(۱۲ قوس ۱۴۰۰)
دا Ú†ÙŠ Ø§Ù†ØØµØ§Ø±ÙŠ Ø³Ø§Ø²Ù…Ø§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ دین څخه Ùقط د ثروت د تولید د Ù¾Ø±ÙˆØ³Û Ø¯ سرعت لپاره د کاري Úواک تشویقولو او د دوئ ØªØ±Ù…Ù†Ú Ø¯ نظم او ډسپلن ساتلو په مقصد کار اخیستی اوس په Ø¯Û Ø§Ú“Ù‡ نوو علمي څیړنو، میتوډونو، ماشینري او ټیکنالوجي د هغه موثره معادل پیدا Ú©Ú“ÛŒ دی. همدا علت دی Ú†ÙŠ په Ù†Ú“Û Ú©ÙŠ دوئ د دهریت پرچار پیل Ú©Ú“ÛŒ دی او په ټولنو Ú©ÙŠ دیني ارزښتونه ÙˆØ±Ú ØªØ± بلي ضعیÙÙ‡ کیږي. دا Ú†ÙŠ اسلامي ارزښتونه د خپل ØÙ‚انیت په اساس تر نورو باطلو او ØªØØ±ÛŒÙ سوو ادیانو د ارزښتونو په مقایسه ډیر مقاوم ثابتیږي د نورو ادیانو څخه استثناء بلل کیږي. اسلامي ارزښتونه یو خو Ù…ØÚ©Ù… دي او بل د ټولني د اغلب کثریت او بÛوزله تریني Ø·Ø¨Ù‚Û Ø¯ بنسټیزو ØÙ‚وقو Ø¯ÙØ§Ø¹ کوي او ÙلسÙÙ‡ Ùˆ اØÚ©Ø§Ù… ÛŒÛ Ùوق العاده معقول او منتقي دي. هر شخص Ú†ÙŠ قرآن په تÙهیم سره ولولي نو پرته د درنګه به دا ومني Ú†ÙŠ دا قرآن د هر یوه بشر لپاره د ÙØ±Ø¯ÙŠ Ø®Ù¾Ù„ÙˆØ§Ú©ÙŠ قباله ده او د دده د بنسټیزو ØÙ‚وقو Ù…Ø¯Ø§ÙØ¹Û وکیل. نو په Ù‡Ù…Ø¯Û Ø§Ø§Ø³Ø§Ø³ دوئ د اسلامي ارزښتونو د بینه وړلو په برخه Ú©ÙŠ نقده انعام (باونټي) اعلان Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡. اوس د چین دهري نظام هم پر ایغوریانو باندي تجارب پیل Ú©Ú“ÙŠ دي. د هند بت پرستان هم د هند پر مسلمانانو باندي ډول ډول ØªØ¬Ø±Ø¨Û Ú©ÙˆÙŠ. ÙØ±Ø§Ù†Ø³ÙˆÛŒØ§Ù† بیا کارټونونه پر جوړوي. د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù†ØŒ پاکستان او عربي Ù†Ú“Û Ø¯Ù‡Ø±ÛŒØ§Ù† بیا د ÙØØ´Ø§Ø¡ØŒ رقص Ùˆ سرود ترویج ته Ú©Ø´ ورکړی دی. په زرهاوو د اسلامي دین ږیره خریلي او ږیره وهلي علماء لګیا دي د علمانیت په تبرونو د اسلامي ارزښتونو پر ونه ګزارونه کوي. ټوله لګیا دي Ú†ÙŠ یوه داسي لار راوباسي Ú†ÙŠ د هغه په تطبیق سره د اسلام دین د مسلمانانو او په مجموع Ú©ÙŠ د ټوله بشریت په Ù…Ù†Ú Ú©ÙŠ داسي نیست Ùˆ نابود Ú©Ú“ÙŠ Ù„Ú©Ù‡ د Ù‡Ø³Ù¾Ø§Ù†ÛŒÛ Ú…Ø®Ù‡ Ú†ÙŠ مسلمانان ورک سول. دوئ د اسلام په ورکولو سره غواړي Ú†ÙŠ د هغه معنوي ارزښتونو ÙلسÙÙ‡ او منتق ورک Ú©Ú“ÙŠ Ú†ÙŠ د بشري ټولنو د چارو او اړیکو په تنظیم Ú©ÙŠ د مادي ارزښتونو سره په سیالي Ú©ÙŠ تل برتره ثابتیږي او یو شخص یا یوه ډله د هغه په موجودیت Ú©ÙŠ مطلق Ø§Ù†ØØµØ§Ø± تر ډیره ØØ¯Ù‡ نه سي ساتلای. په Ø¯Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©ÙŠ دا سازمانونه ډیري پانګوني کوي. د مثال په توګه کله Ú†ÙŠ دا سازمانونه د اسلام د مبین دین سره مخامخ سول، په لمړي سر Ú©ÙŠ د دوئ ټوله شیطاني سیاستونه د الهي دین په Úپلو Ú©ÙŠ پاته راغلل. اسلام پر زناء او لواطت بندیزونه ولګول، خلګ ÛŒÛ Ø¯ خپلو زینتونو پټولو ته وهڅول، د مسکراتو استعمال ÛŒÛ Ù„ØºÙˆÙ‡ Ú©Ú“ او پر نارینه وو ÛŒÛ Ø·Ù„Ø§Ø¡ او وریښم ØØ±Ø§Ù… وګرزول. د خلګو د عامه خدماتو سرچینو Ø§Ù†ØØµØ§Ø± ÛŒÛ ÙˆØºØ§Ù†Ø¯Ù‡ او د هغوئ د وقÙولو طریقه ÛŒÛ ØªØ±ÙˆÛŒØ¬ Ú©Ú“Ù„. ØÚ©ÙˆÙ…ت ÛŒÛ Ø¯ عامه خدماتو څارونکی ÙˆÚ«Ø±ÚØ§ÙˆÙ‡ او هغه مالیات Ú†ÙŠ د الله تعالی ج لخوا پر ثروتمندانو وضع سول، بیوزله، کونډیاني، یتیمان، بندیان، Ù…Ø³Ø§ÙØ± او نور اړ کسان ÛŒÛ Ø¯ هغه مستØÙ‚ وګرزول. د اسلامي قانون د ضع٠نقطه داغه ده Ú†ÙŠ د ټولني د کمزورو، غاÙلو او Ø¨Û ÙˆØ²Ù„Ùˆ ساتنه ÛŒÛ Ø¯ ټولني پر لیوانو باندي واجب Ú©Ú“Ù„ØŒ Ú†ÙŠ دا خبره پر ثروتمندانو او قدرتمندانو باندي درنه تمامیږي (کټمټ Ù„Ú©Ù‡ یو ÙØ§Ø±Øº الوباله شخص Ú†ÙŠ د Ú©ÙˆÚ…Û Ø¯ Ú©Ø«Ø§ÙØ§ØªÙˆ په راټولولو مامور Ú©Ú“Û). ØØ§Ù„ دا Ú†ÙŠ په واقعیت Ú©ÙŠ غاÙÙ„ او ویده انسانان په اوږدمهال Ú©ÙŠ Ø¨Û ÙˆØ²Ù„Ù‡ او غریب ګرزي. ویښ او خواریکښه انسانان په اوږدمهال Ú©ÙŠ د ثروت او قدرت سرچینو ته رسیږي. دا یو طبعي دوران دی Ú†ÙŠ په هرو Ú…Ùˆ نسلونو Ú©ÙŠ ثروت مندي Ú©ÙˆØ±Ù†Û ØºÚ“ÙŠ او د بÛوزله کورنیو غړي یو له بله سره موق٠الیشوي. Ø¯Û Ø³Ø§Ø²Ù…Ø§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ په مسلمانانو Ú©ÙŠ د داسي قدرتمندانو او ثروت مندانو سره لاس یو Ú©Ú“ Ú†ÙŠ نه ÛŒÛ ØºÙˆÚšØªÙ„ Ú†ÙŠ د خپلي ټولني د بÛوزلو په چوکیداري Ú©ÙŠ خپل ټول عمر تیر Ú©Ú“ÙŠ. بلکه دا ÛŒÛ ØºÙˆÚšØªÙ„ Ú†ÙŠ د هغوئ لوڼي او خویندي ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ ته ورقصوي. د هغوئ Úوانان خپل مریان Ú©Ú“ÙŠ او د خپل ثروت د زیاتوالي اله ÛŒÛ ÙˆÚ«Ø±Ø²ÙˆÙŠ. دا وو Ú†ÙŠ لمړی ÛŒÛ Ø´ÛŒØ¹Ù‡ ÙØ±Ù‚Ùˆ په نوم داسي Ùکري یاغي ډلي Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ Ú©Ú“Û Ú†ÙŠ د اسلام د بنسټیزو اخلاقي ارزښتونو څخه ÛŒÛ Ø§Ù†Ú©Ø§Ø± کاوه. د بیلګي په توګه اسلام تل د رښتیا ویلو امر کړئ وو. شیعګانو به ویل Ú†ÙŠ Ù…ØµÙ„ØØªÙŠ Ø¯ÙˆØ±Ø§Øº (تقیه) روا ده ÚÚ©Ù‡ Ú†ÙŠ ØØ¶Ø±Øª علي رض د لمړیو درو Ø®Ù„ÙØ§Ø¡ راشدینو په لاس درواغجن بیعت Ú©Ú“ÛŒ وو. Ú©Ù‡ ده په درواغو دا Ø¯Ø±Û Ø®Ù„ÙØ§Ø¡ نه وای منلي. په مسلمانانو Ú©ÙŠ خونریزي Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ کیدل. دوهم دا Ú†ÙŠ Ú©ÙØ§Ø±Ø¯ قرآن په مثل کلام رامخته کولو Ú©ÙŠ عاجز سول نو شیعګانو په مرسته ÛŒÛ Ù‡Ú…Ù‡ ÙˆÚ©Ú“Ù„ Ú†ÙŠ د قرآن اعتبار ور متضرره Ú©Ú“ÙŠ. دا دعوه ÛŒÛ ÙˆÚ©Ú“Ù„ Ú†ÙŠ د قرآن هغه لس Ø³ÛŒÙ¾Ø§Ø±Û Ú†ÙŠ د ØØ¶Ø±Øª علي رض سره ÙˆÛØŒ هغه نه دي Ù¾Ú©ÚšÙŠ شاملي او Ø®Ù„ÙØ§Ø¡ راشدینو په Ø¯Û Ù‚Ø±Ø¢Ù† Ú©ÙŠ لاسوهنه Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡. Ú†ÙŠ دلیل Úني ÙˆÙ¾ÙˆÚšØªÛØŒ دا دلیل وایي Ú†ÙŠ زموږ د Û±Û² امامانو نومونه ولي Ù¾Ú©ÚšÙŠ نه سته. Ú†ÙŠ زموږ د Û±Û² امامانو نومونه پکښیکي وای نو بیا دا قرآن (نعوذو بالله) نه وو ØªØØ±ÛŒÙ سوی. په اسلام کي موقتي جنسي اړیکي منع سوي ÙˆÛ. دوئ راولاړ سول د صیغه (متع) په نوم ÛŒÛ Ø²Ù†Ø§Ø¡ بیرته روا Ú©Ú“Ù„. په Ø¯Û Ø¯Ù„ÛŒÙ„ Ú†ÙŠ وایي ØØ¶Ø±Øª علي رض د Ø§Ø¨ÙˆØ§Ù„ÙØ¶Ù„ عباس د مور سره صیغه Ú©Ú“Û ÙˆÙ‡. یعني هر ناروا Ø´ÛŒ Ú†ÙŠ دوئ ÚØ§Ù† ته روا Ú©Ú“ÛŒ دی هغه ÛŒÛ ÛŒÙˆ ÚÙ„ پر ØØ¶Ø±Øª علي رض تړلی دی Ú…Ùˆ ÚØ§Ù† ته ÛŒÛ Ø±ÙˆØ§ Ú©Ú“ÙŠ. هغه مبارک ÛŒÛ Ø¯ Ø¯Û Ú«Ù†Ø§Ù‡ مرتکب ثابت Ú©Ú“ÛŒ دی بیا ÛŒÛ Ù†Ùˆ دا ØØ±Ø§Ù… Ø´ÛŒ ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ ته ØÙ„ال Ú©Ú“ÛŒ دی. دا Ú†ÙŠ د شیعګانو ÙØªÙ†Û څومره اسلام او مسلمانانو ته زیان واړاوه او لا ÛŒÛ ÙˆØ±Ø§Ú“ÙˆÙŠØŒ د هغه Ø¨ØØ« څخه به تیر سو. خو بیا هم د مسلمانانو اکثریت برخه اهل السنت والجماعت مسلمانان د نبوي اسلام سره خپلي اړیکي ÙˆØ³Ø§ØªÙ„Û Ø§Ùˆ دا ÙØªÙ†Ù‡ Ùقط د مسلمانانو د ÛŒÙˆÛ Ú©ÙˆÚ†Ù†Û Ø´Ù‡ÙˆØª پرسته ډلي د ګمراه کولو سبب سول او د قرآن عظیم الشان ØªØØ±ÛŒÙ Ú†ÙŠ د Ø¯Û Ú‰Ù„ÙŠ د Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ کیدو عمده هد٠وو، هغه ناکام پاته سو. کله Ú†ÙŠ دا سازمانونه په Ø¯Û Ù¾ÙˆÙ‡ سول Ú†ÙŠ د قرآن عظیم الشان ØªØØ±ÛŒÙ د دوئ د وس کار نه دی نو ÛŒÛ Ù¾Ù‡ مسلمانانو Ú©ÙŠ د ØªÙØ±Ù‚Û Ø§Ú†ÙˆÙ„Ùˆ او د شریعت پر خپل څرخ راڅرخولو لپاره یوه بله دسیسه Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ Ú©Ú“Ù„. دا Ú†ÙŠ د قرآن عظیم الشان د ØÙظ وروسته Ú†ÙŠ د نبوي امت خواخوږو امامانو ډیره توجه ورته ÙˆÚ©Ú“Ù„ هغه د نبي ص سنت او طریقه وه. Ú†ÙŠ د ژوند چاري او عبادات Ú†ÙŠ په Ú…Ù‡ طریقه نبي ص اجراء Ú©ÙˆÙ„ÛØŒ هغه په امت Ú©ÙŠ پاته سي او ØªØØ±ÛŒÙ نه سي. Ù¾Ù‡Â Ø¯Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©ÙŠ Ú©Ù‡ موږ د اسلام د څلورو امامانو Ù‡Ú…Ùˆ ته متوجه سو، هغوئ Ù‡Ú…Ù‡ کول Ú†ÙŠ نبي ص ته منصوبي واقعي خبري د Ùقهي مسائلو په ØªØ´Ø±ÛŒØ Ú©ÙŠ ØÙظ Ú©Ú“ÙŠ او بیغمبر ص ته منصوبي درواغ او ØªØØ±ÛŒÙ سوي خبري د سند ØÛŒØ«ÛŒØª غوره نه Ú©Ú“ÙŠ. دا هغه د ÙØªÙ†Û Ú‰Ú©ÙŠ وختي ÙˆÛ Ú†ÙŠ اسلامي Ø®Ù„Ø§ÙØª Ú“Ù†Ú« سوی وو او مسلمانان د خودسره قریشي ډیکټاټورانو لخوا اداره کیدل. د امامانو د خدماتو په پایله Ú©ÙŠ اسلامي Ùقهي Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ Ø³ÙˆÛ Ú†ÙŠ ØÙ†ÙÙŠ Ùقهه تر ټولو بارزه، غني او Ù¾ÛŒØ§ÙˆÚ“Û Ùقهه Ù¾Ú©ÚšÙŠ ثابته سول. دا Ú†ÙŠ Ø¯Û Ø³Ø§Ø²Ù…Ø§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ لپاره بیغمبر اکرم ص ته منصوبو د ÚØ§Ù†Ù‡ جوړو سوو روایتونو ته د سند ورکولو زمینه برابریدل، سل کاله تیر سول او د موضوعي Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ«Ùˆ ÙØªÙ†Û د Û±Û¹Û´ هجري څخه بیا تر Û²Û·Û¹ هجري په زمانه Ú©ÙŠ سر راپورته Ú©Ú“. دا هغه وختي ÙˆÛ Ú†ÙŠ د تابعینو د خواریو په برکت واکمنه طبقه د علم په Ø§ÙØ§Ø¯ÛŒØª پوه Ø³ÙˆÛ ÙˆÙ‡ او د تعلیم نظام پرمختګ Ú©Ú“ÛŒ وو. کاغذ، قلم او سیاهي هم پریمانه Ø³ÙˆÛ ÙˆÙ‡. په داسي وختو Ú©ÙŠ د یهودي سازمانونو ستر ارمان یعني د نبوي سنت د ØªØØ±ÛŒÙ ÙØªÙ†Û د ØµØØ§Ø سته (شپږ صØÛŒØ کتابونه) په نوم عملي بڼه غوره Ú©Ú“Ù„. د اسلام د Ùقهي د تدوین او علمي عروج زمانه د هارون رشید تر Ø²Ù…Ø§Ù†Û Ù¾ÙˆØ±ÙŠ وه. په Ø¯Û ÙˆØ®Øª Ú©ÙŠ څلورو اسلامي Ùقهوو په عامو مسلمانانو باندي پراخ Ù†Ùوذ خپور Ú©Ú“ÛŒ وو او مسلمان ولسونه دومره پوه سوي وه Ú†ÙŠ د خپلو واکمنانو څخه ÛŒÛ Ø¯ بنسټیزو اسلامي اصولو پایبندي غوښتل. د هارون رشید زوی الامین څخه بیا د المقتدر پوري زمانه د عباسیانو د Ø§Ù†ØØ·Ø§Ø·Â زمانه وه Ú†ÙŠ د خراسانیانو ÙØªÙ†Û اوج ته رسیدلي ÙˆÛ Ø§Ùˆ د خراسانیانو وروسته د منګولیانو ÙØªÙ†Ùˆ نور هم اسلامي تمدن ته زیان واړاوه. د بصیرت خاوندان ØØªÙ…اً Ø¯Û Ù†Ù‚Ø·Û ØªÙ‡ متوجه کیږي Ú†ÙŠ د ØµØØ§Ø سته د Ø³Ù„Ø³Ù„Û Ø¯Ø§ شپږ لیکوالان او شپږ کتابونه (صØÛŒØ مسلم، سنن نسایي، سنن ابو داود، سنن ترمیذي، سنن ابن ماجه او صØÛŒØ بخاري) په پرله Ù¾Ø³Û ØªÙˆÚ«Ù‡ به داسي زمانه Ú©ÙŠ ظهور کوي Ú†ÙŠ اصلاً اسلامي Ù†Ú“Û Ø¯ ÛŒÙˆÛ Ù…Ø³Ø¦ÙˆÙ„ÛŒØª پزیره سیاسي رهبري څخه Ø¨Û Ø¨Ø±Ø®Û Ø¯Ù‡. دا هغه زمانه وه Ú†ÙŠ پر اسلامي Ù†Ú“Û ÙˆØ§Ú©Ù…Ù†Ùˆ د قریشي کورنیو خلیÙÙ‡ ګانو دا ټولنه Ú©Ù¼ مټ په داسي طریقه اداره کول Ù„Ú©Ù‡ د صلیبي جنګونو په زمانه Ú©ÙŠ Ú†ÙŠ اروپایي واکمنانو د اروپا ملتونه اداره کول. دلته دا سوال پیدا کیږي Ú†ÙŠ Ùˆ Ø¯Û Ø´Ù¾Ú–Ùˆ کتابونو ته چا د ØµØØ§ØÙˆ لقب ورکړ. عجیبه لا داده Ú†ÙŠ د ØµØØ§Ø سته په پلویانو Ú©ÙŠ بیا خپله Ø§Ø®ØªÙ„Ø§ÙØ§Øª راپورته سول Ú†ÙŠ شپږ سره صØÛŒØ نه دي یوازي دا صØÛŒØ بخاري او صØÛŒØ مسلم صØÛŒØ دي هغه نور څلور نه دي صØÛŒØ. دلته عام مسلمان ته به دا سوال پیدا سي Ú†ÙŠ د Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ«Ùˆ داسي Ù…Ø¬Ù…ÙˆØ¹Û Ø³ØªÙ‡ Ú†ÙŠ په امت (اهل السنت والجماعت) Ú©ÙŠ د پخوا څخه ډیري معتبري ÙˆÛ Ù„Ú©Ù‡ د امام مالک Ø±Ø Ù…ÙˆØªØ§. داسي نور مستند د Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ«Ùˆ Ù…Ø¬Ù…ÙˆØ¹Û Ù‡Ù… ÙˆÛ Ú†ÙŠ د څلورو Ùقهو په علماوو Ú©ÙŠ ÛŒÛ Ø§Ø¹ØªØ¨Ø§Ø± لاره خو په هغو Ú©ÙŠ یو هم د Ø¯Û ØµØØ§ØÙˆ په مجموعه Ú©ÙŠ نه سو شامل. بیا Ú†ÙŠ دا خبره مطلق د نظره وباسو Ú†ÙŠ د بعثت څخه تر Û±Û°Û° کاله زیاتي Ø²Ù…Ø§Ù†Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ Ú…Ù†Ú«Ù‡ امکان لري Ú†ÙŠ یو Ú…ÙˆÚ© دي اصلي Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ« د جعلي Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ«Ùˆ څخه Ùلټر Ú©Ú“ÙŠ او داسي Ùکر ÙˆÚ©Ú“Ùˆ Ú†ÙŠ دا ښاغلی امام بخاري ØµØ§ØØ¨ او امام مسلم ØµØ§ØØ¨ (دا Ú†ÙŠ دوئ منظم پیرویان نه لرل د امام د لقب مستØÙ‚ خو نه راÚÙŠ خو د اختلا٠د ختم لپاره به ÛŒÛ Ù…ÙˆÙ‚ØªØ§Ù‹ په امامامو Ú©ÙŠ شمار Ú©Ú“Ùˆ) بیخي د پیغمبر اکرم ص په زمانه Ú©ÙŠ تیر سوي دي او د Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ«Ùˆ د ØµØØª د پرتله کولو اصول ÛŒÛ Ù¼ÙˆÙ„Ù‡ ورسره ومنو. ØØ¯ اقل په Ø¯Û Ù…Ø¬Ù…ÙˆØ¹Ùˆ Ú©ÙŠ باید داسي خبره نه وي موجوده Ú†ÙŠ هغه د دوئ ØµØØª غلط ثابت Ú©Ú“ÙŠ. د بیلګي په توګه په خپله وینا Ú©ÙŠ اختلاÙ. Ú©Ù‡ چیري د صØÛŒØ بخاري کتاب په یوه ØØ¯ÛŒØ« Ú©ÙŠ Ø±Ø§ØºÙ„Û Ù…ÙˆØ¶ÙˆØ¹ د داغه کتاب بل ØØ¯ÛŒØ« غلطه ثابت Ú©Ú“ÙŠ نو بیا موږ وایو Ú†ÙŠ دا مجموعه په خپل Ù…Ù†Ú Ú©ÙŠ اختلا٠لري نو Ø¯Û ØªÙ‡ موږ په هیڅ صورت صØÛŒØ نه سو ویلای. دا وهابیان، یا سلÙیان، یا اهل Ø§Ù„ØØ¯ÛŒØ« هغه ÙØ±Ù‚Ù‡ ده Ú†ÙŠ د Ø¯Û Ø´Ù¾Ú–Ùˆ ØµØØ§ØÙˆ پر بنسټ ÛŒÛ Ø¯ اهل السنت والجماعت د څلورو سره Ùقهو څخه بغاوت ÙˆÚ©Ú“ او د Ø¯Û Ùقهوو پیرویان ÛŒÛ Ù…Ù‚Ù„Ø¯ÛŒÙ† وبلل او تقلید ÛŒÛ Ø¨ÛŒØ®ÙŠ د ÚšÚ©Ù†Úلو معادل لغات وګرزاوه. اوس Ú†ÙŠ د یوه سلÙÙŠ زوی بد Ú†Ù… ÙˆÚ©Ú“ÙŠ. دا نه ورته وایي Ú†ÙŠ د سپي زو یا د خره زو. ورته وایي Ú†ÙŠ او د مقلد زو. دوئ وایي Ú†ÙŠ دا شپږ د Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ«Ùˆ مجموعو او قرآن شری٠ته د لاس رسي په صورت Ú©ÙŠ موږ خپله هره مسئله را ایستلای سو. هیڅ یو مسلمان اوس Ùˆ Ø¯Û ØªØ¯ÙˆÛŒÙ† سوي Ùقهي ته اړتیا نلري او نه ÛŒÛ Ù‡Ù… د اصولو مرائتولوباندي مکل٠دی بلکه Ø¯Û Ú…Ù„ÙˆØ±Ùˆ Ùقهو ته د ÙØ±Ù‚Ùˆ نوم ورکوي. نن موږ عملاً وینو Ú†ÙŠ اهل ØØ¯ÛŒØ« ÙˆØ±Ú ØªØ± بلي دومره په ØªÙØ±Ù‚Ù‡ او اختلا٠کي لویدلي دي Ú†ÙŠ د هر سلÙÙŠ عالم دین شاګرد Ú†ÙŠ خپلي زده Ú©Ú“ÙŠ تکمیلي Ú©Ú“ÙŠ پر ټلویزون یا یوټیوب ÛŒÛ ÙˆÛŒÚ‰ÛŒÙˆ وینو Ú†ÙŠ د خپل استاد خبري غلطي ثابتوي. ÚšÙ‡ مثال ÛŒÛ Ø¯Ø§ ذاکر نایک دی Ú†ÙŠ د اهل ØØ¯ÛŒØ«Ùˆ او سلÙیانو د ډلي سره ÛŒÙˆÚØ§ÛŒ کیدو سره ÛŒÛ Ù…Ø§Ù„ÙŠ Ø³Ø±Ú†ÛŒÙ†Û ÙˆÙ…ÙˆÙ†Ø¯Ù„Û Ø§ÙˆØ³ خپل ټي وي چینل لري، لاکن اوس غواړي Ú†ÙŠ د اهل صØÛŒØ ØØ¯ÛŒØ« تر عنوان لاندي خپله ډله د اهل Ø§Ù„ØØ¯ÛŒØ«Ùˆ څخه جلا Ú©Ú“ÙŠ. دلته د Ø¯Û Ù¾Ø±Ø§Ø®ÙŠ ØªÙØ±Ù‚Û Ø¹Ù„Øª دغه په ØµØØ§Ø سته Ú©ÙŠ موجود داخلي اختلا٠دی (یعني کله Ú†ÙŠ یو کتاب یا یوه د کتابونو مجموعه صØÛŒØ ومنو نو په هغوئ Ú©ÙŠ موجود تضاد او اختلا٠مو هم صØÛŒØ وبلی، بیا موږ د عمل په ډګر Ú©ÙŠ دا اختلا٠نامشروع نه سو بللالی). یعني کومو علماوو Ú†ÙŠ دا کتابونه ولیکل او کومو واکمنانو Ú†ÙŠ د Ø¯Û Ú©ØªØ§Ø¨ÙˆÙ†Ùˆ په نشر Ú©ÙŠ مرسته ÙˆÚ©Ú“Ù„ هغه په Ø¯Û Ø§Ø®ØªÙ„Ø§Ù Ø®Ø¨Ø± وه. هغوئ قصداً دا کار ÙˆÚ©Ú“ Ú†ÙŠ هغه مسلمانان Ú†ÙŠ د شیعت په دام Ú©ÙŠ راګیر نه سول، هغوئ د شرکي تصو٠په ÙØ±Ù‚Ùˆ Ú©ÙŠ راګیر Ú©Ú“ÙŠ او هغه Ú†ÙŠ د Ø¯Û Ø¯Ø§Ù…Ù‡ ووÚÙŠ هغه بیا د اهل Ø§Ù„ØØ¯ÛŒØ«Ùˆ په دام Ú©ÙŠ راګیر سي او په Ø¯Û Ú©Ø§Ø± سره دوئ پر یوه شریعت باندي د دوئ د تجمع مخه ونیول سي. دا ÚÚ©Ù‡ Ú†ÙŠ Ú©Ù‡ د مسلمانانو یوه اعظمه کتله پر یوه Ùقهي مجموعه باندي Ø§ØªÙØ§Ù‚ ÙˆÚ©Ú“ÙŠ نو بیا واکمنان، ثروتمندان د هغه د بنیادي اصولو پایندي ته مجبوریږي. علماء به د ÚØ§Ù†Ù‡ اوتي بوتي نه سي ویلای. یو عادي د Ø±ÙˆØ²Ø§Ù†Û Ù…Ø²Ø¯ÙˆØ± به ورته پورته کیږي Ú†ÙŠ ښاغلی مولانا ØµØ§ØØ¨ØŒ برایي مي Ùلانی کتاب کتی ستا دا خبره Ù¾Ú©ÚšÙŠ رد Ø³ÙˆÛ Ø¯Ù‡. اوس خو Ú†ÙŠ عالم ته دا خبره ÙˆÚ©Ú“ÛØŒ دستي درته وایي Ú†ÙŠ هغه Ùلانی کتاب دي Ù„Ú©Ù‡ Ú†ÙŠ نه دی کتلی یا د داغه کتاب هغه بله ØµÙØÙ‡ بیا بیرته زما خبره تائیدوي. یعني زموږ دا پلورل سوي علماء Ú©Ù¼ مټ دبني اسرائیلو د علماوو په څیر Ø¯Â ØµØØ§Ø سته په Ø´Ú©Ù„ Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ«Ùˆ Ù…Ø¬Ù…ÙˆØ¹Û ØªÙ‡ داسي ØªØØ±ÛŒÙ Ø³ÙˆÛ Ø¨Ú¼Ù‡ ÙˆØ±Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡ Ú†ÙŠ ÛŒÙˆÚØ§ÛŒ Ú©ÙŠ Ù¾Ú©ÚšÙŠ راÚÙŠ Ú†ÙŠ په لمانÚÙ‡ Ú©ÙŠ نارینه لاسونه پر تیانو ونیسي، بل ÚØ§ÛŒ Ú©ÙŠ بیا راغلي Ú†ÙŠ ایله ÛŒÛ ÙˆÙ†ÛŒØ³Ø¦ØŒ بل ÚØ§ÛŒ Ú©ÙŠ بیا تر نامه لاندي.... یعني عام مسلمان ÛŒÛ Ù¾Ù‡ دین Ú©ÙŠ ورک Ú©Ú“ÛŒ دی Ú…Ùˆ دوئ خپله دوکانداري پر ټولو وچلوي. Ùˆ Ø¯Û Ø²Ø±ÛŒÙÙŠ Ù†Ù‚Ø·Û ØªÙ‡ بیا نه دي متوجه Ú†ÙŠ کله د دین اØÚ©Ø§Ù… مبهم سي نو په عوامو Ú©ÙŠ د دین څخه د Ø§Ù†ØØ±Ø§Ù میلان زیاتیږي.Â
Ø¯Û Ø³Ø§Ø²Ù…Ø§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ د مادي ارزښتونو د Ø§Ù†ØØµØ§Ø± په برخه Ú©ÙŠ بشپړ تخصص لاسته راوړی دی. دوئ د اقتصادي ÙØ¹Ø§Ù„یتونو څخه لاسته راغلي عوایدو د ویش د تنظیم په سیسټم Ú©ÙŠ د Ù†Ùوذ د لاري د ثروت پراخ زخایر Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ کوي. بیا د ثروت د Ø¯Û Ù¾Ø±Ø§Ø®Ùˆ زخایرو په مټ د بارسوخو، ماهرو او هغه استعداد لرونکو اشخاصو د پیرلو Ù‡Ú…ÙŠ کوي کوم Ú†ÙŠ په عادي شرایطو Ú©ÙŠ د خپلي ټولني د ټولنیز ژوند د سمون په لاره Ú©ÙŠ Ù‡Ú…Ù‡ Ùˆ هاند کوي. داسي خلګ الله تعا Ù„ÛŒ ج د ټولنو د ÙˆÚ«Ú“Ùˆ د ټولنیز ژوند د اداره کولو لپاره پیدا Ú©Ú“ÙŠ دي. دا پدیده د ټولنیز ژوند لرونکو ØØ´Ø±Ø§ØªÙˆ Ù„Ú©Ù‡ میږیان، اوینه، Ù…Ú†Ù…Ú†Û Ø§Ùˆ داسي نورو د ÚØ§Ù„ÙŠ په مطالعه Ú©ÙŠ مشاهده کولای سو. ماده ØØ´Ø±Ù‡ یو ډول Ù‡Ú«Û Ø§Ú†ÙˆÙŠ خو د Úینو څخه کاریګر میږیان، د Úینو څخه عسکر میږیان، خیني ÛŒÛ Ù…Ø§Ø¯Ù‡ او Úیني ÛŒÛ Ù†Ø± میږیان Úني جوړیږي.
 دا سازمانونه Ú†ÙŠ کله یوه ټولنه د برید لاندي راولي نو لمړی د ټولني رهبري نظام مطالعه کوي. Ú©Ù‡ چیري د ÛŒÙˆÛ Ù¼ÙˆÙ„Ù†ÙŠ رهبري نظام داسي وي Ú†ÙŠ Ùˆ یوه شخص، یا د اشخاصو ÛŒÙˆÛ Ú‰Ù„ÙŠ ته ÛŒÛ Ø¯ ستر اعتبار په اساس خپلو ساختارونو د اداره کولو واک سپارلی وي او دا امتیاز میراثي بڼه ولري نو دا ماÙیاوي د واکمن شخص یا واکمني ډلي ته د شراکت وړاندیز کوي. شراکت عموماً په داسي عایداتي پروژه Ú©ÙŠ کیږي Ú†ÙŠ د اړوند واکمن د Ø§Ø¯Ø§Ø±Û Ù„Ø§Ù†Ø¯ÙŠ جغراÙÛŒÛ Ú…Ø®Ù‡ بهر وي. دا ÚÚ©Ù‡ Ú†ÙŠ دا ماÙیاوي د تولید د سرچینو د Ø§Ø³ØªØØµØ§Ù„ د لاري ګټه کوي Ú†ÙŠ په Ø¯Û Ú©ÙŠ د انسانانو د طبعي زیرمو د لوټلو او کله هم د انسانانو د غلاکولو ÙØ¹Ø§Ù„یتونه Ù¾Ú©ÚšÙŠ شامل وي. لوستونکی به وایي Ú†ÙŠ دا کارونه خو عموماً د جګړو پر مهال امکان لري Ú†ÙŠ یو هیواد پر بل هیواد برید کوي او دا خبره ÛŒÛ ØµØÛŒØ ده. دا سازمانونه خپله ګټه په داسي Ø´Ú©Ù„ پلټي Ú†ÙŠ یوه بشري ټولنه دومره ضعیÙÙ‡ Ú©Ú“ÙŠ Ú†ÙŠ هغه د بهرني یرغل په مقابل Ú©ÙŠ د مقاومت توان دلاسه ورکړي او بله ټولنه بیا دومره Ù¾ÛŒØ§ÙˆÚ“Û Ú©Ú“ÙŠ Ú†ÙŠ یرغل ته اماده سي. کله Ú†ÙŠ د ÛŒÙˆÛ Ù¾ÛŒØ§ÙˆÚ“ÙŠ ټولني رهبري د دوئ سره شراکتونه پیل Ú©Ú“ÙŠ نو د شراکت یو شرط دا هم وي Ú†ÙŠ Ø¯Û Ø³Ø§Ø²Ù…Ø§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ ته په خپله قلمرو Ú©ÙŠ د ازادانه ÙØ¹Ø§Ù„یت اجازه ورکړي. دا سازمانونه په هغه ټولنو Ú©ÙŠ خلګ استخداموي او خپل اثرورسوخ پراخوي. دوئ خپل مستخدمین تشویقوي Ú†ÙŠ په ټولنو Ú©ÙŠ په جلا جلا توګه جلب وجذب ÙˆÚ©Ú“ÙŠ Ú…Ùˆ د رهبریو ÙØ±Ø¹ÙŠ Ù…ØØ±Ø§Ù‚ونه Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ سي. کله Ú†ÙŠ موږ د ÛŒÙˆÛ Ù¼ÙˆÙ„Ù†ÙŠ انسانان ووینو Ú†ÙŠ په ÙØ±Ù‚Ùˆ ویشل سوي دي، یو دبله بد ÙˆÚ“ÙŠØŒ په Úپل Ù…Ù†Ú Ú©ÙŠ شخړي سره کوي او یو له بله غلاوي او خطا ایستل سره کوي او مشران ÛŒÛ ÛŒÙˆ له بله سره په روابطو Ú©ÙŠ هم وي؛ باید پوه سو Ú†ÙŠ د نړیوالو سازمانونو د جلب وجذب پروسه په خړپ Ùˆ ترپ سره دوام لري. کله Ú†ÙŠ د ÛŒÙˆÛ Ù¼ÙˆÙ„Ù†ÙŠ ÙˆÚ«Ú“ÙŠ په خپل Ù…Ù†Ú Ú©ÙŠ سره وویشل سي نو بیا دا سازمانونه د رهبري د ردیÙونو د دوهم ص٠او دریم ص٠رهبرانو د غیر رسمي او نامشروع استخدام پروسه پیلوي. کله Ú†ÙŠ دا مرØÙ„Ù‡ تکمیل سي نو د ردی٠د لمړي ص٠د رهبر یا رهبرانو پر ضد کودتاه Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ کوي. په Ø¯Û Ú©Ø§Ø± سره دا سازمانونه په ګټه Ú©ÙŠ خپل شراکتداران دبینه ÙˆÚ“ÙŠ او د هغوئ پر ÚØ§ÛŒ د خپلو اجیرانو په توګه دا دوهم ص٠رهبري واک ته رسوي. کله Ú†ÙŠ د دوهم ص٠رهبري په زوره واک تر لاسه Ú©Ú“ÙŠ نو د پیله څخه د هغه عمومي ولسي اعتبار او مشروعیت څخه Ø¨Û Ø¨Ø±Ø®ÙŠ وي Ú†ÙŠ د لمړي ص٠رهبري Úني برخمنه وه. په ټولنه Ú©ÙŠ بغاوتونه او Ù…Ø®Ø§Ù„ÙØªÙˆÙ†Ù‡ پیلیږي او ولسي دواطلبه جنګیالي د ÛŒÙˆÛ Ù…Ø¹ØªØ¨Ø±Ù‡ رهبري د اØÛŒØ§Ø¡ لپاره وسلواله مبارزه پیلوي. ټولنه د Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø¬Ú«Ú“Û Ø®ÙˆØ§ ته ÚÙŠ او دا سازمانونه د ÛŒÙˆÛ Ø¨Ù„ÙŠ سالمي ټولني د رهبري سره په پټه خوله په جګړه ÚÙ¾Ù„Û Ù¼ÙˆÙ„Ù†Ù‡ د یرغل په پروژه Ú©ÙŠ شراکت کوي. دا سازمانونه کله کله د یوه ولس پر ضد د دوو یا درو دولتونو سره هم خبره کوي. هر څومره Ú†ÙŠ د شراکت متمني دولتونه زیاتیږي هغومره د Ø¯Û Ø³Ø§Ø²Ù…Ø§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ لپاره د چنه وهلو او خپلي ګټي د لوړولو Ø²Ù…ÛŒÙ†Û Ù‡Ù… زیاتیږي. د Ø¯Û Ù¾Ø±ÙˆØ³Û ÚšÙ‡ مثال په امریکا Ú©ÙŠ د ولس مشر کنیډي وژنه او په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÙŠ د Ù…ØÙ…دزیو شاهي نظام ړنګیدل راوړلای سو. کنیډي او ظاهر شاه په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÙŠ د کوکنارو د کښت او قاچاق په کاربار Ú©ÙŠ د ملیارډونو ډالرو سهیمان وه. کینیډي او ظاهرشاه یو له بل سره شخصي ملګرتیا اړیکي Ù„Ø±Ù„Û Ú†ÙŠ په Ø¯Û Ø§Ø³Ø§Ø³ د امریکا نورو چارواکو په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÙŠ د کوکنارو د کښت په چارو کي مستقیمه مداخله نه سوای کولای. دا Ú†ÙŠ Ø¯Û Ø³Ø§Ø²Ù…Ø§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ په امریکا Ú©ÙŠ کینیډي وواژه او په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÙŠ شاهي نظام ړنګیدو وروسته Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø¬Ú«Ú“Ù‡ Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ سول او هیواد ته د امریکا سیال شوروي خپل عسکر راوستل. طبعي خبره وه Ú†ÙŠ د امریکا ÛŒÙˆÛ Ø§Ø³ØªØ®Ø¨Ø§Ø±Ø§ØªÙŠ Ø§Ø¯Ø§Ø±Û ØªÙ‡ د Ù…Ø¯Ø§Ø®Ù„Û Ù„Ø§Ø± خلاصه سول Ú…Ùˆ مستقیماً هغه قاچاقبر استخدام Ú©Ú“ÙŠ Ú†ÙŠ د بزرګرانو څخه په ناچیزه بیه ازاد بازار د قابت د لاري د ګرانبیه مخدراتو خام مواد تر لاسه Ú©Ú“ÙŠ. په Ø¯Û Ù…Ø«Ø§Ù„ Ú©ÙŠ موږ ته دا خبره دومره مهمه نه ده Ú†ÙŠ په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÙŠ د مخدره توکو د خامو موادو د پلور د ګټي زیاته برخه چا Ø§Ù†ØØµØ§Ø± Ú©Ú“Ù„. بلکه مهمه خبره دا ده Ú†ÙŠ د ملیونونو ÙˆÚ«Ú“Ùˆ څخه جوړ Ø§ÙØºØ§Ù† ولس اویا Ùˆ اتیا کاله د ÛŒÙˆÛ Ø¹ÛŒØ§Ø´ÙŠ Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø¯ Ú…Ùˆ غړو د بوټو تلیان څټل او په ټولو ونه توانیدل Ú†ÙŠ د Ø¯Û Ú©ÙˆØ±Ù†Û ÙˆØ§Ú© ورنسکور Ú©Ú“ÙŠ او خپل سیاسي ØÙ‚وق بیرته لاسته راوړي او یوه ÙˆÚ“ÙˆÚ©Û Ù…Ø§Ùیا د خپل پراخ پروګرام د یوه ÙˆÚ“ÙˆÚ©ÙŠ ÙØ¹Ø§Ù„یت په ترڅ Ú©ÙŠ د Ø¯Û Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø§Ù‚ØªØ¯Ø§Ø± ته د ګوتو په څنډلو د پای Ù¼Ú©ÛŒ ایږدي. دلته موږ پوهیدلای سو Ú†ÙŠ دا سازمان یا د سازمانونو Ø§ØªØØ§Ø¯ÛŒÙ‡ څومره Ù¾ÛŒØ§ÙˆÚ“Û Ø¯Ù‡ØŒ یا دا Ú†ÙŠ د دوئ په مقایسه موږ منØÛŒØ« د یوه ملت څومره ضعیÙÙ‡ یو. په Ù†Ú“Û Ú©ÙŠ مطلق ضعیÙÙ‡ نسته چپله د انسانه څخه او مطلق پیاوړی نسته پرته د الله تعا Ù„ÛŒ ج څخه. د انسانانو په Ù…Ù†Ú Ú©ÙŠ ضع٠او قوت نسبي جنبه لري او دا نسبت متØÙˆÙ„ ØØ§Ù„ت لري او مطلق نه دی. نن Ú†ÙŠ موږ دا سازمانونه وینو Ú†ÙŠ د Ù†Ú“Û Ù¾Ù‡ هر هیواد Ú©ÙŠ د خپلي خوښي ØÚ©ÙˆÙ…ت په Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ کولو یا د خپلو ولسونو د نارضایتي سربیره پر واک ساتلو Ú©ÙŠ دومره بریالي دي، دا معنا نلري Ú†ÙŠ دوئ مطلق Úواکمن دي، دا په Ø¯Û Ù…Ø¹Ù†Ø§ ده Ú†ÙŠ موږ د دوئ په نسبت ضعیÙÙ‡ یو. په سوریه Ú©ÙŠ ولس د علویانو د بانډ د واکمني پر ضد راپورته سو. په ملیونونو انسانان ÛŒÛ ÙˆÙˆÚ˜Ù„ سول (Ú†ÙŠ Úني ÛŒÛ Ù…Ø±Ø¯Ø§Ø± سوي او Úني ÛŒÛ Ø´Ù‡ÛŒØ¯Ø§Ù† سوي دي). خو د بشار الاسد پر خپل واک پاته سو او د روسي Úواک تر چتهري لاندي بیرته د واک د دوام هیله هم ورته پیدا Ø³ÙˆÛ Ø¯Ù‡. عام سوریایان به Ù„Ú©Ù‡ سپي بیرته غاړه ورته ایږدي. په عراق Ú©ÙŠ د صدام ØÚ©ÙˆÙ…ت Ú†ÙŠ بیا Ø¯Û Ø³Ø§Ø²Ù…Ø§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ ÛŒÛ Ø¯ بینه ÙˆÚ“Ù„ وغوښتل، هغه ÛŒÛ Ù¾Ù‡ ډیر بریالیتوب سره ÛŒÛ Ù¾Ù‡ ظر٠کي د ÛŒÙˆÛ Ù…ÛŒØ§Ø´ØªÙŠ د بینه یووړ. د طالبانو ØÚ©ÙˆÙ…ت خو ÛŒÛ Ù¾Ù‡ یوه پو٠داسي باد باد Ú©Ú“ Ú†ÙŠ دا زموږ د انبیاوو وارثین تر اوسه پوري ØÛŒØ±Ø§Ù† دي Ú†ÙŠ دا Ú…Ù‡ راوسول. خپل مقتدیان راته بلا سول. هغه Ú†ÙŠ په موږ پسي ÛŒÛ ØªØ±Ø§ÙˆÛŒØ Ú©ÙˆÙ„Û Ù¾Ù‡ هغوئ Ú©ÙŠ د سي Ø¢ÛŒ Ø§Û Ù‡ØºÙ‡ جاسوسان هم راوختل Ú†ÙŠ په سټلایټ Ú©ÙŠ به ÛŒÛ Ø¯ طالبانو د پوستو کورډیناټونه ورکول. د ملا خاکسار دا به په هغه شپو Ú©ÙŠ چا زړه ته اچولي وای Ú†ÙŠ د شورا نظار ایجنټ دی او اوس هم ډیر خلګ دا خبره زړه ته نه اچوي Ú†ÙŠ دا ملا یعقوب، ØÙ‚اني برادران، ملا عباس ستانکزی، سهیل شاهین، Ø°Ø¨ÛŒØ Ø§Ù„Ù„Ù‡ مجاهد، امیرخان متقي او شهاب الدین دلاور دي د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ جاسوسان وي (Ú©Ù‡ Ú…Ù‡ هم د لوبي تØÙˆÙ„انو ÚšÙ‡ سم په رسمي ډول رسوا Ú©Ú“ÙŠ دي). وای Ú†ÙŠ د Ù¾Úš کور وسو، ÚšÙ‡ سو. د Û¹/Û±Û± پيښه او د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† اسلامي امارت سقوط دوئ ته یوه ګټه ÙˆÚ©Ú“Ù„ Ú†ÙŠ یو Ú…Ù‡ خاکساره سول. اوس Ú†ÙŠ ورته ÙˆÙˆØ§ÛŒÛ Ú†ÙŠ دا سهیل شاهین، مولوي شهاب الدین دلاور، قاري یوس٠اØÙ…دي، عباس ستانکزی، انس ØÙ‚اني ډاکټر نعیم او دا نور ټوله د یهودي سازمانونو اجیران دي Ú†ÙŠ په Ø¯Û Ø³Ú“Ùˆ او تودو Ú©ÙŠ نه یو Úني په پاکستان Ú©ÙŠ بندي سو، نه زخمي سو، نه شهید سو؛ Ú©Ù‡ ÛŒÛ Ø²Ú“Ù‡ ته نه اچوي، هغه د پخوا په شان ګریوان ته نه در ØÙ…له کوي. د عباس ستانکزي په اړه خو ټوله طالبان معلومات لري Ú†ÙŠ د مسکو څخه راغلي. انس ØÙ‚اني په عربي هیوادونو Ú©ÙŠ خپلي عیاشئ Ú©ÙˆÙ„ÛØŒ Ú†ÙŠ د طالبانو لپاره د ډیپلوماسي په ډګر Ú©ÙŠ Ø¯Ø±ÙˆØ§Ø²Û Ø®Ù„Ø§ØµÙŠ Ø³ÙˆÛ Ù¾Ù‡ تلوار ÛŒÛ Ø±Ø§ÙˆØ³ØªÛŒ پل چرخي ته او د Ø¯Û ÚØ§ÛŒÙ‡ قطر ته ولاړی. انس ØÙ‚اني Ùˆ سراج الدین ØÙ‚اني په ÙˆÚ†Ù‡ Ú©Ù„Ú©Ù‡ سپینسترګي ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ په پلچرخي او بګرام Ú©ÙŠ په واسطه بندیان Ú©Ú“Ù„ Ú…Ùˆ په راتلونکي Ú©ÙŠ سیاسي کریدیټ واخلي. Ú©Ù‡ نه په Ø¯Û Ù…ØØ¨Ø³ÙˆÙ†Ùˆ Ú©ÙŠ د بندي کیدولو ØÙ‚ د هغه طالبانو وو Ú†ÙŠ د جهادي عملیاتو په ترڅ Ú©ÙŠ بندیان سوي وه. د پل چرخي اصلي بندیانو ته د هغوئ بند هیڅ ګټه ونه Ú©Ú“Ù„ او دا په واسطه بندیان سوي هغه دی پر موږ باندي ØÚ©ÙˆÙ…ت کوي. هغه نور هم چا په اسلام اباد Ú©ÙŠ او چا په ØÛŒØ§Øª آباد Ú©ÙŠ خپل مالونه وهل، Ú†ÙŠ د قطر Ø¯ÙØªØ± خلاص سو بیا ÛŒÛ Ø¯ قطر په Ø¯ÙØªØ± Ú©ÙŠ خپل روشونه وهل. د تیرو شلو کالو د جګړو په طالبانو Ú©ÙŠ ډیر با استعداده، مخلص او د اتلولي سابقه لرونکي خلګ راپورته سول، یوه هم داسي ØªØ±ÙØ¹ نه ده Ú©Ú“Û Ú†ÙŠ مهم ډیپلوماټیک موق٠ته دي رسیدلی وي. هغه د تیرو دیرښو او څلویښتو کلونو لایق رهبران ÛŒÛ Ú‰ÛŒØ± شهیدان سول یا پر کورنو کښینستل. په کویټه Ú©ÙŠ د طالبانو پر مشرانو چاودني ÙˆØ³ÙˆÛØŒ Ú…ÙˆÚ© وویشتل سول، Ú…ÙˆÚ© بمبار سول، Ú…ÙˆÚ© د پیښور په روغتونونو Ú©ÙŠ په مرموز ډول ووژل سول، Ø¯Ø¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ Ú†ÙŠ دا ډاکتر نعیم، عباس ستانکزي، انس ØÙ‚اني، شهاب الدین دلاور، قاري یوس٠و دوئ ته ورته نورو Ø¨Û Ú©ÙØ§ÛŒØªÙ‡ جاسوسانو ته میدان چغالي سي. د هیواد دا وروستي سیاسي تØÙˆÙ„اتو هم ډیره مرموزه او غیر معقوله جنبه لرل. د طالبانو په رهبري Ú©ÙŠ Ú†ÙŠ کومو مشرانو د Ø¬Ú«Ú“Û Ø¯ شدت او د جنوبي برخو په ښارونو د بریدونو خبري Ú©ÙˆÙ„ÛØŒ کله Ú†ÙŠ طالبانو جګړه پیل Ú©Ú“Ù„ نو بیا هم دوئ وه Ú†ÙŠ دښمن سرسخته مقاومت کونکو ته د لار ورکولو Ù‚ÙˆÙ…Ù†Ø¯Û ÛŒÛ ÙˆØ±Ú©ÙˆÙ„Û Ø§Ùˆ عامه عÙÙˆ ÛŒÛ ÙˆØ±ØªÙ‡ کول. هغه ملي اردو Ú†ÙŠ پر کلیو او کورونو او ولسي میله ÚØ§ÛŒÙˆÙ†Ùˆ ÛŒÛ Ø¯ Ú‰ÙŠ سي توپونو بریدونه کول، Ú†ÙŠ کله Ø¬Ú«Ú“Û Ø²ÙˆØ± واخیستی نو داغه ملي اردو جنګ نه کاوه او طالبانو ته تسلیمیدل او طالبانو هم د جیب خرڅ سره خپلو کورونو ته استول. اوس ټوله Ù†Ú“Û Ø®Ø¨Ø±Ù‡ ده Ú†ÙŠ د طالبانو په صÙÙˆÙÙˆ Ú©ÙŠ د ژبورو، زړه ورو، دیانتدارو او پوهانو کمښت نسته. د طالبانو د رهبري پر مهمو موقÙونو باندي د کمزورو استعدادونو او کمزوري Ø³Ø§Ø¨Ù‚Û Ø´Ø®Øµ موجودیت په هیڅ صورت د توجه ÙˆÚ“ نه دی. عام طالبان هم دا شیان ویني Ú†ÙŠ یو Ú…Ù‡ عاجزه سوي دي. په سیاسي مبارزو Ú©ÙŠ د عجز او خاکساري علامه د هغه د پیاوړتیا Ù†ÚšÙ‡ ده. پخوا Ú†ÙŠ مو ورته وویل Ú†ÙŠ د داسي امیرالمومنین اطاعت مطلق ØØ±Ø§Ù… دی Ú†ÙŠ د Ú©Ø§ÙØ±Ø§Ù†Ùˆ په لاس Ú©ÙŠ وي، جنګ به ÛŒÛ Ø¯Ø±Ø³Ø±Ù‡ کاوه. کله Ú†ÙŠ د ملا Ù…ØÙ…د عمر په موضوع Ú©ÙŠ د سلیمان علیه سلام د پیریانو کانه په وسول (هغه Ù…Ú“ وو او Ø¯Û ÙØ¯Ø§ÛŒØ§Ù†Ùˆ به د ÙØ¯Ø§ÛŒÙŠ Ø¹Ù…Ù„ÛŒØ§ØªÙˆ څخه وړاندي پیغامونه وراستول Ú†ÙŠ موږ خو لاړو په Ø¯Û Ø¯Ù†ÛŒØ§ Ú©ÙŠ به ته زموږ د قربانیو Ø«Ù…Ø±Û Ø³Ø§ØªÛØŒ دا Ú†ÙŠ بیا دا Ø§Ù†ØªØØ§Ø±ÙŠ ÙˆØ±Ø³ØªÙ‡ عالم برزخ ته رسیدلی وي او لوی ملا ØµØ§ØØ¨ ÛŒÛ Ù‡Ù„ØªÙ‡ لیدلی وي. بیا به ÛŒÛ Ù†Ùˆ خود جنجال ورسره Ú©Ú“ÛŒ وي Ú†ÙŠ ته دلته Ú…Ù‡ کوي؟ موږ Ú†ÙŠ ویل ته هلته ÛŒÛ....Ú©Ù‡ داسي خبر وای نو موږ Ø§Ù†ØªØØ§Ø±ÙŠ Ú…Ù‡ کوئ ستا د تشي ډکولو Ù‡Ú…Ù‡ به مو کولای....دی به ورته وایي Ú†ÙŠ تاسي خپله Ø¨ÛØ¨Ø§Ú©Ù‡ یاست، ÙØ¯Ø§ÛŒÙŠ Ø¨Ø±ÛŒØ¯ ته د تللو څخه وړاندي به مو زما د لیدلو غوښتنه کولای)Ø› اوس Ú†ÙŠ ورته ÙˆÙˆØ§ÛŒÛ Ú†ÙŠ ملاهیبت الله اخنزاده هم ÙˆÚ˜Ù„ سوی دی، نو Ù„Ú– تر Ù„Ú–Ù‡ جنګ نه Úني کیږي. ÚÚ©Ù‡ Ú†ÙŠ دومره پوه سوي دي Ú†ÙŠ Ø§ØØªÙ…ال ÛŒÛ Ø³ØªÙ‡. داسي امیرالمومنین Ú†ÙŠ هره جمع پر منبر ونه دریږي او خطبه راته ونه وایي او Ú†ÙŠ د Ø®Ø·Ø¨Û Ø¯ پیل تر مخه ولس یو سپیناوی Úني وغواړي، دی سپیناوی ورنه Ú©Ú“ÙŠØ› امیرالمومنین نه دی او نه کیدای سي. .