دخپریدو نیټه : 2012-03-04 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
هغه ØºØ°Ø§Ú«Ø§Ù†Û Ú†Û Ù¾Ù‡ Ú«ÛÚ‰Ù‡ Ú©Û Ø¯ Ú«ÛØ³ Ø¬ÙˆÚ“ÛØ¯Ùˆ سبب Ú©ÛÚ–ÙŠ
ډاکتر سيد Ù…ØµÙ„Ø Ø§Ù„Ø¯ÙŠÙ† قادرى
په Ú«ÛÚ‰ Ú©Û Ú«ÛØ³ Ø¬ÙˆÚ“ÛØ¯Ùˆ څخه اکثره خلک شکايت کوي، دوى د ارګمي(ارګي) په کولو سره د خلکو د خجالت Ø§ØØ³Ø§Ø³ کوي. په Ø¯Û Ù„Ú“ Ú©Û Ø²ÙŠØ§ØªÛ ØºØ°Ø§Ú«Ø§Ù†Û Ù‚ØµÙˆØ± ÙˆØ§Ø±Û Ø¨ÙˆÙ„ÙŠ. Ú«ÛØ³ اکثره د هغه ناهضم شويو غذايي موادو څخه Ú†Û Ú©Ù„Ù‡ د ÙˆÚ“Ùˆ کولمو څخه د غټو کولمو په لور دورمي جوړÛÚ–ÙŠ. په غټو کولمو يا (colons) Ú©Û Ø¯Ø¯Û ØºØ°Ø§ÙŠÙŠ موادو Ù‡Ø¶Ù…ÛØ¯Ùˆ لپاره ÚÙŠÙ†Û Ù…ÙÙŠØ¯Û Ø¨Ú©ØªØ±ÙŠØ§ÙˆÛ Ø´ØªÙ‡ Ú†Û Ø¯Ø¯Û Ø¹Ù…Ù„ څخه Ú«ÛØ³ Ù…Ù†ÚØªÙ‡ راÚÙŠ.
د امريکا د Ù…Ø¹Ø¯Û Ù…Ø¹Ø§ÙŠÙ†ÙŠ Ø§ØªØØ§Ø¯ÙŠÙ‡ وايي Ú†Û Ø§Ú©Ø«Ø±Ù‡ غدايي مواد Ú«ÛØ³ Ù…Ù†ÚØªÙ‡ راوړي Ú†Û Ù¾Ù‡ Ù„Ø§Ù†Ø¯Û Ú‰ÙˆÙ„ دي:
ګلپي، ÙˆÚ†Ù‡ Ù…Ûوه، دال، بند ګلپي او د ÙˆÚ“Ùˆ شيره؛ خو Ú©Ù‡ Ú†ÛØ±Û سبزي او دال د خام خوړلو په ÚØ§Ù‰ ÚšÙ‡ پاخه شي؛ نو د Ú«ÛØ³ Ø¬ÙˆÚ“ÛØ¯Ùˆ امکان ÙŠÛ Ú©Ù… دى.
په Ù…Ûوو Ú©Û Ø²ÙŠØ§Øª Ù¾ÛØ¯Ø§Ú©Ûدونکي مواد Ù„Ú©Ù‡ Ùوکتوز يا شکر دي Ú©Ù‡ Ú†ÛØ±Û Ùوکتوز، شکره يا د Ùوکتوز جوس زيات استعمال شي؛ نو Ú«ÛÚ‰Ù‡ Ú©Û Ú«ÛØ³ زيات Ù¾ÛØ¯Ø§Ú©ÛÚ–ÙŠØ› ÚÚ©Ù‡ د انسان په وجود Ú©Û Ùوکتوز يوه اندازه جذب Ú©ÛÚ–ÙŠ او نور اضاÙÙ‡ دي Ú†Û Ú«ÛØ³ جوړوي.
هغه Ù…ÛÙˆÛ Ú†Û Ø²ÙŠØ§Øª Ùوکتوز لري Ù„Ú©Ù‡: مڼه، نشپاتي، کيله، انګور او نور بايد په اړينه اندازه خوړول شي. هغه Ú†Û Ù¾Ù‡ اخر Ú©Û ÙŠÛ sl راÚÙŠ Ù„Ú©Ù‡( surbitsal mannital) او نورو زيات استعمال د Ú«ÛØ³ Ø¬ÙˆÚ“ÛØ¯Ùˆ باعث ګرÚÙŠ.
Ø´ÙŠØ¯Û Ù‡Ù… Ú«ÛØ³ جوړوي، Úيني خلک په Ø´ÛØ¯Ùˆ Ú©Û lactose څخه- Ú†Û Ø¯ هضم لپاره کوم انزايم نه لري( lactose into lerance ) -شکايت کوي. Ú©Ù‡ Ú†ÛØ±Û د کوم انسان په Ú«ÛÚ‰Ù‡ Ú©Û Ø´ÙŠØ¯Û Ø§Ùˆ شيدو ته ورته مواد د Ú«ÛØ³ باعث ګرÚÙŠ Ú©Ù‡ Ú©Ù… شي نو Ú«ÛØ³ له ستونزه به Ú…Ù‡ نا Ú…Ù‡ په امان Ú©Û ÙˆÙŠ.
Ú©Ù‡ Ú†ÛØ±Û د شيدو په عوض ماسته اسعمال شي؛ نو په مستو Ú©Û lactose Ú©Ù… دى او د Ú«ÛØ³ د Ø¬ÙˆÚ“ÛØ¯Ùˆ څخه مخنيوى کوي.
Ú©Ù‡ Ú†ÛØ±Û Ú…ÙˆÚ© Ø¯Ø§Ø³Û ØºØ°Ø§ÙŠÙŠ مواد استعمال Ú©Ú“ÙŠ Ú†Û Ú«ÛØ³ Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ کوي، نو هغه ته په کار دي Ú†Û Ù…Ø§Ø³ØªÙ‡ استعمال Ú©Ú“ÙŠ.
بعضي کسان د antibiotic د استعمال سره هم د Ú«ÛÚ‰Û Ú«ÛØ³ يا د Ù…Ø¹Ø¯Û Ø¯ درد تکلي٠پيدا کوي Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ ته ماسته او يا protiotic ÚšÙ‡ دي.