دخپریدو نیټه : 2015-07-15 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
د گناهونو د Ù…ØºÙØ±Øª اوبخښل Ú©ÛØ¯ÙˆØ§Ø³Ø¨Ø§Ø¨(Û²)برخه
مولوي عصمت الله عزام
Ù†ØÙ…ده ونصلي علی رسوله الکريم امابعد :
بسم الله الرØÙ…Ù† الرØÙŠÙ…
۳: ښه کارونه :
له Ú‰ÛØ±ÙˆÙ†ØµÙˆØµÙˆÙ…علومÛÚ–ÙŠ Ú†ÙŠ Ù†ÛÚ© اعمال Ú©Ù‡ واجب وي او Ú©Ù‡ Ù…Ø³ØªØØ¨ØŒÙ¾Ù‡ Ø¯Û Ø³Ø±Ù‡ گناهونه بخښل Ú©ÛÚ–ÙŠ.
عن ابي ذر قال : قال لي رسول الله صلى الله عليه Ùˆ سلم اتق الله ØÙŠØ«Ù…ا كنت وأتبع السيئة Ø§Ù„ØØ³Ù†Ø© تمØÙ‡Ø§ وخالق الناس بخلق ØØ³Ù† (رواه الترمذي ص:۱۹ج۲ وقال هذا ØØ¯ÙŠØ« ØØ³Ù† صØÙŠØ)
له ØØ¶Ø±Øª ابوذر- رضی الله عنه-څخه روايت دی Ú†ÙŠ ماته رسول الله-صلی الله عليه وسلم- ÙˆÙØ±Ù…ايل:له الله تعالی څخه ÙˆÙˆÛØ±ÛÚ–Ù‡!په کوم ÚØ§ÛŒ Ú©ÙŠ Ú†ÙŠ ÙŠÛ!ØªØ±Ø¨Ø¯Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ Ù†ÛÚ©ÙŠ ÙˆÚ©Ú“Ù‡!دا Ù†ÛÚ©ÙŠ هغه بدي ورانوي او د خلگوسره په ښواخلاقوژوندکوه!!
په Ø¯Û ØØ¯ÙŠØ« Ú©ÙŠ Ø¯Ø±Û Ø®Ø¨Ø±ÙŠ Ø±Ø§ØºÙ„Û Ø¯ÙŠØŒÙŠÙˆÙ‡ له هغودا ده Ú†ÙŠ کله گناه وشي نونÛÚ©ÙŠ ورپسي وکړه،دا Ù†ÛÚ©ÙŠ د گناه د Ù…ØºÙØ±Øª او Ú©ÙØ§Ø±ÙŠ Ø³Ø¨Ø¨ دی.
دا مضمون په قرآن کريم Ú©ÙŠ هم راغلی دی الله تعالی ÙØ±Ù…ايي:Ø¥Ùنَّ الْØÙŽØ³ÙŽÙ†ÙŽØ§ØªÙ ÙŠÙØ°Ù’Ù‡ÙØ¨Ù’Ù†ÙŽ Ø§Ù„Ø³Ù‘ÙŽÙŠÙ‘ÙØ¦ÙŽØ§ØªÙ(سورة هود: Û±Û±Û´)يعني په يقيني توگه Ù†ÛÚ©Û Ú¯Ù†Ø§ÙˆÙŠ ختموي!!
په بل ÚØ§ÛŒ کيالله جل جلاله ÙØ±Ù…ايي:( ادْخÙÙ„Ùوا الْجَنَّةَ بÙمَا ÙƒÙنْتÙمْ تَعْمَلÙونَ)(النØÙ„:Û³Û²)
ژباړه :جنت ته د هغوعملونوپه سبب ننوزئ چي تاسوبه کول!!
جنت ته Ú…ÙˆÚ© هغه وخت داخلÛÚ–ÙŠ کله Ú†ÙŠ گناه وروبخښل شي ÚÚ©Ù‡ Ú†ÙŠ جنت ته Ø¯Ø§Ø®Ù„ÛØ¯Ù„ د گناه سره نه Ú©ÛÚ–ÙŠ ÚÚ©Ù‡ جنت د پاکوخلگواستوگنÚÛŒ دی،ناولي خلگ جنت ته نه شي Ø¯Ø§Ø®Ù„ÛØ¯Ø§ÛŒ.
چاته Ú†ÙŠ جنت ته د ننوتوØÚ©Ù… وشي،معلومÛÚ–ÙŠ Ú†ÙŠ گناوي ÙŠÛ Ø¨Ø®ÚšÙ„ Ø´ÙˆÛ Ø¯ÙŠ.
معلومه شوه Ú†ÙŠ د Ù†ÛÚ© عمل له امله گناوي بخښل Ø´ÙˆÛ Ø¯ÙŠ.
په بل ÚØ§ÛŒ Ú©ÙŠ الله-جل جلاله- ÙØ±Ù…ايي: (اÙنَّمَا Ø§Ù„Ù’Ù…ÙØ¤Ù’Ù…ÙÙ†Ùونَ الَّذÙينَ Ø¥ÙØ°ÙŽØ§ ذÙÙƒÙØ±ÙŽ Ø§Ù„Ù„Ù‘ÙŽÙ‡Ù ÙˆÙŽØ¬Ùلَتْ Ù‚ÙÙ„ÙوبÙÙ‡Ùمْ ÙˆÙŽØ¥ÙØ°ÙŽØ§ تÙÙ„Ùيَتْ عَلَيْهÙمْ آيَاتÙه٠زَادَتْهÙمْ Ø¥Ùيمَاناً وَعَلَى رَبّÙÙ‡Ùمْ يَتَوَكَّلÙونَ،الَّذÙينَ ÙŠÙÙ‚ÙيمÙونَ الصَّلاةَ ÙˆÙŽÙ…Ùمَّا رَزَقْنَاهÙمْ ÙŠÙنْÙÙÙ‚Ùونَ،أÙولَئÙÙƒÙŽ Ù‡ÙÙ…Ù Ø§Ù„Ù’Ù…ÙØ¤Ù’Ù…ÙÙ†Ùونَ ØÙŽÙ‚ّاً Ù„ÙŽÙ‡Ùمْ دَرَجَاتٌ عÙنْدَ رَبّÙÙ‡Ùمْ وَمَغْÙÙØ±ÙŽØ©ÙŒ ÙˆÙŽØ±ÙØ²Ù’Ù‚ÙŒ كَرÙيمٌ(Ù„Ø£Ù†ÙØ§Ù„Û²Ù€Û´)
ژباړه:يقيناخبره دا ده Ú†ÙŠ(رښتيني)مؤمنان هغه کسان دي Ú†ÙŠ کله د الله نوم يادشي،زړونه ÙŠÛ ÙˆÙˆÛØ±ÛÚ–ÙŠ او کله Ú†ÙŠ ÙŠÛ Ø¢ÙŠØ§ØªÙˆÙ†Ù‡ Ù¾Ø±Û ÙˆÙ„ÙˆØ³ØªÙ„ شي،ايمان ÙŠÛ ÙˆØ±Ø²ÙŠØ§Øª Ú©Ú“ÙŠ او په خپل رب توکل کوي.
هغه کسان Ú†ÙŠ Ù„Ù…ÙˆÙ†Ú Ø§Ø¯Ø§Ø¡Ú©ÙˆÙŠ او له هغه Ú…Ù‡ نه Ú†ÙŠ موږ ور روزي کړي،لگښت کوي.
دغه کسان همدوی په ØÙ‚Ù‡ مؤمنان دي،د دوی لپاره د خپل رب په وړاندي Ø¯Ø±Ø¬ÛØŒØ¨Ø®ÚšÙ†Ù‡ او غوره روزي ده!!
له Ø¯Û Ø¢ÙŠØª څخه معلومÛÚ–ÙŠ Ú†ÙŠ د لمانÚÙ‡ د ارکانو او واجباتوسره په Ù¾Ø§Ø¨Ù†Ø¯Û Ø§Ø¯Ø§Ú©ÙˆÙ„ØŒØ¯ زکات ايستل او داسي نورښه کارونه د گناهونود Ù…ØºÙØ±Øª او د رزق کريم سببونه دي.
له ØØ¶Ø±Øª عثمان رضی الله عنه څخه روايت دی Ú†ÙŠ رسول الله-صلی الله عليه وسلم- ÙˆÙØ±Ù…ايل:Ú…ÙˆÚ© Ú†ÙŠ او دس وکړي،نواودس ښائسته Ú©Ú“ÙŠ(يعني په صØÙŠØ طريقه Ø¦Û ÙˆÚ©Ú“ÙŠ)د ده گناوي د ده له بندن څخه ÙˆØ²ÙŠØŒØªØ±Ø¯Û Ú†ÙŠ د نوکانود لاندي څخه هم ووزي(بخاري اومسلم)
په بل ØØ¯ÙŠØ« Ú©ÙŠ راغلي دي: من صام رمضان إيماناً ÙˆØ§ØØªØ³Ø§Ø¨Ø§Ù‹ ØºÙØ± له ما تقدم من ذنبه(متÙÙ‚ عليه)
يعني Ú…ÙˆÚ© Ú†ÙŠ د رمضان روژه د ايمان اود ثواب گڼلوپه ØØ§Ù„ت Ú©ÙŠ ونيسي،د ده Ù…Ø®Ú©ÙŠÙ†Û Ú¯Ù†Ø§ÙˆÙŠ به وروبخښل شي!!
همداراز دا مضمون په Ú‰ÛØ±ÙˆØ§ØØ§Ø¯ÙŠØ«ÙˆÚ©ÙŠ Ø±Ø§ØºÙ„ÛŒ دی Ú†ÙŠ په ښوکاروسره الله-جل جلاله- انسان ته Ù…ØºÙØ±Øª کوي.
خودا Ú†ÙŠ په Ù†Ûکواعمالوسره د Ú©ÙˆÙ…ÙˆÚ¯Ù†Ø§Ù‡ÙˆÙ†ÙˆÙ…ØºÙØ±Øª Ú©Ûږي؟
Úيني عالمان وايي Ú†ÙŠ Ú©Ù‡ الله پاک وغواړي،لويي هم وربخښي اودا د الله پاک له رØÙ…ت څخه لري نه ده.
خوجمهورعلماءوايي Ú†ÙŠ دصغائرو(ÙˆÚ“Ùˆ)Ú¯Ù†Ø§Ù‡ÙˆÙ†ÙˆÙ…ØºÙØ±Øª Ú©ÛÚ–ÙŠØŒ دکبائرو(لويوگناهونو)لپاره توبه ايستل ضروري دی.
دوړوگناهونوبخښل Ú©ÛØ¯Ù„ هم کمه گټه نه ده،له انسان څخه ÙˆÚ“Û Ú¯Ù†Ø§ÙˆÙŠ Ú‰ÛØ±ÙŠ Ú©ÛÚ–ÙŠØŒ ددغو د بخښني لپاره الله پاک دغه انتظام Ú©Ú“ÛŒ دی Ú†ÙŠ په نيکيوهم بخښل Ú©ÛÚ–ÙŠ.
دلويودبخښني لپاره توبه Ø§ÙˆØ§Ø³ØªØºÙØ§Ø±Ú©ÙˆÙ„ ضروري دي.
Ø¹Ù„Ù…Ø§ÙˆÙˆÙØ±Ù…ايلي دي Ú†ÙŠ Ú©Ù‡ صغيره گناوي کمي وي،نودنيکيوپه ذريعه په کبيره گناهونوکي هم تخÙي٠راÚÙŠ اونÛÚ©ÙŠ ددرجودلوړوالي ذريعه گرزي.(ÙØ¶Ø§Ø¦Ù„ توبه ÙˆØ§Ø³ØªØºÙØ§Ø±Øµ:Û´Û³)
Û´: له Ù„ÙˆÙŠÙˆÚ¯Ù†Ø§Ù‡ÙˆÙ†ÙˆÚØ§ Ù† ساتل
الله جل جلاله ÙØ±Ù…ايي:Ø¥Ùنْ ØªÙŽØ¬Ù’ØªÙŽÙ†ÙØ¨Ùوا ÙƒÙŽØ¨ÙŽØ§Ø¦ÙØ±ÙŽ Ù…ÙŽØ§ تÙنْهَوْنَ عَنْه٠نÙÙƒÙŽÙÙ‘ÙØ±Ù’ عَنْكÙمْ Ø³ÙŽÙŠÙ‘ÙØ¦ÙŽØ§ØªÙÙƒÙمْ ÙˆÙŽÙ†ÙØ¯Ù’Ø®ÙلْكÙمْ Ù…ÙØ¯Ù’خَلاً كَرÙيماً (سورة النساء: Û³Û±) .
ژباړه:Ú©Ù‡ تاسوله هغولويو(بديو)Ú†ÙŠ ØªØ±Û Ù…Ù†Ø¹ شوي ياست،ډډه وکړئ نوموږبه له تاسو ستاسو واړه گناهونه ورژوو اوتاسوبه دعزت په ÚØ§ÛŒ Ú©ÙŠ داخل Ú©Ú“Ùˆ!!
په Ø¯Û Ø¢ÙŠØª مبارک Ú©ÙŠ دالله پاک ديوه ÚØ§Ù†Ú¯Ú“ÙŠ انعام يادونه Ø´ÙˆÛ Ø§ÙˆÙ‡ØºÙ‡ داچي Ú©Ù‡ تاسوله Ù„ÙˆÙŠÙˆÚ¯Ù†Ø§Ù‡ÙˆÙ†ÙˆÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ وژغورئ،نوالله پاک به موواړه گناهونه دروبخښي اوپه Ø¯Û ØªÙˆÚ¯Ù‡ به تاسو له Ù¼ÙˆÙ„ÙˆÚ¯Ù†Ø§Ù‡ÙˆÙ†ÙˆØµÙØ§Ø¯Ø¹Ø²Øª Ø§ÙˆØ±Ø§ØØª په ÚØ§ÛŒ Ú©ÙŠ داخل Ú©Ú“ÙˆÚ†ÙŠ جنت ÙŠÛ Ù†ÙˆÙ… دی.
له کبائروپه ÚØ§Ù† ساتنه Ú©ÙŠ Ø¯Ù‡ØºÙˆÙØ±Ø§Ø¦Ø¶ÙˆØ§ÙˆÙˆØ§Ø¬Ø¨Ø§ØªÙˆØªØ±Ø³Ø±Ù‡ کول هم داخل دي،چي پرÛښودل Ø¦Û Ú©Ø¨ÙŠØ±Ù‡ گناه وي Ù„Ú©Ù‡ Ú…Ù†Ú¯Ù‡ Ú†ÙŠ په ØØ¯ÙŠØ« Ú©ÙŠ راغلي دي:
عَنْ أَبÙÙ‰ Ù‡ÙØ±ÙŽÙŠÙ’رَةَ أَنَّ رَسÙولَ اللَّه٠-صلى الله عليه وسلم- كَانَ ÙŠÙŽÙ‚Ùول٠« الصَّلَوَات٠الْخَمْس٠وَالْجÙÙ…ÙØ¹ÙŽØ©Ù Ø¥ÙÙ„ÙŽÙ‰ الْجÙÙ…ÙØ¹ÙŽØ©Ù وَرَمَضَان٠إÙÙ„ÙŽÙ‰ رَمَضَانَ Ù…ÙÙƒÙŽÙÙ‘ÙØ±ÙŽØ§ØªÙŒ مَا بَيْنَهÙنَّ Ø¥ÙØ°ÙŽØ§ اجْتَنَبَ Ø§Ù„Ù’ÙƒÙŽØ¨ÙŽØ§Ø¦ÙØ±ÙŽ(رواه مسلم ص:۱۲۲ج:Û±)
له ØØ¶Ø±Øª ابوهريره رضي الله عنه څخه روايت دی Ú†ÙŠ رسول الله-صلی الله عليه وسلم-ÙˆÙØ±Ù…ايل:پنÚÙ‡ لمونÚونه Ø§ÙˆÙŠÙˆØ¯Ø¬Ù…Ø¹Û Ù„Ù…ÙˆÙ†Ú ØªØ±Ø¨Ù„ پوري،اويورمضان تربل پوري، دهغو گناهونو رژوونکي دي Ú†ÙŠ ØªØ±Ù…Ù†Ú ÙŠÛ(شوي)وي،کله Ú†ÙŠ ÙŠÛ Ù„Ù‡ Ú©Ø¨Ø§Ø¦Ø±ÙˆÚØ§Ù† ساتلی وي!!
نوله Ú¯Ù†Ø§Ù‡ÙˆÙ†ÙˆÚØ§Ù† ساتل هم Ø¯Ù…ØºÙØ±Øª سبب دی.
(نوربيا...)
وصلی الله علی نبينامØÙ…دوعلی آله ÙˆØ§ØµØØ§Ø¨Ù‡ اجمعين