دخپریدو نیټه : 2016-03-10 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
په اسلام او ټولنه کي د نشيي توکو زيانونه (۱) برخه
مولوي عصمت الله عزام
بسم الله الرØÙ…ان الرØÙŠÙ…
Ù†ØÙ…ده Ùˆ نصلی علی رسوله الکريم امابعد :
نشه يو خطرناک Ø¢ÙØª دی، په پخوانيو زمانو Ú©ÙŠ دغه Ø¢ÙØª دومره نه وو عام شوی، څومره Ú†ÙŠ په Ø¯Û Ø²Ù…Ø§Ù†Ù‡ Ú©ÙŠ عام دی او نه هم دومره زيات خلگ په بله زمانه Ú©ÙŠ Ù¾Ø±Û Ø§Ø®ØªÙ‡ شوي، څومره Ú†ÙŠ په Ø¯Û Ø²Ù…Ø§Ù†Ù‡ Ú©ÙŠ Ù¾Ø±Û Ø§Ø®ØªÙ‡ شوي او برباد شوي دي .
په ميليونونو مسلمان په دغه ناولي مرض اخته دي او له Ø¯Û Ø§Ù…Ù„Ù‡ د ÚØ§Ù†Ùˆ لپاره په خپلو لاسو قبرونه جوړوي او د ډول ډول کړاوونو سره ÙŠÛ ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ مخامخ Ú©Ú“ÙŠ دي .
د نشيي توکو په استعمالولو Ú©ÙŠ Ú‰ÛØ± زيات نقصانات شته Ú†ÙŠ معاصرو ډاکټرانو ثابت Ú©Ú“ÙŠ او په تجربو سره هم معلوم شوي دي .
تر (Û±Û²Û°) يو سل او شلو پوري ÙŠÛ ØªØ§ÙˆØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ بيان شوي دي .
ديني، دÙنيوي، صØÙŠØŒ اخلاقي، طبعي، کورني او ټولنيز تاوانونه لري .
له Ø¯Û Ø§Ù…Ù„Ù‡ د دغو شيانو استعمالول په اسلام Ú©ÙŠ ØØ±Ø§Ù… گرزول شوي دي .
اسلام Ú†ÙŠ کوم شيان ØØ±Ø§Ù… Ú©Ú“ÙŠ او منع Ú©Ú“ÙŠ دي، هغه Ú…Ù‡ دي Ú†ÙŠ استعمال ÙŠÛ Ø§Ù†Ø³Ø§Ù† يا ټولني ته تاوان رسوي .
همدا راز کوم کارونه Ú†ÙŠ په اسلام Ú©ÙŠ ÙØ±Ø¶ØŒ واجب، سÙنت او يا Ù…Ø³ØªØØ¨ وي، دا هغه Ú…Ù‡ دي Ú†ÙŠ په هغو Ú©ÙŠ د انسان او ټولني لپاره خير او گټه وي .
ټول دينونه د پنÚÙˆ شيانو په ØÙاظت کولو متÙÙ‚ دي :
۱ – دين
۲ – عقل
Û³ – ÚØ§Ù†
۴ – نسب او عزت
۵ – مال
د دغو نشيي توکو په استعمال کي دغو ټولو ته تهديد متوجه دی .
د Ù†Ø´Û Ú©ÙˆÙ„Ùˆ Úيني تاوانونه دلته موږ په مختصره توگه ليکو :
۱ – د نشيي توکو يو ستر ضرر دا دی چي عقل خرابوي .
عقل د الله پاک پر بنده يو ستر نعمت دی او ØÙاظت ÙŠÛ Ù¾Ù‡ انسان لازم دی .
Ú…ÙˆÚ© Ú†ÙŠ داسي Ú…Ù‡ استعمال Ú©Ú“ÙŠ Ú†ÙŠ عقل ÙŠÛ Ù¾Ø±Û Ú©Ù…Ø²ÙˆØ±ÛŒ Ú©ÛÚ–ÙŠØŒ دغه کس يو ستر جنايت Ú©Ú“ÛŒ او ستر Ù…ÙØ¬Ø±Ù… دی .
خو Ù…ØªØ£Ø³ÙØ§Ù†Ù‡ Úيني کسان پر ÚØ§ÛŒ د Ø¯Û Ú†ÙŠ د عقل شکر اداء Ú©Ú“ÙŠ او ØÙاظت ÙŠÛ ÙˆÚ©Ú“ÙŠØŒ بر عکس په روپو داسي Ú…Ù‡ اخلي Ú†ÙŠ خپل عقل Ù¾Ø±Û Ø²ÙŠØ§Ù† رسوي او له هغه چا Ú†ÙŠ د دغو نشيي توکو له امله ÙŠÛ Ø¹Ù‚Ù„ÙˆÙ†Ù‡ او عزت له لاسه ور کړی، Ù„Ûونيان ØªØ±Û Ø¬ÙˆÚ“ شوي، عبرت نه اخلي .
ØØ³Ù† بصري - رØÙ…Ù‡ الله – ÙØ±Ù…ايلي دي : لو كان العقل يشترى لتغالى الناس ÙÙŠ ثمنه، ÙØ§Ù„عجب ممن يشتري بماله ما ÙŠÙØ³Ø¯Ù‡.( المستطر٠ÙÙŠ كل ÙÙ† مستظر٠ص : ÛµÛ°Û± ج : Û² )
ژباړه : Ú©Ù‡ عقل ( په روپو ) را نيول Ú©ÛØ¯ÛŒØŒ نو خلگو به ÙŠÛ Ù‚Ûمت Ú‰ÛØ± گران ايښی وی، نو ØÙŠØ±Ø§Ù†ØªÙŠØ§ په هغه چا ده Ú†ÙŠ په خپل مال سره هغه Ú…Ù‡ اخلي Ú†ÙŠ عقل ÙŠÛ Ø®Ø±Ø§Ø¨ÙˆÙŠ !!
Û² – د Ù†Ø´Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ مال مصرÙول اسرا٠دی .
اسرا٠لويه گناه ده او د شيطان ورور Ú©ÛØ¯Ù„ دي .
الله تعالی ÙØ±Ù…ايي :
وَلاَ ØªÙØ¨ÙŽØ°Ù‘ÙØ±Ù’ تَبْذÙيراً * Ø¥Ùنَّ Ø§Ù„Ù…ÙØ¨ÙŽØ°Ù‘ÙØ±Ùينَ كَانÙوا Ø¥ÙØ®Ù’وَانَ الشَّيَاطÙين٠وَكَانَ Ø§Ù„Ø´Ù‘ÙŽÙŠÙ’Ø·ÙŽØ§Ù†Ù Ù„ÙØ±ÙŽØ¨Ù‘ÙÙ‡Ù ÙƒÙŽÙÙوراً ) ( الإسراء : 26-27 )
ژباړه : او Ø¨Û ÚØ§ÙŠÙ‡ لگښت مه کوه! په يقيني توگه Ø¨Û ÚØ§ÙŠÙ‡ لگښت کوونکي د شيطانانو وروڼه دي او شيطان د خپل رب Ú‰ÛØ± ناشکره دی !!
Û³ - نشه کول په ØÙ‚يقت Ú©ÙŠ ÚØ§Ù† وژنه ده .
د مسلمان لپاره د داسي شي خوراک جائز نه دی Ú†ÙŠ انسان ÚØ§ÛŒ Ù¾Ø±ÚØ§ÛŒ وژني او يا ÙŠÛ Ù¾Ù‡ په ورو ورو وژني، Ù„Ú©Ù‡ زهر د خپلو ټولو قسمونو سره، او يا Ú†ÙŠ ور ته زيان او تکلي٠رسوي .
ÚÚ©Ù‡ Ú†ÙŠ مسلمان د خپل ÚØ§Ù† مالک نه دی، بلکي ده ته ژوند، ØµØØªØŒ عقل،مال او دين د الله پاک له لوري امانت ور کول شوي، Ú†ÙŠ په اړه به ÙŠÛ ØªØ±Û Ù¾ÙˆÚšØªÙ†Ù‡ Ú©ÛÚ–ÙŠ .
نشيي توکي په ورو ورو د انسان د مرگ سبب جوړÛÚ–ÙŠ .
دا وجه ده Ú†ÙŠ په نشيي توکو : هيروئينو او نورو مخدره توکو روږدي کسان په ÚÙˆØ§Ù†Û Ú©ÙŠ مري .
ÚØ§Ù† وژنه گناه او ØØ±Ø§Ù… کار دی
الله تعالی ÙØ±Ù…ايي : وَلا تÙلْقÙوا Ø¨ÙØ£ÙŽÙŠÙ’دÙيكÙمْ Ø¥ÙÙ„ÙŽÙ‰ التَّهْلÙكَة٠( البقرة : 195)
ژباړه : او ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ په خپلو لاسو هلاکت ته مه غورÚوئ !!
په بل ÚØ§ÛŒ Ú©ÙŠ ÙØ±Ù…ايي : وَلا تَقْتÙÙ„Ùوا أَنْÙÙØ³ÙŽÙƒÙمْ Ø¥Ùنَّ اللَّهَ كَانَ بÙÙƒÙمْ رَØÙيماً ( النساء : 29)
ژباړه : او خپل ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ مه ÙˆÚ˜Ù†Û ! Ø¨Û Ø´Ú©Ù‡ الله پر تاسو مهربان دی !!
نشه کول د دغو دوو آيتونو Ù…Ø®Ø§Ù„ÙØª دی ÚÚ©Ù‡ مخدره توکي هلاکت او مرگ ته انسان رسوي، Ù„Ú©Ù‡ څرنگه Ú†ÙŠ طب دا خبره ثابته Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡ .
په نشيي توکو روږدي کسان په ØÙ‚يقت Ú©ÙŠ د خپل مرگ له امله هم Ù…ÙØ¬Ø±Ù…ان دي او د خودکشی په گناه Ú©ÙŠ Ù…ÙØ¨ØªÙ„اء Ú©ÛÚ–ÙŠ .
همدا راز نشه کول ÚØ§Ù† ته تاوان رسول دي، دا هم لويه گناه ده .
Û´ - د نشيي توکو Ù…ÙØ¹ØªØ§Ø¯ د مور او پلار Ù†Ø§ÙØ±Ù…ان او Úوروونکی وي .
د د Û Ù…ÙˆØ§Ø¯Ùˆ له امله نه يوازي دا Ú†ÙŠ د مور او پلار په Ù†Ø§ÙØ±Ù…Ø§Ù†Û Ú©ÙŠ Ù…ÙØ¨ØªÙ„اء Ú©ÛÚ–ÙŠØŒ بلکي د Ù…ÙØ¹ØªØ§Ø¯ له امله مور، پلار او نورو قريبانو ته تکلي٠رسÛÚ–ÙŠ او هغوی Ù¾Ø±Û ÚورÛÚ–ÙŠ .
Ûµ – د نشيي توکو يو ضرر دا دی Ú†ÙŠ په Ø¯Û Ø³Ø±Ù‡ د انسان عزت د خاورو سره خاوري Ú©ÛÚ–ÙŠ .
نشيي سړي ته هر Ú…ÙˆÚ© په سپکه گوري او خبرو ته ÙŠÛ Ú…ÙˆÚ© غوږ نه نيسي .
نشيي سړی نه يوازي دا Ú†ÙŠ په خپله Ø¨Û Ø¹Ø²ØªÙ‡ او د خلگو له سترگو Ù„ÙˆÛØ¯Ù„ÛŒ وي، بلکي د Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø§Ùˆ خپلوانو لپاره هم د سپکاوي او شرم لامل وي .
Û¶ – نشه انسان د الله پاک له ذکر، لمانÚÙ‡ او عبادت څخه راگرزوي .
الله – جل جلاله – د شرابو او جواري ( خومار ) په هکله ÙØ±Ù…ايي : Ø¥Ùنَّمَا ÙŠÙØ±Ùيد٠الشَّيْطَان٠أَنْ ÙŠÙÙˆÙ‚ÙØ¹ÙŽ Ø¨ÙŽÙŠÙ’Ù†ÙŽÙƒÙم٠الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ ÙÙÙŠ Ø§Ù„Ù’Ø®ÙŽÙ…Ù’Ø±Ù ÙˆÙŽØ§Ù„Ù’Ù…ÙŽÙŠÙ’Ø³ÙØ±Ù ÙˆÙŽÙŠÙŽØµÙØ¯Ù‘ÙŽÙƒÙمْ عَنْ ذÙكْر٠اللَّه٠وَعَن٠الصَّلَاة٠Ùَهَلْ أَنْتÙمْ Ù…ÙنْتَهÙونَ ( المائدة : Û¹Û±)
ژباړه : خبره دا ده Ú†ÙŠ شيطان غواړي په شرابو او جواري سره مو تر Ù…Ù†Ú Ø¯ÚšÙ…Ù†ÙŠ او Ø¨ÙØºØ¶ واچوي او د الله – تعالی – له يادولو او لمانÚÙ‡ څخه مو منع Ú©Ú“ÙŠØŒ نو آيا تاسو منع Ú©ÛØ¯ÙˆÙ†Ú©ÙŠ ÙŠØ§Ø³Øª ØŸ !!
په Ø¯Û Ù…Ø¨Ø§Ø±Ú© آيت Ú©ÙŠ الله پاک د شرابو او Ø¬ÙˆØ§Ø±Û Ø¯ÙˆÙ‡ زيانونه ذکر Ú©Ú“ÙŠ Ú†ÙŠ يو ÙŠÛ Ø¯Ùنيوي دی Ú†ÙŠ له Ø¯Û Ø§Ù…Ù„Ù‡ د انسانانو تر Ù…Ù†Ú Ø¯ÚšÙ…Ù†ÙŠ او Ø¨ÙØºØ¶ پيدا Ú©ÛÚ–ÙŠ او بل ÙŠÛ Ø¯ÙŠÙ†ÙŠ دی Ú†ÙŠ له Ø¯Û Ø§Ù…Ù„Ù‡ انسان له د الله پاک له ذکر او لمانÚÙ‡ څخه بندÛÚ–ÙŠ .
دغه دواړه زيانونه په مخدره توکو Ú©ÙŠ هم شته، انسان د الله پاک له ذکر، لمانÚÙ‡ او نورو عبادتونو څخه راگرزوي .
په نشه وروږدي خلگ د لمانÚÙ‡ او ذکر خيال نه ساتي .
Û· – مؤمن ته Ú†ÙŠ کوم تکلي٠رسÛÚ–ÙŠØŒ د هغه له امله ÙŠÛ Ø§Ù„Ù„Ù‡ پاک گناوي رژوي او ثوابونه ور کوي .
خو نشيي ته Ú†ÙŠ د Ù†Ø´Û Ù¾Ù‡ نتيجه Ú©ÙŠ کوم ډول ډول تکليÙونه رسÛÚ–ÙŠØŒ نه يوازي دا Ú†ÙŠ ثواب ور ته نشته، بلکي د هغو له امله گناهگار هم دی .
ÚÚ©Ù‡ دغه تکليÙونه ده په خپله خپل ÚØ§Ù† ته د Ù†Ø´Û Ù„Ù‡ امله رسولي دي او ÚØ§Ù† ته تکلي٠رسول گناه ده .
( نور بيا ...)
Ùˆ صلی الله علی نبينا Ù…ØÙ…د Ùˆ علی آله Ùˆ Ø§ØµØØ§Ø¨Ù‡ اجمعين