالی له مخلوق سره ÚšÙ‡ کولو په اړه په قرآن او سنت Ú©Û Ú‰ÛŒØ± آیتونه او Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ« شتون لري Ù„Ø§Ù†Ø¯Û ÛŒÙˆ لنډ ØØ¯ÛŒØ« ستاسو Ù…Ø®Û ØªÙ‡ ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ú©ÙˆÙ…:
پیغمبر صلی الله علیه وسلم ÙØ±Ù…ایي: (الخلق عیال الله ÙØ§ØØ¨ الخلق الی الله من Ø§ØØ³Ù† الی عیاله) ژباړه: مخلوق د الله تعالی عیال دی نو په خلکو Ú©Û ØºÙˆØ±Ù‡ هغه Ú…ÙˆÚ© دی Ú†Û Ø¯ الله تعالی د عیال سره نیکي ÙˆÚ©Ú“ÙŠ. نو د عباداتو څخه وروسته د مسلمان په ØÛŒØ« دا زموږ مسئولیت دی Ú†Û Ù¾Ù‡ ÛŒÙˆØ§Ø²Û Ø§Ùˆ ټولنیز ډول د خلکو خدمت ÙˆÚ©Ú“Ùˆ او د Ø¨Û ÙˆØ²Ù„ÙˆØŒ یتیمانو، کونډو، مجبورو، Ø¨Û Ø³Ø±Ù¾Ø±Ø³ØªÙˆØŒ ناروغانو او معذورو څخه ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ باخبره وساتو او د چا Ú†Û Ú…ÙˆÙ…Ø±Ù‡ مرسته له وسه پوره وي ورسره ÛŒÛ ÙˆÚ©Ú“ÙˆØŒ Ú©Ù‡ Ú…ÙˆÚ© ÛŒÙˆØ§Ø²Û ÛŒÙˆ ÙˆÚ–ÛŒ مړولی شي، نو هغه Ø¯Û Ù…ÙˆÚ“ Ú©Ú“ÙŠØŒ Ú©Ù‡ Ú…ÙˆÚ© یو کس ته یوه نسخه درمل اخستلی شي دا کار Ø¯Û ÙˆÚ©Ú“ÙŠ ØŒ Ú©Ù‡ Ú…ÙˆÚ© د یو دايمي ناروغ ټوله درملنه کولی شي هغه Ø¯Û Ù¾Ù‡ غاړه واخلي Ú©Ù‡ یو Ú…ÙˆÚ© کوم Ø¨Û Ø³Ø±Ù¾Ù†Ø§Ù‡ مسلمان ته کوټه جوړولی شي، یا یو Ú…ÙˆÚ© کوم Ø¨Û ÙˆØ§Ø¯Ù‡ کس ته د واده کولو وس ولري، نو پکار دي Ú†Û Ø¯Ø§ خدمت ÛŒÛ ÙˆÚ©Ú“ÙŠ دا په ÛŒÙˆØ§Ø²ÛØªÙˆØ¨ هم Ú©ÛØ¯Ø§ÛŒ شي او په ټولنیزه توګه هم، خو Ø§ÙØ³ÙˆØ³ دا Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– په Ø§ÙØºØ§Ù†ÙŠ Ù¼ÙˆÙ„Ù†Ù‡ Ú©Û Ø¯ÛØ®ÙˆØ§ ته هیڅ پاملرنه نشته.
رسول الله صلي الله عليه وسلم د رمضان په اړه په بیلابÛلو Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ«Ùˆ Ú©Û Ø³Ù¾Ø§Ø±ÚšØªÙ†Û Ú©Ú“ÙŠØŒ Ú†Û Ù…Ø³Ù„Ù…Ø§Ù† باید په روژه Ú©Û Ú‰ÛØ± نیک کارونه ÙˆÚ©Ú“ÙŠØŒ په زړه Ú©Û ÛŒÛ Ø¯ Ù‡Ù…Ø¯Ø±Ø¯Û Ø¬Ø°Ø¨Ù‡ له بل هر وخته Ú‰ÛØ±Ù‡ Ù¾ÛŒØ§ÙˆÚ“Û ÙˆÙŠØŒ ÚÚ©Ù‡ Ú©Ù‡ دی په خپله د Ù„ÙˆÚ–Û Ø§Ùˆ ØªÙ†Ø¯Û Ù¾Ù‡ کړاو Ú©Û ÙˆÙŠØŒ نوبیا په Ú‰ÛŒØ±Û Ø¢Ø³Ø§Ù†ÙŠ سره ØØ³ کولی شي Ú†Û Ø¯ الله جل جلاله د Ø¨Û ÙˆØ²Ù„Ùˆ بندګانو ØØ§Ù„ او وضعیت به Ú…Ù‡ وي؟ له ابن عباس رضی الله عنه څخه روایت دی Ú†Û Ø±Ø³ÙˆÙ„ الله صلي الله عليه وسلم به د Ø±ÙˆÚ˜Û Ù¾Ù‡ میاشت Ú©Û Ø¯ نورو ورÚÙˆ په نسبت ډير مهربان وو. Ù‡ÛÚ… Ø¨Û ÙˆØ²Ù„Ù‡ ÛŒÛ Ù„Ù‡ Ø¯Ø±ÙˆØ§Ø²Û Ú…Ø®Ù‡ تش لاس نه تللو او Ù‡ÛÚ… زنداني په Ø¯Û ÙˆØ±ÚÙˆ Ú©Û Ù¾Ù‡ زندان Ú©Û Ù†Ù‡ Ù¾Ø§ØªÛ Ú©ÛØ¯Ù„Ùˆ.
دارنګه روایت دی Ú†Û Ø§Ø¨Ù† عمر رضی الله عنه به له مسکینانو پرته روژه نه ماتوله. Ú©Ù‡ به کوم سوالګر ورغی نو خپله Ú‰ÙˆÚ‰Û Ø¨Ù‡ ÛŒÛ Ù‡ØºÙ‡ ته ورکوله او Ú†Û Ù¾Ù‡ کور Ú©Û Ø¨Ù‡ ÛŒÛ Ø¯ خوړلو لپاره نور Ú…Ù‡ ونه موندل نو د Ø¯ÙˆÛŒÙ…Û ÙˆØ±ÚÛ Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ به ÛÛ Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ù¾Ù‡ لوږه روژه نیوله.
Ú‰ÛØ± شتمن خلک شته او مسلمانانو ته Ú‰ÛØ± Ø®ÛØ± او ÚšÙ‡ رسولی شي خو د کولو جوګه ÛŒÛ Ù†Ø¯ÙŠ او ډیر Ø¯Ø§Ø³Û Ø®Ù„Ú© هم شته Ú†Û ÙˆØ³ او توان لري، نیک نیت لري خو هغوی د دغو ÚšÙˆ کارونو په ګټه او ثواب نه پوهیږي، نو Ø¯Ø§Ø³Û Ø®Ù„Ú©Ùˆ ته ترغیب ورکول پکار دي تر Ú…Ùˆ دوی خپل صدقات او Ù¾ÛŒØ³Û Ù¾Ù‡ Ø¯Ø§Ø³Û ÚØ§ÛŒÙˆ ولګوي تر Ú…Ùˆ د دنیا او دین Ú«Ù¼Û ÛŒÛ Ù¾Ù‡ برخه شي. نو اوس د Ø±ÙˆÚ˜Û Ù…Ø¨Ø§Ø±Ú©Ù‡ میاشت هم ده Ù‡Ú…Ù‡ وکړئ Ú†Û Ù¾Ù‡ دغو ورÚÙˆ Ú©Û Ø®Ù¾Ù„ مال ولګوئ او ثواب ÛŒÛ Ù‡Ù… Ú…Ùˆ چنده ډیر ملاویږي ( مطلب دا Ú†Û Ù„Ú– عمل او ډیر ثواب لاسته راÚÙŠ).