د دیني علم برکتونه
علم د رڼا، سعادت، Ù†ÛŒÚ©Ù…Ø±ØºÛØŒ بریالیتوب، خوښي، او خیر لار ده. په اسلام Ú©Û Ø¯ علم او د علماوو په هکله ډیر ÙØ¶Ø§ÛŒÙ„ او تاکید راغلی. قرآن کریم په Ø¯Û Ù‡Ú©Ù„Ù‡ Ø¯Ø§Ø³Û Ù…Ù‡Ø±Ø¨Ø§Ù†ÙŠ کوي:
Ù‚Ùلْ هَلْ يَسْتَوÙÙŠ الَّذÙينَ يَعْلَمÙونَ وَالَّذÙينَ لاَ يَعْلَمÙونَ Ø¥Ùنَّمَا يَتَذَكَّر٠أÙوْلÙوا الأَلْبَاب٠(الزمر Û¹ )
ووايه ای Ù…ØÙ…د: آیا هغه کسان Ú†Û Ù¾ÙˆÙ‡ÙŠÚ–ÙŠ او هغه کسان Ú†Û Ù†Ù‡ پوهيږي سره برابر دي؟ Ø¨ÛØ´Ú©Ù‡ Ú†Û Ù¾ÙˆÙ‡Ø§Ù† پند اخلي.
له الله تعالی څخه Ú…ÙˆÚ© ویریږي؟ قرآن ÛŒÛ Ø¯Ø§Ø³Û Úواب وایي: Ø¥Ùنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ Ù…Ùنْ Ø¹ÙØ¨ÙŽØ§Ø¯Ùه٠الْعÙلَمَاء٠(ÙØ§Ø·Ø±: Û²) .
ژباړه : يقيناً د الله جل جلاله څخه د هغه پوه بنده ګان، Ù„Ú©Ù‡: (د شريعت په ضروري اØÚ©Ø§Ù…Ùˆ پوه وي ) ویريږي.
الله تعالی ته خوښ خلک او Ú†Û Ú‰ÛŒØ± ÛŒÛ Ù†Ø§Ø²ÙˆÙŠ هغه د علم څښتنان دي، قرآن ÛŒÛ Ø¯Ø§Ø³Û Ø¨ÛŒØ§Ù† کوي:
يَرْÙَع٠اللَّه٠الَّذÙينَ آمَنÙوا Ù…ÙنكÙمْ وَالَّذÙينَ Ø£ÙوتÙوا الْعÙلْمَ دَرَجَات٠( المجادله Û±Û± )
هغه کسان Ú†Û Ø§ÙŠÙ…Ø§Ù† ÙŠÛ Ø±Ø§ÙˆÚ“ÛŒ دی او پوهه ورکړل Ø´ÙˆÛ Ø¯Ù‡ الله جل جلاله ÙŠÛ Ø¯Ø±Ø¬Û Ù„ÙˆÚ“ÙˆÙŠ.
په اسلام Ú©Û Ø¯ نر او ÚšÚÛ Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ د اسلامي شريعت د ضروري اØÚ©Ø§Ù…Ùˆ زده Ú©Ú“Ù‡ ÙØ±Ø¶ ده.
رسول الله صلی الله عليه وسلم ÙØ±Ù…ايي: طلب العلم ÙØ±ÙŠØ¶Ø© على كلّ مسلمÙ.
د علم طلب یا لټونه په هر مسلمان لکه، (نر او ÚšÚÛ ) Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ÙØ±Ø¶ دي .
له پورتني ØØ¯ÙŠØ« څخه د اسلامي شريعت ضروري علم مراد دی Ù„Ú©Ù‡ : عقاید، د طهارت ضروري مسایل ØŒ Ù„Ù…ÙˆÙ†ÚØŒ روژه ØŒ زکات او د ØØ¬ اØÚ©Ø§Ù…ØŒ ضروري معاملات،اسلامي آداب، د ØÙ„ال او د ګناهونو او Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯ ØØ±Ø§Ù…Ùˆ پیژندل او Ø¯Ø§Ø³Û Ù†ÙˆØ± .
له Ø¯Û Ú©Ø¨Ù„Ù‡ په مور او پلار یا د Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø¨Ù„ مسئول او مکل٠شخص Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø¯Ø§ لازمه ده Ú†Û Ø®Ù¾Ù„ اولاد او بچیانو ته د اسلامي شریعت ضروري مسایل او اØÚ©Ø§Ù… ور زده Ú©Ú“ÙŠ او Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯ÙˆÛŒ ته د ØÙ„الو او ØØ±Ø§Ù…Ùˆ تو پیر ور وپیژني، د دین بنسټیز او مهم شیان ور وښیي Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯ÙˆÛŒ عبادت Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø±ÙˆÚ–Ø¯ÙŠ Ú©Ú“ÙŠ او له هر ډول ناروا څخه ÛŒÛ Ù…Ù†Ø¹ Ú©Ú“ÙŠ او له ټولو سترو ګناهو څخه ÛŒÛ Ø®Ø¨Ø± Ú©Ú“ÙŠØŒ Ù„Ú©Ù‡: زنا، غیبت، بهتان، غلا، لواطت، شراب، قتل، سود، او Ø¯Ø§Ø³Û Ù†ÙˆØ±..................
د علم او علماوو د ÙØ¶ÛŒÙ„ت په هکله ÚÛŒÙ†Û Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ«:
رسول اکرم صلی الله عليه وسلم ÙØ±Ù…ايي:
مَنْ ÙŠÙØ±Ùد٠اللَّه٠بÙه٠خَيْرًا ÙŠÙÙَقّÙهْه٠ÙÙÙŠ الدّÙÙŠÙ†ÙØŒ ÙˆÙŽØ¥Ùنَّمَا أَنَا قَاسÙÙ…ÙŒ ÙˆÙŽØ§Ù„Ù„Ù‘ÙŽÙ‡Ù ÙŠÙØ¹Ù’Ø·ÙÙŠØŒ وَلَنْ تَزَالَ هَذÙه٠الأÙمَّة٠قَائÙمَةً عَلَى أَمْر٠اللَّه٠لا ÙŠÙŽØ¶ÙØ±Ù‘ÙÙ‡Ùمْ مَنْ خَالَÙÙŽÙ‡Ùمْ ØÙŽØªÙ‘ÙŽÙ‰ يَأْتÙÙŠÙŽ أَمْر٠اللَّهÙ. (بخاري: Û³Û±Û±Û¶) .
چا ته Ú†Û Ø§Ù„Ù„Ù‡ تعالی د خير اراده ÙˆÚ©Ú“ÙŠ نو په دين Ú©Û Ù¾ÙˆÙ‡Ù‡ ور په برخه Ú©Ú“ÙŠØŒ رښتيا ده Ú†Û Ø²Ù‡ ÙŠÙˆØ§Ø²Û ÙˆÙŠØ´ÙˆÙ†Ú©ÛŒ يم ÛŒØ¹Ù†Û ( د علم شريعت ) او الله تعالی اصلي ورکونکی دی، او دا امت به Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ù‚Ø§ÙŠÙ… او استوار وي او د Ù…Ø®Ø§Ù„ÙØ§Ù†Ùˆ Ù…Ø®Ø§Ù„ÙØª به دوی ته ضرر Ùˆ نه رسوي تر هغه Ù¾ÙˆØ±Û ØªØ± Ú…Ùˆ قيامت را شي.
Ù„Ø§Ù†Ø¯Û Ø¨Ù„ ØØ¯ÛŒØ« هم د علم د ÙØ¶ÛŒÙ„ت په هکله روایت شوی:
مَنْ جَاءَ ه٠الْمَوْت٠وَهÙÙˆÙŽ ÙŠÙŽØ·Ù’Ù„ÙØ¨Ù الْعÙلْمَ Ù„ÙÙŠÙØÙ’ÙŠÙÛŒ بÙه٠الا٠سْلاَمَ Ùَبَيْنَه٠وَ بَيْنَ النَّبÙÙŠÙيْن دَرَجَةٌ وَاØÙدَةٌ ÙÙÛŒ الجَنَّة٠. (مشكاة Ø§Ù„Ù…ØµØ§Ø¨ÙŠØ Û²Û´Û° اسناده مرسل)
ژباړه: چا ته Ú†Û Ù…Ø±Ú« ورسیږي او هغه تر Ø¯Û ÙˆØ®ØªÙ‡ Ù¾ÙˆØ±Û Ø¯ علم په طلب او لټونه Ú©Û ÙˆÛŒ Ú†Û Ø¯ هغه په واسطه اسلام را ژوندی Ú©Ú“ÙŠ د هغه او د پيغمبرانو په منÚÚ©Û Ø¨Ù‡ يوه درجه ØªÙˆÙ¾ÛØ± په جنت Ú©Û Ù…ÙˆØ¬ÙˆØ¯ وي او هغه د نبوت درجه ده.
تَدَا Ø±ÙØ³Ù الْعÙلْم٠سَاعَةً مّÙÙ† اللَّيْل٠خَيْرٌ Ù…Ùنْ Ø§ÙØÙ’ÙŠÙŽØ¢ Ø¡Ùهَا (مشكاة المصابيØ: Û²Û´Û· ) .
ژباړه: يوه Ú«Ú“Û Ù¾Ù‡ ديني علم Ú©Û Ù…Ø°Ø§Ú©Ø±Ù‡ کول له Ø¯Û Ù†Ù‡ ÚšÙ‡ دي Ú†Û Ù¼ÙˆÙ„Ù‡ شپه په عبادت ويښه تيره شي.
مَنْ خَرَجَ ÙÙیْ طَلَب٠الْعÙلْم٠ÙÙŽÙ‡ÙÙˆÙŽ ÙÙÛŒ سَبÙيْل٠الله٠ØÙŽØªÙ‘ÙŽÛŒ يَرْ Ø¬ÙØ¹ÙŽ . (مشكاة Ø§Ù„Ù…ØµØ§Ø¨ÙŠØ Û±/Û±ÛµÛµ ØŒ الترمذي Û²Û¶Û´Û· )
ژباړه : Ú…ÙˆÚ© Ú†Û Ø¯ علم ØØ§ØµÙ„ولو په غرض له کور څخه ووÚÙŠ تر Ø¨ÛØ±ØªÙ‡ راګر Úيدلو Ù¾ÙˆØ±Û Ø¯ الله تعالی په لاره Ú©Û Ø¯ÛŒ ÛŒØ¹Ù†Û ØªÚ« او بیرته راتګ ÙŠÛ Ù¼ÙˆÙ„ په ÚšÛÚ«Ú¼Ùˆ Ú©Û Ø´Ù…ÛØ±Ù„ کیږي.
د علم د ترلاسه کولو Ú†Û Ú…ÙˆÙ…Ø±Ù‡ ÙØ¶Ø§ÛŒÙ„ بیان شویدي Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯ علم او د ØÙ‚ پټولو پخاطر سخت وعید او د عذابونو ژمنه او یادونه هم شوÛ.
مَنْ Ø³ÙØ¦Ù„ÙŽ عَنْ عÙلْم٠عَلÙÙ…ÙŽÙ‡Ù Ø«ÙÙ…ÙŽ کَتَمَه٠اÙلْجÙÙ…ÙŽ يَوْمَ الْقÙيَامَة٠بÙÙ„ÙØ¬ÙŽØ§Ù…Ù Ù…Ùنْ نَّار٠. (سنن الترمذي ۲۶۴۹، الترغيب والترهيب Û±/Û¹Û· ) .
ژباړه: Ú…ÙˆÚ© Ú†Û Ø¯ÙŠÙˆÙ‡ عالم نه پوښتنه ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او ده ته د هغه علم وي او هغه پټ Ú©Ú“ÙŠ نو د قيامت په ÙˆØ±Ú Ø¨Ù‡ ÙŠÛ Ù¾Ù‡ خوله Ú©Û Ø¯ اور قيزه ور واچولی شي.
Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ø¹Ù„Ù… Ø¯Ø¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ باید ترلاسه نکړای شي تر Ú…Ùˆ نور خلک ور Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ù…Ù„Ø§Ù…Øª یا Ù¾Ø§ØªÛ Ø±Ø§ÙˆØ³ØªÙ„ شي:
نبي کریم صلی الله علیه وسلم ÙØ±Ù…ایي: مَنْ طَلَبَ الْعÙلْمَ Ù„ÙÙŠÙØ¬ÙŽØ§Ø±ÙÙ‰ÙŽ بÙه٠الْعÙلَمَاءَ أَوْ Ù„ÙÙŠÙمَارÙÙ‰ÙŽ بÙه٠السÙÙ‘Ùَهَاءَ أَوْ يَصْرÙÙÙŽ بÙÙ‡Ù ÙˆÙØ¬Ùوهَ النَّاس٠إÙلَيْه٠أَدْخَلَه٠اللَّه٠النَّارَ. رواه الترمذي
ژباړه: کوم شخص Ú†Û Ø¯Ø¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ علم زده Ú©Ú“ÛŒ تر Ú…Ùˆ د علماوو سره مقابله ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او یا د Ø¨Û Ø¹Ù‚Ù„Ø§Ù†Ùˆ سره جګړه Ù¾Ø±Û ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او یا خلک Ø®Ù¾Ù„Û Ø®ÙˆØ§ØªÙ‡ متوجه Ú©Ú“ÙŠ نو الله تعالی به دی په اور Ú©Û Ø¯Ø§Ø®Ù„ Ú©Ú“ÙŠ.