(پنÚمه برخه)
اسلام Ú©ÙŠ داقتصادي ستونزونه دوتلو ØÙ„ لاره:
• په لنډه توګه به Ø¯Ø§Ø³Û ÙˆÙˆØ§ÛŒÙˆÚ†Û Ø¯Ø§Ø³Ù„Ø§Ù… له نظره اقتصادي Ø¨Ú‰Ø§ÛŒÙ†Û ØŒÚšÛŒØ±Ø§Ø²ÙŠ اوپرمختګ دالله تعالی په رØÙ… وکرم Ù¾ÙˆØ±Û Ø§Ú“Ù‡ لري ،کله Ú†Û Ú©ÙˆÙ… قام Ú©Û Ùقر،غربت او اقتصادي Úوړتیا راÚÙŠ وجوهات او لاملونه ÛŒÛ Ø¯Ø¨Ù†Ø¯Ù‡ ګانو ګناهونه اوجرایم وي ØŒØÙ„لاره ÛŒÛ ØªÙˆØ¨Ù‡ او Ø§Ø³ØªØºÙØ§Ø± دی ،نږدي عامو ØªÙØ§Ø³ÛŒØ±Ùˆ دلاندینو Ø¢ÛŒØªÙˆÙ†ÙˆØªÙØ³ÛŒØ±ÙˆÙ†Ù‡ Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ú©Ú“ÛŒ دي .
•
• الله تعالی ÙØ±Ù…ایي : {وَأَن٠اسْتَغْÙÙØ±Ùوا رَبَّكÙمْ Ø«Ùمَّ تÙوبÙوا Ø¥Ùلَيْه٠يÙÙ…ÙŽØªÙ‘ÙØ¹Ù’ÙƒÙمْ مَتَاعاً ØÙŽØ³ÙŽÙ†Ø§Ù‹ Ø¥ÙÙ„ÙŽÙ‰ Ø£ÙŽØ¬ÙŽÙ„Ù Ù…ÙØ³ÙŽÙ…ّىً}ØŒ ØªÙØ³ÙŠØ±: دا آیت کریمه Ù¾Ø¯Û Ø¯Ù„Ø§Ù„Øª کوي Ú†Û Ù„Ù‡ ګناهونو څخه Ø§Ø³ØªØºÙØ§Ø±Ø§ÙˆØ§Ù„له تعالی ته له معاصیو نه توبه ایستل Ø¯Ø¯Û Ø³Ø¨Ø¨ دی Ú†Û Ø§Ù„Ù„Ù‡ تعالی Ø¯Û ØªÙˆØ¨Ù‡ Ø§ÛŒØ³ØªÙˆÙ†Ú©Û Ø§Ùˆ Ù…Ø³ØªØºÙØ± شخص ته پراخه Ø±ÙˆØ²Û ØŒØ®ÙˆØ´ØØ§Ù„Ù‡ ژونداو Ø¯Ù†ÛŒØ§Ú©Û Ø¹Ø§Ùیت ورکړي ØŒ Ù„Ú©Ù‡ ØªÙØ³ÛŒØ±Ø§Ù„اضواءالبیان Ù¾Ø¯Û Ø¹Ø¨Ø§Ø±Øª سره داآیت ØªÙØ³ÛŒØ±ÙˆÙŠ :
• ،هذه الآية الكريمة تدل على أن Ø§Ù„Ø§Ø³ØªØºÙØ§Ø± والتوبة إلى الله تعالى من الذنوب سبب لأن يمتع الله من ÙØ¹Ù„ ذلك متاعاً ØØ³Ù†Ø§Ù‹ إلى أجل مسمى؛ لأنه رتب ذلك على Ø§Ù„Ø§Ø³ØªØºÙØ§Ø± والتوبة ترتيب الجزاءص -170- على شرطه.
• والظاهر أن المراد بالمتاع Ø§Ù„ØØ³Ù†: سعة الرزق، ورغد العيش، والعاÙية ÙÙŠ الدنيا، وأن المراد بالأجل المسمى: الموت
• Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯Ø±ÙˆØ²Û Ù¾Ù‡ Ù¾Ø±Ø§Ø®ÙˆØ§Ù„Û Ø§Ùˆ دهوساژوند لپاره خورا اغیزمن سببونه دلاندینو پیغمبرانوعلیهم السلام ÙˆÛŒÙ†Ø§ÙˆÛ Ø¯ÙŠ Ú†Û Ø®Ù¾Ù„Ùˆ قومونوته ÛŒÛ Ú©Ú“ÛŒ ÙˆÛŒ او الله تعالی مونږته دØÚ©Ø§ÛŒØª په ډول رانقل Ú©Ú“ÛŒ دي ،یوددوئ پیغمبرانو ع څخه هود علیه السلام ÙˆÙˆÚ†Û Ø®Ù¾Ù„ قوم ته ÛŒÛ Ø¯Ø§Ø³Û ÙˆÙˆÛŒÙ„ :
• {وَيَا قَوْم٠اسْتَغْÙÙØ±Ùوا رَبَّكÙمْ Ø«Ùمَّ تÙوبÙوا Ø¥ÙÙ„ÙŽÙŠÙ’Ù‡Ù ÙŠÙØ±Ù’سÙل٠السَّمَاءَ عَلَيْكÙمْ Ù…ÙØ¯Ù’رَاراً ÙˆÙŽÙŠÙŽØ²ÙØ¯Ù’ÙƒÙمْ Ù‚Ùوَّةً Ø¥ÙÙ„ÙŽÙ‰ Ù‚ÙوَّتÙÙƒÙمْ} [11/52]ØŒ وقوله تعالى عن "نوØ": {ÙÙŽÙ‚Ùلْت٠اسْتَغْÙÙØ±Ùوا رَبَّكÙمْ Ø¥Ùنَّه٠كَانَ غَÙَّاراً ÙŠÙØ±Ù’سÙل٠السَّمَاءَ عَلَيْكÙمْ Ù…ÙØ¯Ù’رَاراً ÙˆÙŽÙŠÙÙ…Ù’Ø¯ÙØ¯Ù’ÙƒÙمْ Ø¨ÙØ£ÙŽÙ…ْوَال٠وَبَنÙينَ وَيَجْعَلْ Ù„ÙŽÙƒÙمْ جَنَّات٠وَيَجْعَلْ Ù„ÙŽÙƒÙمْ أَنْهَاراً} [71/10-12]ØŒ وقوله تعالى: {مَنْ عَمÙÙ„ÙŽ ØµÙŽØ§Ù„ÙØØ§Ù‹ Ù…Ùنْ ذَكَر٠أَوْ Ø£Ùنْثَى ÙˆÙŽÙ‡ÙÙˆÙŽ Ù…ÙØ¤Ù’Ù…ÙÙ†ÙŒ ÙÙŽÙ„ÙŽÙ†ÙØÙ’ÙŠÙيَنَّه٠ØÙŽÙŠÙŽØ§Ø©Ù‹ Ø·ÙŽÙŠÙ‘ÙØ¨ÙŽØ©Ù‹} الآية[16/97]ØŒ وقوله: {وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ Ø§Ù„Ù’Ù‚ÙØ±ÙŽÙ‰ آمَنÙوا وَاتَّقَوْا Ù„ÙŽÙَتَØÙ’نَا عَلَيْهÙمْ بَرَكَات٠مÙÙ†ÙŽ السَّمَاء٠وَالْأَرْضÙ} الآية [7/96]ØŒ وقوله: {وَلَوْ أَنَّهÙمْ أَقَامÙوا التَّوْرَاةَ وَالْأÙنْجÙيلَ وَمَا Ø£ÙنْزÙÙ„ÙŽ Ø¥ÙلَيْهÙمْ Ù…Ùنْ رَبّÙÙ‡Ùمْ Ù„ÙŽØ£ÙŽÙƒÙŽÙ„Ùوا Ù…Ùنْ ÙَوْقÙÙ‡Ùمْ ÙˆÙŽÙ…Ùنْ تَØÙ’ت٠أَرْجÙÙ„ÙÙ‡Ùمْ} [5/66]ØŒ وقوله {وَمَنْ يَتَّق٠اللَّهَ يَجْعَلْ لَه٠مَخْرَجاً وَيَرْزÙقْه٠مÙنْ ØÙŽÙŠÙ’ث٠لا ÙŠÙŽØÙ’ØªÙŽØ³ÙØ¨Ù} [65/2ØŒ 3]ØŒ إلى غير ذلك من الآيات.
• (ØªÙØ³ÛŒØ± اضواء القران ÙÛŒ Ø§ÛŒØ¶Ø§Ø Ø§Ù„Ù‚Ø±Ø§Ù† بالقران )
• وقوله تعالى { Ù‚ÙÙ„ لَّوْ أَنْتÙمْ تَمْلÙÙƒÙونَ خَزَآئÙÙ†ÙŽ رَØÙ’مَة٠رَبّÙÙŠ Ø¥ÙØ°Ø§Ù‹ لأمْسَكْتÙمْ خَشْيَةَ Ø§Ù„Ø¥Ù†ÙØ§Ù‚ وَكَانَ الإنسان قَتÙورا } [ الإسراء : 100 ] .
• وقوله ÙÙŠ هذه الآية الكريمة { ÙŠÙŽØ¨Ù’Ø³ÙØ·Ù الرزق Ù„ÙÙ…ÙŽÙ† ÙŠÙŽØ´ÙŽØ¢Ø¡Ù ÙˆÙŽÙŠÙŽÙ‚Ù’Ø¯ÙØ± } جاء معناه Ù…ÙˆØ¶ØØ§Ù‹ ÙÙŠ آيات أخر كقوله تعالى { Ù‚Ùلْ Ø¥Ùنَّ رَبّÙÙŠ ÙŠÙŽØ¨Ù’Ø³ÙØ·Ù الرزق Ù„ÙÙ…ÙŽÙ† يَشَآء٠مÙنْ Ø¹ÙØ¨ÙŽØ§Ø¯ÙÙ‡Ù ÙˆÙŽÙŠÙŽÙ‚Ù’Ø¯ÙØ±Ù Ù„ÙŽÙ‡Ù } [ سبأ : 39 ] الآية . وقوله تعالى { Ù‚Ùلْ Ø¥Ùنَّ رَبّÙÙŠ ÙŠÙŽØ¨Ù’Ø³ÙØ·Ù الرزق Ù„ÙÙ…ÙŽÙ† ÙŠÙŽØ´ÙŽØ¢Ø¡Ù ÙˆÙŽÙŠÙŽÙ‚Ù’Ø¯ÙØ±Ù ولكن أَكْثَرَ الناس لاَ يَعْلَمÙونَ } [ سبأ : 36 ] وقوله تعالى { الله ÙŠÙŽØ¨Ù’Ø³ÙØ·Ù الرزق Ù„Ùمَنْ ÙŠÙŽØ´ÙŽØ¢Ø¡Ù ÙˆÙŽÙŠÙŽÙ‚ÙŽØ¯ÙØ±Ù ÙˆÙŽÙÙŽØ±ÙØÙواْ بالØÙŠØ§Ø© الدنيا } [ الرعد : 26 ] الآية . وقوله تعالى : { والله Ùَضَّلَ بَعْضَكÙمْ على بَعْض٠ÙÙÙŠ الرزق } [ النØÙ„ : 71 ] الآية . وقوله تعالى : { Ù†ÙŽØÙ’ن٠قَسَمْنَا بَيْنَهÙمْ مَّعÙيشَتَهÙمْ ÙÙÙŠ الØÙŠØ§Ø© الدنيا } [ الزخر٠: 32 ] الآية . وقوله تعالى { ÙŠÙŽÙƒÙنْ غَنÙيّاً أَوْ Ùَقَيراً ÙØ§Ù„له أولى بÙÙ‡Ùمَا } [ النساء : 135 ] الآية . وقوله تعالى { Ù„ÙÙŠÙÙ†ÙÙقْ ذÙÙˆ سَعَة٠مّÙÙ† سَعَتÙÙ‡Ù ÙˆÙŽÙ…ÙŽÙ† Ù‚ÙØ¯Ùرَ Ø¹ÙŽÙ„ÙŽÙŠÙ’Ù‡Ù Ø±ÙØ²Ù’Ù‚ÙÙ‡Ù ÙَلْيÙÙ†ÙÙقْ Ù…Ùمَّآ آتَاه٠الله } [ الطلاق : 7 ] الآية . وقوله تعالى : { ÙˆÙŽÙ…ÙŽÙ† Ù‚ÙØ¯Ùرَ Ø¹ÙŽÙ„ÙŽÙŠÙ’Ù‡Ù Ø±ÙØ²Ù’Ù‚ÙÙ‡ } أي ضيق عليه رزقه لقلته . وكذلك قوله { ÙŠÙŽØ¨Ù’Ø³ÙØ·Ù الرزق Ù„ÙÙ…ÙŽÙ† ÙŠÙŽØ´ÙŽØ¢Ø¡Ù ÙˆÙŽÙŠÙŽÙ‚Ù’Ø¯ÙØ± } ÙÙŠ الآيات المذكورة .
• أي يبسط الرزق لمن يشاء بسطه له ويقدر ØŒ أي يضيق الرزق على من يشاء تضييقه عليه كما أوضØÙ†Ø§Ù‡ ÙÙŠ سورة الأنبياء ÙÙŠ الكلام على قوله تعالى { Ùَظَنَّ Ø£ÙŽÙ† لَّن Ù†Ù‘ÙŽÙ‚Ù’Ø¯ÙØ±ÙŽ Ø¹ÙŽÙ„ÙŽÙŠÙ’Ù‡ } [ الأنبياء : 87 ] .
• وقد بين جل وعلا ÙÙŠ بعض الآيات ØÙƒÙ…Ø© تضييقه للرزق على من ضيقه عليه .
• وذكر أن من ØÙƒÙ… ذلك أن بسط الرزق للإنسان ØŒ قد ÙŠØÙ…له على البغي والطغيان كقوله تعالى { وَلَوْ بَسَطَ الله الرزق Ù„ÙØ¹ÙبَادÙه٠لَبَغَوْاْ ÙÙÙŠ الأرض ولكن ÙŠÙنَزّÙل٠بÙقَدَر٠مَّا يَشَآء٠إÙÙ†Ù‘ÙŽÙ‡Ù Ø¨ÙØ¹ÙبَادÙه٠خَبÙير٠بَصÙيرٌ } [ الشورى : 27 ] ØŒ وقوله تعالى : { كَلاَّ Ø¥Ùنَّ الإنسان ليطغى Ø£ÙŽÙ† رَّآه٠استغنى } [ العلق : 6 - 7 ] .
• (اضواءالبیان ÙÛŒ ØªÙØ³ÛŒØ±Ø§Ù„قران بالقران)
• --------------------------------------------------
• وقال ÙÙŠ Ø§Ù„ÙƒÙØ±Ø§Ù† وعواقبه : ( وَضَرَبَ اللَّه٠مَثَلاً قَرْيَةً كَانَتْ آمÙنَةً Ù…Ù‘ÙØ·Ù’مَئÙنَّةً يَأْتÙيهَا Ø±ÙØ²Ù’Ù‚Ùهَا رَغَدًا مّÙÙ† ÙƒÙلّ٠مَكَان٠ÙÙŽÙƒÙŽÙَرَتْ Ø¨ÙØ£ÙŽÙ†Ù’عÙم٠اللَّه٠Ùَأَذَاقَهَا Ø§Ù„Ù„Ù‘ÙŽÙ‡Ù Ù„ÙØ¨ÙŽØ§Ø³ÙŽ Ø§Ù„Ù’Ø¬Ùوع٠وَالْخَوْÙ٠بÙمَا كَانÙواْ يَصْنَعÙونَ ).
• عن ثوبان رضي الله عنه قال : قال رسول الله صلى الله عليه Ùˆ سلم : لا يرد القدر إلا الدعاء Ùˆ لا يزيد ÙÙŠ العمر إلا البر Ùˆ إن الرجل Ù„ÙŠØØ±Ù… الرزق بالذنب يصيبه
• (المستدرك علي الصØÙŠØÙŠÙ† Ù„Ù„ØØ§ÙƒÙ…)
• --------------------------------
• قال تعالى: (وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ Ø§Ù„Ù’Ù‚ÙØ±ÙŽÙ‰ آمَنÙواْ وَاتَّقَواْ Ù„ÙŽÙَتَØÙ’نَا عَلَيْهÙÙ… بَرَكَات٠مّÙÙ†ÙŽ السَّمَاء٠وَالأَرْض٠وَلَكÙÙ† كَذَّبÙواْ ÙَأَخَذْنَاهÙÙ… بÙمَا كَانÙواْ ÙŠÙŽÙƒÙ’Ø³ÙØ¨Ùونَ) . [الأعراÙ:96.
• Ú˜: Ú©Ù‡ دکلیو خلکو ایمان راوړی ÙˆÛŒ Ø§ÙˆØ¯Ù¾Ø±Ù‡ÛŒØ²Ú«Ø§Ø±Û Ú©Ú“Ù†Ù„Ø§Ø±Ù‡ ÛŒÛ Ø®Ù¾Ù„Ù‡ کړای ÙˆÛŒ نومونږبه پرهغوئ دآسمان اوÚÙ…Ú©Û Ø¯Ø¨Ø±Ú©ØªÙˆÙ†Ùˆ Ø¯Ø±ÙˆØ§Ø²Û Ø®Ù„Ø§ØµÙŠ Ú©Ú“ÛŒ ÙˆÛŒ ،خوهغوئ ددرواغو نسبت وکړنومونږ ÚÚ©Ù‡ دهغوئ ناوړه Ú«Ù¼Û Ù„Ù‡ امله هغوئ ونیول Ú†Û Ø±Ø§ØºÙˆÙ†Ú‰ÙˆÙ„Û ÛŒÛ .
• Ù¾Ø¯Û Ø¢ÛŒØª کریمه راغلل Ú†Û Ø§ÛŒÙ…Ø§Ù† او تقوی داسلامی اقتصاد ترټول مهم اساس دی ،په ټولنه Ú©Û Ø¨Ø±Ú©Øª او مینه همدا دوه عنصره Ø±Ø§Ù…ÛŒÚØªÙ‡ کوي ،لکه اقتصاد پوهان Ú†Û ÙˆØ§ÛŒÛ Ø¯Ø§Ù‚ØªØµØ§Ø¯ موخه Ø¯ÛŒÙˆÛ Ø¨Ø§Ø«Ø¨Ø§ØªÙ‡ Ø§ÙˆÙ¾Ø±ÚØ§Ù† بسیا Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ کول دي .
نتیجه (پایله)
د اسلامي او غیر اسلامي اقتصادي نظامونوله برنامو اوڅیړنو وروسته Ø¯Û Ù¾Ø§ÛŒÙ„Û ØªÙ‡ رسیږو، Ú†Û Ø¯Ù„ÙˆÛŒØ¯ÛŒÚ Ø¯Ú©Ø§Ù¾ÛŒÙ¼Ø§Ù„ÛŒØ²Ù… اودپانګه وال اقتصادي نظام Ú†Û Ø¨Ù†Ø³Ù¼ ÛŒÛ Ù¾Ù‡ سود،بډو ØŒØ±Ø´ÙˆØªØŒØ§ØØªÚ©Ø§Ø±ØŒØºÙ„ااوچپاول Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø§ÛŒÚšÙˆØ¯Ù„ شوی ،اوهم دسوسیالیزم داقتصادي نظام Ø³ÙˆÙ„ÛŒØ¯Ù„Û Ø¨Ø±Ù†Ø§Ù…ÛØŒ Ú†Û Ù…Ùکوروي ترمینالوژي ÛŒÛ Ù¾Ù‡ ناانډوله او ناروا اشتراکیت Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø§ÛŒÚšÙˆØ¯Ù„ شوی ،دتجربولابرتوار وښوده، Ú†Û Ø¯Ø§Ø³Ù„Ø§Ù… داقتصادي نظام Ø§ÙˆÙ‡ØºÛ Ø·Ø±ØÛ په ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ø¯Ø§Ù¼ÙˆÙ„ غیراسلامي اقتصادي نظامونه Ø³Ø±Ú©ÙˆØ²Û Ø¯ÙŠ ØŒÚ†Û Ø¨Ù†ÛŒØ§Ø¯ ÛŒÛ Ù¾Ù‡ ÙØ±Ø¯ÛŒ او ټولنیزمزدوج اقتصادي نظام Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø±Ø§Ú…Ø±Ø®ÙŠ ،اودبشري ÙØ·Ø±Øª Ø§ÙˆØ·Ø¨Ø¹Û ØºÙˆÚšØªÙ†ÙˆØ§Ùˆ تقاضاوو سره Ù…ÙˆØ§Ø²Û Ø§Ú“Ø® لګوي .داسلام اقتصادي نظام Ú†Û Ù„Ù‡ ÙˆØÛŒ نه سرچÛنه اخلي ،اوټول غیر اخلاقي اوداختلاس ،بډو،غلاوو،سود ،قمار،رشوت اوپه نورو نا متوازنومعیارونومتمرکزاقتصادي Ø¨Ø±Ù†Ø§Ù…Û Ù…Ø³ØªØ±Ø¯ÙˆÙŠ ،دانسان Ø¯ÙØ·Ø±Øª اوسلیقي سره متجانس اقتصادي نظام دبشریت دÙÙ„Ø§Ø Ø§Ùˆ سعادت لاره بولي !
-------------
وړاندیزونه /بیشنهادات
• Û±-Ú©Ù‡ ØºÙˆØ§Ú“ÙˆÚ†Û Ø³Ø§Ù„Ù… او پیاوړی اقتصاد ولرو،اړینه ده، Ú†Û Ø¯ÛŒÙˆÙ‡ مسلمان په ØÛŒØ« Ø¯Ù„ÙˆÛŒØ¯ÛŒÚ Ø§Ùˆ Ø®ØªÛŒÚ Ø¯Ø§Ù‚ØªØµØ§Ø¯ÙŠ پروژوله مصنوعي وړانګونه ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ اغیزمن Ù†Ú©Ú“ÙˆØŒØ¨Ù„Ú©Û Ø¯Ù‡ØºÛ Ù¾Ø±ÚØ§ÛŒ باید دخپلو معنویاتوابعادو ته په کمال تÙکراو تدبرورننوÚÙˆ!
• Û²-لویدیÚوالوصنعتي Ø§Ù†Ù‚Ù„Ø§Ø¨ÛŒØ§Ù†ÙˆÚ†Û Ø¯Ø³Ø§ÛŒÙ†Ø³ØŒØªÚ©Ù†Ø§Ù„ÙˆÚ˜ÙŠ اوصنایعو علم زمونږله قرطبي ØŒØºØ±Ù†Ø§Ø·Û Ø§Ùˆ نه زده Ú©Ú“ÛŒ ،خپل تیربرم ته په کتو بایددایمان او توØÛŒØ¯ ستره پانګه Ø¯Ø¯Û Ù…ØµÙ†ÙˆØ¹ÙŠ تولیداتونه کمه ونه ګڼواونه Ø¯Ø®Ù¾Ù„Û Ø¯Ø§Ø³Ù„Ø§Ù…ÙŠ Ø®Ø§ÙˆØ±Û Ù¾Ù¼ معدنیات او طبعي ذخایردخپل ستونزمن اقتصادپه بډاینه Ú©Û Ù†Ø§ کاÙÙŠ وبولو!
• Û³-دخپلواقتصادي ستونزودØÙ„ لپاره دایمان،تقوی ØŒØ§Ø³ØªØºÙØ§Ø± ØŒØªÙˆØ¨Û Ø§ÙˆØ¯Ø±Ø¨ العلمین په دربار Ú©Û Ø¯Ù„Ø§Ø³ÙˆÙ†Ùˆ لپه کولوڅخه پرته یوه اقتصادي نسخه هم کارنه ورکوي، نو Ø¨Ø§ÛŒØ¯Ú†Û Ù¼ÙˆÙ„ مسلمانان دنا Ù…Ø³Ù„Ù…Ø§Ù†ÙˆØ¬ÙˆØ§Ù…Ø¹ÙˆØºÙˆÙ†Ø¯Û Ø¯Ù…Ø§Ø¯ÛŒØ§ØªÙˆØ¯Ø§ØªÚ©Ø§Ù¾Ø±ÚØ§ÛŒ پرمعنویاتو اتکاوکړي اوبس!
---------------------------
ماخذونه /مصادر:
• Û±-ØªÙØ³ÛŒØ± الجامع لاØÚ©Ø§Ù… القران
• ۲اضواءالبیان ØªÙØ³ÛŒØ±Ø§Ù„قران بالقران
• ۳اØÚ©Ø§Ù… القران لابن العربی
• Û´( Ø§Ù„Ø¨ØØ±Ø§Ù„مدید ÙÛŒ ØªÙØ³ÛŒØ± القران المجید)
• Ûµ(المستدرك علي الصØÙŠØÙŠÙ† Ù„Ù„ØØ§ÙƒÙ…)
• ۶لسان العرب دال باب قا٠څپرکی
• ۷الکتاب Ø§Ù„ØµØØ§Ø ÙÛŒ اللغة
• Û¸ نړیوال کول /دکتور یوس٠قرضاوی تالیÙ
• Û¹ÙØµÙ„نامه مطالعات راهبردی
• ۱۰نظام اقتصادی اسلام /استاذعبدالظاهر داعی تالیÙ
• داسلام اقتصادی نظام /مولوي Ù…ØÙ…دشری٠رØÙ…انی تالیÙ
• ۱۱المکتبة الشاملة
• ۱۲الموسوعة الÙقهیة الکویتیة
• Û±Û³ (النظام الاقتصادی ÙÛŒ الاسلام )مول٠شیخ Ù‚ØØ·Ø§Ù†ÛŒ .
• ۱۴مغنی Ø§Ù„Ù…ØØªØ§Ø¬ الی Ù…Ø¹Ø±ÙØ©Ù…عانی Ø§Ù„Ø§Ù„ÙØ§Ø¸Ø§Ù„منهاج لشمس الدین Ù…ØÙ…دبن اØÙ…دالخطیب الشربینی
• ۱۵المبسوط للسرخسی ج۹ص۳۲۷
• ۱۶دررالØÚ©Ø§Ù… Ø´Ø±Ø ØºØ±Ø±Ø§Ù„Ø§ØÚ©Ø§Ù… Ù…ØÙ…دبن ÙØ±Ø§Ù…رزعلی الشهیربملاخسرو